Anasayfa
 Güçlenme




Çeviriler:

'العربية / al-ʿarabīyah
Bahasa Indonesia
Català
English
Español
Filipino/Tagalog
Français
Galego
Ελληνικά / Elliniká
Italiano
日本語 / Nihongo
Polszczyzna
Português
Română
Türkçe
Tiếng Việt

                                        

Diğer Sayfalar:

Kısımlar

Site Haritası

Anahtar Kelimeler

Ulaşım

Faydalı Dokümanlar

Yararlı Linkler


İçerikler:

  1. Canlandırma Sosyal Değişimi Destekler
  2. Animatör (canlandırıcı) Toplumu İyi Tanımalı
  3. Toplumun Temel Unsurlarını Aklınızda Bulundurun
  4. Kültür Öğrenilir
  5. Kültür O Kültüre Bağlı Olan İnsanların da Üstündedir
  6. Toplum Süperorganik Bir Sistemdir
  7. Kültürün Boyutları
  8. Teknik Boyut
  9. Ekonomik Boyut
  10. Politik Boyut
  11. Kurumsal Boyut
  12. Değerler Boyutu
  13. Kavramsal Boyut
  14. Tüm Boyutlar Kültürün Herbir Zerresinde Yeralmaktadır
  15. Birbirine Bağlılık Pratik Bir Kullanıma Sahiptir
  16. Birbirine Bağlılık Sosyal Değişimi Etkiler
  17. Sonuç

İçerikler:

  1. Canlandırma Sosyal Değişimi Destekler:
  2. Animatör (canlandırıcı) Toplumu İyi Tanımalı
  3. Toplumun Temel Unsurlarını Aklınızda Bulundurun
  4. Kültür Öğrenilir
  5. Kültür O Kültüre Bağlı Olan İnsanların da Üstündedir
  6. Toplum Süperorganik Bir Sistemdir
  7. Kültürün Boyutları
  8. Teknik Boyut
  9. Ekonomik Boyut
  10. Politik Boyut
  11. Kurumsal Boyut
  12. Değerler Boyutu
  13. Kavramsal Boyut
  14. Tüm Boyutlar Kültürün Herbir Zerresinde Yeralmaktadır
  15. Birbirine Bağlılık Pratik Bir Kullanıma Sahiptir
  16. Birbirine Bağlılık Sosyal Değişimi Etkiler
  17. Sonuç

İçerikler:

  1. Animasyon Sosyal Değişimi Destekler
  2. Animatör (canlandırıcı) Toplumu İyi Tanımalı
  3. Toplumun Temel Unsurlarını Aklınızda Bulundurun
  4. Kültür Öğrenilir
  5. Kültür O Kültüre Bağlı Olan İnsanların da Üstündedir
  6. Toplum Süperorganik Bir Sistemdir
  7. Kültürün Boyutları
  8. Teknik Boyut
  9. Ekonomik Boyut
  10. Politik Boyut
  11. Kurumsal Boyut
  12. Değerler Boyutu
  13. Kavramsal Boyut
  14. Tüm Boyutlar Kültürün Herbir Zerresinde Yeralmaktadır
  15. Birbirine Bağlılık Pratik Bir Kullanıma Sahiptir
  16. Birbirine Bağlılık Sosyal Değişimi Etkiler
  17. Sonuç

İçerikler:

  1. Animasyon Sosyal Değişimi Destekler
  2. Animatör (canlandırıcı) Toplumu İyi Tanımalı
  3. Toplumun Temel Unsurlarını Aklınızda Bulundurun
  4. Kültür Öğrenilir
  5. Kültür O Kültüre Bağlı Olan İnsanların da Üstündedir
  6. Toplum Süperorganik Bir Sistemdir
  7. Kültürün Boyutları
  8. Teknik Boyut
  9. Ekonomik Boyut
  10. Politik Boyut
  11. Kurumsal Boyut
  12. Değerler Boyutu
  13. Kavramsal Boyut
  14. Tüm Boyutlar Kültürün Herbir Zerresinde Yeralmaktadır
  15. Birbirine Bağlılık Pratik Bir Kullanıma Sahiptir
  16. Birbirine Bağlılık Sosyal Değişimi Etkiler
  17. Sonuç

KÜLTÜR VE SOSYAL CANLANDIRMA

Toplum Öncüleri için Sosyal Bilimin Tadı

hazırlayan Phil Bartle, PhD

çeviren Aslı Günaydın Calma


Kaynak Belge

1. Animasyon Sosyal Değişimi Destekler:

İnsan yerleşimi sadece evlerin biraraya gelmesinden ibaret değildir. İnsanlığın (sosyal ve kültürel) varoluşudur. (İnsanlığın kültürel ürünü olan evler, toplum veya kültürün altı boyutundan biri olan, teknolojik boyuta aittir ve aşağıda açıklaması yapılacaktır).

