Tweet Μεταφράσεις:
'العربية / al-ʿarabīyah |
Πολιτιστική και Κοινωνική ΕμψύχωσηΜια γεύση της θεωρίας κοινωνικών επιστημών για τον Κοινοτικό Κινητοποιητήαπό τον Δρ. Φιλ Μπαρτλμετάφραση Μαρία ΜαυροπούλουΈγγραφο Αναφοράς1. Η εμψύχωση προωθεί την κοινωνική αλλαγή: Ένας ανθρώπινος οικισμός δεν είναι μόνο μια συλλογή των σπιτιών. Είναι μια ανθρώπινη (κοινωνική και πολιτιστική) οντότητα. (Τα σπίτια, που είναι πολιτιστικά προϊόντα της ανθρωπότητας, ανήκουν σε μια από τις έξι διαστάσεις της κοινωνίας ή του πολιτισμού, στην τεχνολογική διάσταση, όπως θα εξηγηθεί παρακάτω). Η κοινωνική εμψύχωση (μέσα από την προώθηση της κοινοτικής συμμετοχής και της αυτοβοήθειας) κινητοποιεί και οργανώνει μια κοινότητα. Αυτό σημαίνει ότι η κοινωνική οργάνωση της κοινότητας αλλάζει, παρά το γεγονός ότι κάποιες φορές αλλάζει λίγο. Ο εμψυχωτής, επομένως, είναι ένας πράκτορας κοινωνικής αλλαγής ή ένας καταλύτης. 2. Ένας εμψυχωτής πρέπει να γνωρίζει για την κοινωνία: Μπορεί να είναι επικίνδυνο να ψιλοπροσπαθείτε να αλλάξετε κάτι, για το οποίο δε γνωρίζετε τίποτα. Είναι, επομένως, ευθύνη του εμψυχωτή να μάθει κάτι από τις επιστήμες της ανθρωπολογίας και της κοινωνιολογίας. Ένας εμψυχωτής είναι ένας εφαρμοσμένος κοινωνιολόγος, και γι' αυτό πρέπει να ξέρει κάποια σημαντικά χαρακτηριστικά του θέματος. 3. Κρατήστε στο μυαλό σας ουσιώδη στοιχεία της κοινωνίας: Το σημαντικό πράγμα για τον εμψυχωτή, που πρέπει να σημειώσει εδώ, είναι οι διασυνδέσεις μεταξύ των πολιτιστικών διαστάσεων που συνιστούν μια κοινότητα. Ενώ οι κοινωνικοί επιστήμονες μπορεί να διαφωνήσουν για την ακριβή φύση αυτών των διασυνδέσεων, αλλά όλοι τους θα συμφωνήσουν ότι το βασικό χαρακτηριστικό της κοινωνίας (και έτσι των κοινοτήτων μέσα σε μια κοινωνία) είναι η διασύνδεση αυτών των πολιτιστικών διαστάσεων. Μια κοινότητα, όπως άλλα κοινωνικοί θεσμοί, δεν είναι μόνο μια συλλογή μεμονωμένων ατόμων. Είναι ένα μεταβαλλόμενο σύνολο σχέσεων, στάσεων και συμπεριφοράς των μελών της. 4. Ο πολιτισμός μαθαίνεται: Ο πολιτισμός αποτελείται από όλα εκείνα τα πράγματα, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειών και των πεποιθήσεων που μαθαίνουν τα ανθρώπινα όντα (ως φυσικά ζώα) και τα οποία τα καθιστούν ανθρώπινα. Ο πολιτισμός περιλαμβάνει τη μαθημένη συμπεριφορά, αλλά όχι τα πράγματα που καθορίζονται γενετικά. Ο πολιτισμός αποθηκεύεται και μεταβιβάζεται από τα σύμβολα. Ποτέ από τα χρωμοσώματα. Ενώ κάποια στοιχεία πολιτισμού μαθαίνονται στην παιδική ηλικία (όπως, για παράδειγμα, το πώς να μιλήσουμε), άλλα μαθαίνονται από τους ενηλίκους. Όταν ο εμψυχωτής εμπλέκεται στην προώθηση της κοινωνικής αλλαγής, αυτός ή