Μεταφράσεις

Άλλες σελίδες:

Ενότητες

Χάρτης Σελίδας

Κοινωνιολογικά Αναγνώσματα

Επικοινωνία

Kompan Adepa

Πήγαινε στους ανθρώπους

Ghana Web

Φύλο και κοινωνική οργάνωση

από τον Phil Bartle, PhD

Μετάφραση: Μόσχα Γιαννίση (Moscha Yannissi)

Ανδρες και γυναίκες

Στην κοινωνία των Αkan δεν συναντάμε αυστηρούς και άκαμπτους διαχωρισμούς ώς προς τις εργασίες που πρέπει να γίνονται αποκλειστικά από τις γυναίκες και τις εργασίες που πρέπει να γίνονται μόνο από τους άνδρες. Υπάρχει όμως τάση, ώστε με ορισμένες εργασίες να ασχολούνται πιο συχνά οι γυναίκες ενώ με ορισμένες άλλες πιό συχνά οι άνδρες. Τους δύο τελευτάιους αιώνες αυτός ο διαχωρισμός αποσταθεροποιήθικε, χωρίς να αγνοήσουμε βέβαια και την επίδραση των χριστιανών ιεραποστόλων με το ευρωπαϊκό εθνοκεντρισμό τους.s

Πρότυπα που προϋπήρξαν

Λίγα πρότυπα παρατηρούνται ακόμα στη κοινωνία των Akan. Οι γυναίκες ασχολούνται με την παραγωγή τροφής, την εμπορία των λαχανικών, με την ανταλλαγή τη γεωργία και δουλεύουν τον πηλό. Εδώ γεωργία σημαίνει κυρίως κηπευτικά. αλλά και κτηνοτροφία μικρών ζωών, όπως πρόβατα, κατσίκες και πουλερικά. Το κάπνισμα των κρεατικών και των ψαριών που προορίζονται για πούλημα γίνεται συνήθως απο γυναίκες.

Ιστορικά οι άνδρες ύφαιναν, δούλευαν το ξύλο, μάζευαν τις σοδειές, κυνηγούσαν και ψάρευαν. Τώρα δεν υπάρχει πιά πολύ κυνήγι; Τώρα δεν υπάρχει πιά πολύ κυνήγι grasscutters (Thryonomyidae). Τελευταία φορά που φάνηκε ελέφαντας στη περιοχή του Kwawu, ήταν γύρω στο 1910. Και όμως το Kwawu ήταν περίφημο για το κυνήγι του ελέφαντα και για το κρέας του.

Thryonomyidae -- Πωλητής του δρόμου του Grasscutter

To ψάρεμα εξακολουθεί στη παράκτια περιοχή, αλλά δεν συνηθίζεται στο Kwawu. Σήμερα, εξαιτίας της παράνομης διεθνούς αλείας γρήγορα λιγόστεψαν τα ψάρια . Λίγα μικρά ψάρια υπάρχουν ακόμα στα ποτάμια του Kwawu, αλλά αυτά είναι συνήθως η λεία των αγοριών. Ιχθυοπαγίδες μπάινουν στην λίμνη του Βόλτα και στις πεδιάδες του Αφράμ.

Είχα για λίγο συναντήσει ευκαιριακούς κυνηγιούς με σκύλους και τουφέκια, αλλά δεν μου δόθηκε η δυνατότητα, να ταξιδέψω μέχρι τις θαμνώδεις περιοχές για να παρατηρίσω από κοντά αυτή τη δραστηρίοτητα.

Παγίδα για ψάρια σε τρεχούμενο νερό

Η ύφανσητων ωραίων υφασμάτων που λέγοντα kente γίνεται από τους άνδρες. Στην απογραφή του 1960, μία από τις καλύτερες που έχουν γίνει ποτέ, αναφέρεται, ότι σ’ όλη τη χώρα, το 100% αυτών που ασχολούνται με την ύφανση των kente είναι . άνδρεςΕτσι αυτό μεταφέρθηκε στην σύγχρονες ασχολίες και η ραφή ανδρικών ρούχων και το κέντημα γίνεται από άνδρες για πελάτες άνδρες. Μερικές μικρές σχολές και μερικές ιεραποστολές, καθώς και τα καρατικά ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης μαθαίνουν στα κορίτσια ραπτική. Οι γυναίκες συνήθως ράβουν για γυναίκες.