Sosyal Animasyon (toplum katılımını ve kendi kendine yardımı desteklemek) bir toplumu yönlendirir ve organize eder. Bu az da olsa toplumun sosyal organizasyonu değişti demektir. Animatör, bu durumda, sosyal değişim temsilcisi veya hızlandırıcısıdır.

2. Animatör Toplumu İyi Tanımalı:

Hakkında hiçbirşey bilmediğiniz birşeyi değiştirme konusundaki amatör uğraşlarınız tehlikeli olabilir. Bu nedenle, antropoloji ve sosyoloji bilimlerinden birşeyler öğrenmek animatörün sorumluluğudur.  Animatör, uygulama yapan sosyoloktur, bu yüzden de konunun tüm önemli özelliklerini bilmek zorundadır.

3. Toplumun Temel Unsurlarını Aklınızda Bulundurun:

Animatörün not alması gereken önemli nokta bir toplumu oluşturan kültürel boyutlar arasındaki ara-bağlantılardır. Hernekadar sosyal bilimciler bu arabağlantıların kesin doğası konusunda hemfikir olmasalar da, hepsi toplumun temel özelliklerinin (ve böylece toplum içindeki topluluklar) o kültürel boyutların arabağlantıları olduğu konusunda hemfikirler.

Toplum, diğer sosyal kurumlarda olduğu gibi, sadece bireysel insanların biraraya toplanması değildir; aynı zamanda, toplum üyelerinin ilşkiler, tutum ve davranışlar konusundaki birtakım değişimleridir.

4. Kültür Öğrenilir:

Kültür, insanların (fiziksel hayvanlar olarak) öğrenerek edindiği eylemler ve inançlar da dahil olmak üzere insanları insan yapan tüm o şeylerden ibarettir. Kültür genetik olarak belirlenen şeyler hariç, öğrenilen davranışları da kapsar. Kültürün saklanması ve iletilmesi sembollerle olur, kromozomlarla değil.

Bazı kültür (örneğin nasıl konuşmak gerektiği) çocuklukta öğrenildiği gibi diğerleri de yetişkinler tarafından öğrenilir. Animatör sosyal değişimi destekleme konusunda işe koyulduğunda, aynı zamanda yeni fikirler ve davranışların öğrenilmasini de destekliyor olur. Ancak yetişkin eğitimi becerileri gereklidir.

Kültürün bu sosyolojik tanımı, ki bu toplumun kendisidir, insanların genelde ilk akla getirdikleri gibi kültürün günlük tanımı olan, davullar eşliğinde dans etmeler veya sadece sanatlar (kültürün altı boyutundan biri olan, estetik boyutuna aittirler) değildir.

5. Kültür O Kültüre Bağlı Olan İnsanların da Üstündedir:

Kültür süper-organiktir. Bu özel 'süper organik' kavramını anlamak, toplumun ne olduğunu anlamak konusunda çok önemlidir.

Nasıl ki organik seviyenin temeli cansız varlıklardır (canlı hücrelerin cansız atomlardan meydana gelmesi gibi), süperorganiğin temeli de yapısallık üzerine kuruludur (toplum insan değildir ama insanlardan oluşur).

Bu demek oluyor ki, bir toplumun canlandırılması (mobilizasyon ve organizasyon) esnansında, animatörün herzaman, toplumun bütününe ne olduğu ile belli bireylere ne olduğunun ayırımını yapabiliyor olması gereklidir.

6. Toplum Süperorganik Bir Sistemdir:

Bir toplum organizmaymış gibi algılanabilir. Üyelerinin gelip gidiyor olmasına rağmen, doğum ve ölümler gibi, yaşamaya devam eder ve işlevselliğini sürdürür. Tıpkı bir hücre, bitki veya hayvanın atomlarının da ötesine geçtiği gibi bir davranış modeli veya bir toplum da bireylerinin ötesine geçer.