αυτή προωθεί την εκμάθηση νέων ιδεών και συμπεριφοράς. Γι΄αυτό απαιτούνται δεξιότητες εκπαίδευσης ενηλίκων. Αυτός ο κοινωνιολογικός ορισμός του πολιτισμού, που είναι η ίδια κοινωνία, δεν είναι κοινός στον καθημερινό καθορισμό του πολιτισμού, όπου οι άνθρωποι συνήθως σκέφτονται μόνο την τυμπανοκρουσία και το χορό ή μόνο τις τέχνες (ανήκουν μόνο σε μια από τις έξι διαστάσεις του πολιτισμού, στην αισθητική). 5. Ο πολιτισμός υπερβαίνει τους ανθρώπους του: Ο πολιτισμός είναι υπερ-οργανικός. Η κατανόηση αυτής της ειδικής έννοιας, "υπερ-οργανικός", είναι σημαντική στην κατανόηση του τι είναι κοινότητα. Ακριβώς όπως το οργανικό επίπεδο είναι βασισμένο σε ανόργανο (τα ζωντανά κύτταρα αποτελούνται από μη ζωντανά άτομα κ.τ.λ.), έτσι και ο υπεροργανικός είναι βασισμένος στον οργανικό (η κοινωνία δεν είναι ένας άνθρωπος, αλλά αποτελείται από τα ανθρώπινα όντα). Αυτό σημαίνει ότι, κατά τη διάρκεια της εμψύχωσης (μέσα από την κινητοποίηση και την οργάνωση) μιας κοινότητας, ο εμψυχωτής πρέπει πάντα να είναι σε θέση να διαχωρίσει τι συμβαίνει στην ίδια την κοινότητα γενικά, σε αντίθεση με αυτά που συμβαίνει στα συγκεκριμένα άτομα. 6. Μια κοινότητα είναι ένα υπερ-οργανικό σύστημα: Μια κοινότητα μπορούμε να τη δούμε σαν να είναι κάτι σαν οργανισμός. Ζει και λειτουργεί ακόμα κι αν τα ανθρώπινα μέλη της έρχονται και φεύγουν, γεννιούνται ή πεθαίνουν. Ακριβώς όπως ένα ζωντανό κύτταρο, φυτό ή ζώο, ξεπερνά τα άτομά του, έτσι ένας θεσμός, ένα σχέδιο συμπεριφοράς ή μια κοινότητα ξεπερνά τους μεμονωμένους ανθρώπους της. Κάποιοι, για παράδειγμα, έχουν μια πεποίθηση, αλλά η πεποίθηση αυτή μπορεί να επιζήσει μέσω άλλων προσώπων για πολύ καιρό μετά που θα πεθάνει ο πρώτος. Το ίδιο πράγμα γίνεται και με ένα θεσμό (όπως ο γάμος), μια οργάνωση (όπως η Πολεμική Αεροπορία), μια πόλη (όπως το Μαπούτο), μια συνήθεια (όπως το τίναγμα των χεριών), ένα εργαλείο (όπως μια σκαπάνη) ή ένα σύστημα (όπως το μάρκετινγκ). Όλοι αυτοί ξεπερνούν τα μεμονωμένα ανθρώπινα όντα που τους φέρνουν. Μια κοινωνία, έπειτα, είναι ένα σύστημα - όχι ένα ανόργανο σύστημα, όπως μια μηχανή, ούτε ένα οργανικό σύστημα, όπως ένα δέντρο, αλλά ένα υπερ-οργανικό σύστημα που έχει οικοδομηθεί από ιδέες που έχουν γίνει κτήμα και από τη συμπεριφορά των ανθρώπινων όντων. Παρά το ότι μια κοινότητα είναι ένα πολιτιστικό σύστημα (δεδομένου ότι ξεπερνά τα μεμονωμένα πρόσωπά της) μην υποθέσετε ότι είναι μια αρμονική ενότητα. Δεν είναι. Είναι πλήρη από φατρίες, αγώνες και συγκρούσεις, που βασίζονται πάνω στις διαφορές στο γένος, τη θρησκεία, την πρόσβαση στον πλούτο, τις εθνικές μειονότητες, την οικονομική και κοινωνική