Η επεξεργασία του ξύλου θεωρείτο πάντα ανδρική ασχολία . Ιστορικά, περιελάμβανε την δημιουργία μεγάλων αντικειμένων, γουδιά όπως και γουδόχερα για το χτήπιμα του fufu, αλλά και λατρευτικών αντικειμένων από ξύλο, όπως οι κούκλες akuaba καθώς και το σκάλισμα σκαμνιών για τη γεροντία και τους αρχηγούς. Στις τελετές οι τυμπανιστές είναι άνδρες. Η δημιουργία των τυμπάνων θεωρείται ανδρική ασχολία, όπως και αυτή του σιδερά. Σε πολλά μέρη της Αφρικής, οι σιδηράδες έχουν ειδική αντιμετώπιση. Μερικές φορές αντιμετώπίζονται ως άθικτοι και άλλες φορές θεωρούνται σχεδόν ιεροί. Αλλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην κοινωνία των Akan.

ξυλουργός

Στη σύγχρονη εποχή, οι άνδρες τείνουν να κυριαρχίσουν σ’εργασιακούς τομείς όπως η επισκευή αυτοκινήτων μικρών συσκευών, οδήγηση αυτοκινήτου, ξυλουργεία, κτήσιμο και υδραυλικά. Αυτό οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος στη διαίρεση της εργασίας που επέβαλαν τον 19 αιώνα οι Ελβετοί ιεραποστόλοι, οι οποίοι απέριπταν την ιδέα να γίνονται τα κορίτσια υδραυλικοί ή ξυλουργοί. Πρόσφατα, μερικά κρατικά ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης άρχισαν να εκπαιδέυουν τα κορίτσια σ’ επαγγελματικούς τομείς που προηγουμένως ήταν αποκλειστικά για τους άνδρες.

Παρά του ότι, η μικρής εκτάσεως αγροτική παραγωγή γίνεται από τις γυναίκες, στα κρατικά αγροκτήματα ( ιδίως κατά διάρκεια της περιόδου Nkrumah, 1957-1966) προσελάμβαναν άνδρες για να οδηγούν τα τρακτέρ. Ωστόσο, οι κοινές αγροτικές εργασίες, συνήθως γινόνταν από εργάτες, προερχομένους από το βορά, που παραδοσιακά, οι Akan τους έβλεπαν σαν «σκλάβους». Παρομοίως, όταν οι άνδρες ήταν κατελογίζοντο ως αγρότες ήταν συνήθως διευθηντές των αγροκτημάτων και αγρότες επιχειρηματίες, ασχολούμενοι γύρω από την ανάπτυξη και την επεξεργασία του κακάο και προσελάμβαναν αγροτικούς εργάτες από το βορά.

Το λάδι του φοινικόδενδρου, είναι ειδική περίπτωση. Ο καρπός του φοινικόδενδρου καλλιεργείται σαν είδος διατροφής και θεωρείται δουλειά,των γυναικών στις οποίες και ανήκει το δένδρο. Οταν το δένδρο υψηλώνει πολύ και δεν μπορούν να μαζέψουν πιά τους καρπούς που είναι στην κορύφή του, το πουλάνε σε κάποιον άνδρα που το κόβει, ανοίγει τον κορμό του και μαζεύει τους χυμούς του για να κάνει το κρασί του φοινικόδενδρου. Εφόσον οι καρποί του φοινικόδενδρου είναι κόκκινοι και το κρασί λευκό, αυτό το σχήμα εισέρχεται εύκολα στη κοσμογραφία των τριών χρωμάτων που περιγράφεται στις Τρείς ψυχές. Βλέπε Abe Φοινικόδενδρο.

Καλλιεργητής του φοινικόδενδρου

Ανδρες και γυναίκες μπορούν να γίνουν αρχηγοί και γέροντες καθώς και ιερείς αφιερομένοι σε συγκεκριμένες θεότητες (βλέπε θεοί)Το γεγονός ότι οι περισσότεροι γέροντες και αρχηγοί είναι άνδρες, (περίπου εννέα στους δέκα). εξηγείται από τ’ ότι απαγόρευται στις γυναίκες να εισέρχονται στα δωμάτια με τα ιερά σκαμνιά όταν έχουν έμμηνα. Παρόλο που η πλειονότητα των akomfo, (δαιμονισμένων) είναι γυναίκες ( περίπου οκτώ στους δέκα), απαγορεύεται σε μία γυναίκα όταν έχει έμμηνα να εισέρχεται στους ιερούς χώρους των τοπικών θεών. Γενικά, είναι μεγαλύτερο το ποσοστό των ανδρών που εξασκεί αυτά τα λειτουργήματα, που αποφέρουν δύναμη και γόητρο.

© Πνευματικά Δικαιώματα 1967, 1987, 2007 Φιλ Μπαρτλ
Σχεδιασμός Ιστοσελίδας απο Λουρδη Σαντα

──»«──

Τελευταία Ενημέρωση: 2014.11.12