Örneğin, bir inanca insanlar tarafından inanılır, ancak aynı inanca ilk inanların ölümünden sonra dahi diğer insanlar inanmaya devam eder. Aynı şey kurumlar için de geçerlidir, örneğin evlilik kurumu, hava kuvvetleri kurumu, veya da Maputo gibi bir kasaba, el sıkışan müşteriler, çapa gibi aletler, pazarlama olarak bilinen bir sistem. İnsanlar tarafından kullanılan tüm bu kavramlar insanların da üstünde yeralır.

Ancak o zaman toplum bir sistem olur -- motor gibi cansız bir sistem veya da bir ağaç gibi organik bir sistem değildir, toplum, insanların öğrenilmş fikir ve davranışlarıyla inşaa edilmiş süperorganik bir sistemdir.

Toplum kültürel bir sistem olmasına rağmen (bireysel şahısların de üstünde yer alır) uyumlu bir birim olduğu yanılgısına düşmeyin. Çünkü değildir. Birçok gruplaşmalarla doludur, bunlar, cinsiyet ayrımına dayalı ,mücadele ve çelişkiler, din, zenginlik, etnik yapı, sınıf, eğitim seviyesi, mülkiyet sahipliği, dil ve bunun gibi birçok farklılıklardan ibarettir.

Toplum katılımını ve gelişimini desteklemek ve bu grupları biraraya getirmek için animatörün görevi, takım ruhunu ve hoşgörüyü teşvik etmek ve fikirbirliği ile alınmış karaları uygulamaya koymaktır. Bu hiç de kolay değildir. Bunu yapmanın teknikleri bu seride var olan diğer belgelerde yer alırken, sosyal ve kültürel sistemler hakkında bilgi sahibi olmak (bu belgede açıklandığı üzere) teorik bir birikimi sunar ki animatör profesyönel yetkinliğini oluşturabilsin.

Animatörün bir toplumda değişimi desteklemesi için, bilmesi gereken şey o sistemin nasıl işleyeceği ve daha sonrasında da değişime nasıl tepki vereceğidir. Nasıl ki bir mühendis (uygulamalı bilim adamı) bir motorun nasıl çalıştığını biliyorsa, toplum yöneticisinin de (uygulamalı sosyal bilimci) bir toplumun nasıl işleyeceğini biliyor olması lazım.

7. Kültürün Boyutları:

Kültürün (veya sosyal organizasyonun) birçok boyutu vardır. Tıpkı uzunluk, en, yükseklik ve zamanın fiziksel boyutları gibi kültürel boyutlar da ölçüde değişiklik gösterir ancak söz konusu tanım olduğunda bütüne yayılır. Burada önerilmekte olan en mantıklı setin, altı kültürel veya sosyal boyutlar olduğudur. Bunlar tüm öğrenilen değerler ve davranışlar sistemlerini açıklamak içindir.

Bu kültür boyutlarının içerdikleri şunlardır:

  1. Teknolojik,
  2. Ekonomik,
  3. Politik,
  4. Kurumsal (sosyal),
  5. Estetik-değer, ve
  6. İnanç-kavramsal.

Kültür veya toplumun boyutlarını bir bireyi gördüğünüz gibi 'göremezsiniz'. Herbir birey kültürün altı boyutunu da açıkça gösterir.

Sosyal bakımdan bilinçli olmak için, animatör, boyutlardan ziyade bireyleri görüyor olsa da bu altı boyutun herbirini ve birbirleriyle olan arabağlantılarını analiz edebilmelidir.

Dimensions of culture

8. Kültürün Teknolojik Boyutu:

Kültürün teknolojik boyutu toplumun sermayesi, araç-gereci ve becerileridir, ve ayrıca fiziksel çevre ile baş etmesinde yardımcıdır. İnsanlık ve doğa arasındaki arayüzdür.

Unutmayın ki kültürün teknolojik boyutunu oluşturan o fiziki araç-gereçlerin kendisi değil, ancak insanları icat etmeye iten, kullanmaya teşvik eden ve başkalarına da bu araçları tanıtmaya yarayan, insanlar tarafından öğrenilmiş fikirler ve davranışlardır.