τάξη, το εκπαιδευτικό επίπεδο, το εισόδημα, την ιδιοκτησία του κεφαλαίου, τη γλώσσα και πολλούς άλλους παράγοντες. Προκειμένου να προωθηθούν η κοινοτική συμμετοχή και η ανάπτυξη, είναι δουλειά του εμψυχωτή να φέρει αυτές τις φατρίες κοντά, να ενθαρρύνει την ανοχή και το ομαδικό πνεύμα, και να λάβει αποφάσεις αμοιβαίας συναίνεσης. Αυτός δεν είναι εύκολο. Καθώς οι τεχνικές για να το κάνουμε αυτό βρίσκονται σε άλλα έγγραφα σ' αυτήν τη σειρά, η γνώση για τα κοινωνικά και πολιτιστικά συστήματα (που περιγράφονται στο παρόν έγγραφο) θέτουν ένα θεωρητικό υπόβαθρο, επάνω στο οποίο ο εμψυχωτής μπορεί να οικοδομήσει επαγγελματική αξιοσύνη. Για να προωθήσει ο εμψυχωτής την κοινωνική αλλαγή σε μια κοινότητα, είναι απαραίτητο να γνωρίζει πώς λειτουργεί το σύστημα, και έτσι πώς θα ανταποκριθεί στις αλλαγές. Ακριβώς όπως ένας μηχανικός (ένας εφαρμοσμένος φυσικός επιστήμονας) πρέπει να ξέρει πώς λειτουργεί μια μηχανή, ο κοινοτικός διευκολυντής (ως εφαρμοσμένος κοινωνικός επιστήμονας) πρέπει να γνωρίζει πώς λειτουργεί μια κοινότητα. 7. Διαστάσεις του πολιτισμού: Ο πολιτισμός (ως κοινωνικός θεσμός) έχει διάφορες διαστάσεις. Όπως οι φυσικές διαστάσεις του μήκους, του πλάτους, του ύψους και του χρόνου, έτσι και οι πολιτιστικές διαστάσεις μπορούν να ποικίλουν στο μέγεθος αλλά, εξ ορισμού, "διαποτίζουν" το σύνολο. Προτείνεται εδώ ότι το λογικότερο σύνολο είναι αυτό των έξι πολιτιστικών ή κοινωνικών διαστάσεων. Αυτές αποτελούν όλα τα συστήματα των μαθημένων αξιών και της συμπεριφοράς. Αυτές οι διαστάσεις πολιτισμού περιλαμβάνουν:
Δεν μπορείτε να "δείτε" μια διάσταση του πολιτισμού ή της κοινωνίας, όπως μπορείτε να την δείτε σε ένα άτομο. Κάθε άτομο φανερώνει καθεμιά από τις έξι διαστάσεις του πολιτισμού. Για να ενημερωθεί κοινωνικά, ο εμψυχωτής πρέπει να είναι σε θέση να αναλύσει και τις έξι διαστάσεις, καθώς και τις αλληλεξαρτήσεις τους, ακόμα κι αν μπορεί να δει μόνο τα άτομα και όχι τις διαστάσεις. 8. Η Τεχνολογική Διάσταση του Πολιτισμού: Η τεχνολογική διάσταση του πολιτισμού είναι το κεφάλαιό του, τα εργαλεία και οι δεξιότητές του, και οι τρόποι μεταχείρισης του φυσικού περιβάλλοντος. Είναι η επιφάνεια ανάμεσα στην ανθρωπότητα και στη φύση.Θυμηθείτε, δεν είναι τα φυσικά εργαλεία από μόνα τους αυτά που φτιάχνουν την τεχνολογική διάσταση του πολιτισμού, αλλά οι ιδέες και συμπεριφορές που επιτρέπουν στους ανθρώπους να επενδύσουν σ΄αυτά, να τα χρησιμοποιήσουν και να διδάξουν άλλους στο πώς θα τα χρησιμοποιούν. Όταν ένας διευκολυντής ενθαρρύνει μια κοινότητα να χτίσουν μια τουαλέτα ή ένα φρεάτιο, εισάγεται νέα τεχνολογία. Ένα φρεάτιο (ή μια τουαλέτα) είναι ένα εργαλείο, όπως είναι ένα σφυρί ή ένας υπολογιστής. Ο διευκολυντής πρέπει να προετοιμαστεί, για να καταλάβει τα αποτελέσματα σε άλλες πολιτιστικές διαστάσεις από την εισαγωγή μιας αλλαγής στην τεχνολογική διάσταση. 9. Η Οικονομική Διάσταση του Πολιτισμού: Η οικονομική διάσταση του πολιτισμού είναι οι διάφοροι τρόποι και τα διάφορα μέσα παραγωγής και κατανομής σπάνιων και χρήσιμων αγαθών και υπηρεσιών (πλούτου), έστω κι αν είναι μέσω προσφοράς δώρων, υποχρεώσεων, ανταλλαγής, αγοράς ή κρατική διανομής.Δεν είναι τα φυσικά στοιχεία, όπως τα μετρητά, που αποτελούν την οικονομική διάσταση του πολιτισμού, αλλά είναι οι διάφορες ιδέες, αξίες και συμπεριφορές που δίνουν την αξία στα μετρητά (και σε άλλα στοιχεία), από τους ανθρώπους που έχουν δημιουργήσει τα οικονομικά συστήματα που χρησιμοποιούν. Ο πλούτος δεν είναι μόνο χρήματα, ακριβώς όπως η φτώχεια δεν είναι μόνο η απουσία χρημάτων. Όταν μια κοινότητα αποφασίζει να διαθέσει το νερό βάσει ενός συγκεκριμένου ποσοστού για όλες τις κατοικίες ή να το διαθέσει στη βάση μιας πληρωμής για κάθε εμπορευματοκιβώτιο του νερού, όταν συλλέγεται, τότε γίνεται μια επιλογή ανάμεσα σε δύο πολύ διαφορετικά συστήματα της οικονομικής διανομής. Ο εμψυχωτής πρέπει να ενθαρρύνει την κοινότητα να επιλέξει τι θέλει, ώστε να είναι πιο σύμφωνη με τις επικρατούσες αξίες και στάσεις (ο καλός εμψυχωτής δε θα προσπαθήσει να επιβάλει τη γνώμη για το ποιο θα ήταν το καλύτερο σύστημα της διανομής. Τα κοινοτικά μέλη, όλα τους, πρέπει να πάρουν μια συναινετική απόφαση). 10. Η Πολιτική Διάσταση του Πολιτισμού: Η πολιτική διάσταση του πολιτισμού είναι οι διάφοροι τρόποι και τα διάφορα μέσα παραγωγής δύναμης και λήψης απόφασης. Δεν είναι το ίδιο με την ιδεολογία, η οποία ανήκει στη διάσταση των αξιών. Περιλαμβάνει, αλλά δεν περιορίζεται στους τύπους των κυβερνήσεων και των συστημάτων διαχείρισης. Περιλαμβάνει επίσης το πώς άνθρωποι σε μικρές ομάδες λαμβάνουν αποφάσεις, όταν δεν έχουν έναν αναγνωρισμένο ηγέτη.Ένας εμψυχωτής πρέπει να είναι ικανός να εντοπίσει τους διαφορετικούς τύπους ηγετών σε μια κοινότητα. Μερικοί έχουν παραδοσιακή εξουσία, άλλοι έχουν χαρισματικές προσωπικές ικανότητες. Δουλεύοντας με μια κοινότητα, ο εμψυχωτής πρέπει να είναι ικανός να αναπτύξει την υπάρχουσα δύναμη εξουσίας και το σύστημα λήψης απόφασης, για να προωθήσει την ενότητα της κοινότητας και την ομαδική λήψη αποφάσεων, που ωφελεί τη συγκεκριμένη κοινότητα και όχι απλώς τα έννομα συμφέροντα. 