Bir yönetici bir toplumu tuvalet veya bir çeşme inşa etmeye teşvik ederse, bu yeni bir teknoloji tanıtılmış demek olur. Bir çeşme (bir tuvalet) de en az bir çekiç vey bir bilgisayar kadar araç görevi görür. Yönetici, teknolojik boyuttaki bu değişimin tanıtımının kültürün diğer boyutlarına olan etkilerini anlamaya hazırlıklı olmalıdır.

9. Kültürün Ekonomik Boyutu:

Kültürün ekonomik boyutu, zor bulunan ve faydalı gıdalar ve servislerin üretim ve dağıtımının çeşitli yollar ve araçlarla yapılmasıdır. Bu hediye yolu ile olabildiği gibi, yükümlülük, takas, ticaret veya devlet ödenekleri yolu ile de olabilir.

Kültürün ekonomik boyutlarını oluşturan nakit gibi fiziksel öğeler değil, kullandıkları ekonomik sistemi yaratmış olan insanlar tarafından nakte (ve diğer öğelere) değer katan çeşitli fikirler, değerler ve davranış biçimleridir. Varlık sadece para değildir tıpkı yoksulluğun sadece parasızlık olmadığı gibi.

Toplum, her eve sabit fiyattan su dağıtımına karar verdiğinde veya dağıtımı bir bidon su başına belli bir ödeme karşılığı yaptığında, bu durumda iki birbirinden farklı ekonomik dağılım arasında seçim yapılmış olacaktır. Animatör, toplumu egemen olan değerler ve davranışlar ile ilgili daha istikrarlı olması için ne istediğini seçmesi konusunda cesaretlendirmelidir. (İyi bir animatör dağıtım sisteminin en iyisinin ne olduğu konusundaki görüşünü zorla uygulamaya çalışmamalıdır; toplum üyelerinin tümü ortak bir karar almalıdır).

10. Kültürün Politik Boyutu:

Kültürün politik boyutu, güç ve karar vermenin çeşitli yol ve yöntemlerinin ayrımıdır. Değerler boyutuna ait olan ideoloji gibi değildir. Hükümetler ve yönetim sistemi çeşitlerine dahildir ancak sadece onlarla sınırlı değildir. Küçük bir grupta tanınmış bir lidere sahip olmadığında insanların nasıl karar aldıklarını içerir.

Animatörün toplumdaki birbirinden farklı olan liderleri belirleyebiliyor olması gereklidir. Bu liderlerin bazıları geleneksel otoriteye sahipken, bazıları da karizmatik kişisel özelliklere sahiptir.

Bir toplumla çalışırken, animatör sadece kazanılmış hakları değil var olan gücü ve toplum birliğini desteklemek ve topluma faydası olan grup kararı için kara alma sistemini de geliştirebilme kapasitesine sahip olmalıdır.

11. Kültürün Kurumsal Boyutu:

Kültürün sosyal veya kurumsal boyutu, insanların davranışları ve birbirleriyle olan etkileşim yolları, tepkileri, ve davranış ve etkileşim beklentilerinden oluşmaktadır. Bu boyut evlilik ve arkadaşlık gibi kurumları, annelik veya polis memurluğu gibi rolleri, statü ve sınıf ve diğer insan davranışı modellerini içerir.

Bir animatör veya öncünün başarılı olması için, yerel kurumların ne olduğunu bilmesi, kadın ver erkeğin farklı rollerinden haberdar olması ve sosyal etkileşimin temel yapılarının ne olduğunu bilmesi gerekir.

12. Kültürün Estetik-Değerler Boyutu:

Kültürün estetik-değerler boyutu insanların iyi ve kötü, güzel ve çirkin, doğru ve yanlış hakkında sahip oldukları, bazen mantığa aykırı, tutarsız ve çelişkili fikirler yapısıdır, ve bu, insanların kendi davranışlarını açıklamak için aktardıkları gerekçeleridir.

Animatörün işlerin yapılması ile ilgili topluma tanıttığı her yeni yol, çelişkili ve çeşitlilik gösteriyor dahi olsa, egemen değerler yeniden gözden geçirilmelidir.

13. Kültürün İnançlar-Kavramsal Boyutu:

Kültürün inanç-kavramsallık boyutu fikirlerin başka bir yapısıdır, insanın evrenin doğası, etraflarındaki dünya, ve bu dünyadaki rolleri, sebep ve etkileri, ve zamanın doğası, madde, ve davranışlar hakkındaki düşünceleri de bazen çelişkilidir.

Animatörün, tolumda yaygın inançların neler olduğunun farkında olması gereklidir.

Sosyal değişimin etkili bir hızlandırıcısı olmak için, animatörün bu yaygın inançlara zarar vermeden hareketliliği deştekleyecek önerilerde bulunması gerekir, ve bu öneriler, dünyanın nasıl işlediği ile ilgili var olan inanç ve kavramlarla tutarlı en azından uyumlu olmalıdır.

14. Tüm Boyutlar Kültürün Herbir Zerresinde Yeralmaktadır:

Unutmamamız gereken en önemli şey herhangi bir toplulukta, herhangi bir toplumda, herhangi bir kurumda, bireyler arasındaki herhangi bir etkileşimde, kültürün bir öğesinin yer aldığıdır, ve bu durum kültürün herbir boyutundan bir parça içerir. Tüm bunlar doğumla birlikte öğrenilir.

Yeni doğmuş bir bebek tıpkı bir hayvan gibidir, henüz bir insan değildir, ancak doğar doğmaz diğer insanlarla etkileşimde bulunarak kültürü öğrenmeye başlar (örneğin annesini emmeye başladığında), ve böylece insan olma yolunda ilerler. (Birçoklarına göre bu insanlaşma süreci anne karnında başlar). Bu öğrenme süreci, ve oluşum ölene kadar devam eder.

Eğer öğrenmiyorsanız, ölüsünüz demektir.

15. Birbirine Bağlılık Pratik Bir Kullanıma Sahiptir:

Sosyal animatör ve gelişim faaliyetleri ile ilgilenen herkes için, buradaki en önemli şey bu kültürel boyutlar arasındaki arabağlantıların çeşitliliğidir. Birbirleriyle raslantısal veya işlevsel olarak ilişkili olabilirler. Teknoloji (populer düşüncenin aksine) inançlar, danslar ve refah dağıtma yolarınıın olduğu kadar, örneğin, aletler ve onları kullanma becerileri de kültürün bir parçasıdır.

Herhangi bir boyutta yapılan bir değişim diğer herbir boyutta da tepkisini gösterir. Örneğin, suyu elde etmenin yeni bir metodunu tanıtmak, bu yeni su sistemini sürdürmek için yeni kurumların tanıtımını gerektirir. İşlerin yapılması ile lgili öğrenilen her yeni şey, hem yeni değerleri hem de yeni bakış açılarını öğrenmeyi gerektirir. Teknoloji aktarımını desteklerken bu gibi arabağlantıları görmezden gelmek kendinizi tehlikeye sokmanız anlamına gelir (beklenmeyen ve/veya istenmeyen sonuçlar oluşabilir).

16. Birbirine Bağlılık Sosyal Değişimi Etkiler:

Bir kültürel boyutta birşeyi değiştirmek, sadece diğer boyutlarda değişimi gerektirmekle kalmaz, diğer boyutlarda değişime sebep olur.

Bu yüzdendir ki sosyal etki değerlendirmesi büyük küçük tüm projelerde yapılmalıdır.

17. Sonuç; Kültürün Canlandırmadaki Önemi:

Bu kültürel boyutlar arasındaki ara-bağlantıların tahmini ne basit ne de kolay bir iştir. Animatör bunların varlığının farkında olmalı ve gözlemi, analizi, fikir paylaşımını, okumayı, eğitim veya seminerlere katılımı sürekli olarak teşvik etmelidir.

Toplumlarla birlikte çalışma sonucu animatör, o toplumun kültürü, ve kültürel boyutlarının canlılıkları hakkında daha çok şey öğrenmelidir.

––»«––

Pazar Alanında:


Illustration3; In the Market Place


© Telif Hakkı 1967, 1987, 2007 Phil Bartle
Site Dizaynı Lourdes Sada
––»«––
Son Güncelleme: 13.06.2011

 Anasayfa

 Toplumun Güçlendirilmesi