11. Η Θεσμική Διάσταση του Πολιτισμού: Η κοινωνική ή θεσμική διάσταση του πολιτισμού αποτελείται από τους τρόπους με τους οποίους ενεργούν οι άνθρωποι, αλληλεπιδρούν ο ένας με τον άλλο και αντιδρούν, και περιμένουν από τους άλλους να δράσουν και να αλληλεπιδράσουν. Περιλαμβάνει θεσμούς όπως ο γάμος ή η φιλία, ρόλους όπως της μητέρας ή του αστυνομικού, κοινωνική θέση και τάξη, και άλλους τύπους ανθρώπινης συμπεριφοράς.Για να είναι πετυχημένος ο εμψυχωτής ή ο κινητοποιητής, πρέπει να γνωρίζει ποιοι είναι οι τοπικοί θεσμοί, τους διαφορετικούς ρόλους που έχουν οι άνδρες και οι γυναίκες και ποια είναι τα σχήματα της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. 12. Η Αισθητική - Αξιακή Διάσταση του Πολιτισμού: Η διάσταση αισθητικής-αξιών του πολιτισμού είναι η δομή των ιδεών, μερικές φορές παράδοξων, ανακόλουθων ή αντιφατικών, τις οποίες έχουν οι άνθρωποι για το καλό και το κακό, για το όμορφο και το άσχημο, και για το σωστό και το λανθασμένο, που είναι οι δικαιολογίες, τις οποίες αναφέρουν οι άνθρωποι, για να εξηγήσουν τις ενέργειές τους.Όποτε ένας εμψυχωτής εισάγει νέους τρόπους, για να γίνουν πράγματα στην κοινότητα, οι επικρατούσες αξίες, αν και αντιφατικές και ποικίλες, πρέπει να εξετάζονται. 13. Η Εννοιολογική Διάσταση του Πολιτισμού: Η εννοιολογική διάσταση του πολιτισμού είναι άλλη μια δομή ιδεών, επίσης μερικές φορές αντιφατικών, που έχουν οι άνθρωποι έχουν για τη φύση του κόσμου, για τον κόσμο γύρω τους, για το ρόλο τους, για την αιτία και το αποτέλεσμα, και για τη φύση του χρόνου, του θέματος και της συμπεριφοράς.Ο εμψυχωτής πρέπει να γνωρίζει ποιες είναι οι επικρατούσες πεποιθήσεις στην κοινότητα. Για να είναι ένας αποτελεσματικός καταλύτης της κοινωνικής αλλαγής, ο εμψυχωτής πρέπει να κάνει τις προτάσεις και να προωθήσει τις ενέργειες που δεν προσβάλλουν τις επικρατούσες κοινοτικές πεποιθήσεις, και οι οποίες είναι σύμφωνες με, ή τουλάχιστον κατάλληλος για, τις υπάρχουσες πεποιθήσεις και έννοιες για το πώς ο κόσμος λειτουργεί. 14. Σε κάθε μπουκιά πολιτισμού υπάρχουν όλες οι διαστάσεις: Το σημαντικό πράγμα που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι σε οποιαδήποτε κοινωνία, σε οποιαδήποτε κοινότητα, σε οποιοδήποτε θεσμό, σε οποιαδήποτε αλληλεπίδραση μεταξύ των ατόμων, υπάρχει ένα στοιχείο του πολιτισμού, και αυτό περιλαμβάνει κάτι από καθεμιά από τις πολιτιστικές διαστάσεις. Όλοι αυτά μαθαίνονται από τη γέννηση. Το νεογέννητο παιδί είναι όπως ένα ζώο, όχι ακόμα ένα ανθρώπινο όν. Αρχίζει να μαθαίνει τον πολιτισμό αμέσως (για παράδειγμα, όταν βυζαίνει γάλα από το μητρικό στήθος) μέσα από την αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους, και αρχίζει έτσι να γίνεται άνθρωπος. (Πολλοί λένε ότι αυτή η διαδικασία εξανθρωπισμού αρχίζει στη μήτρα). Αυτή η διαδικασία μάθησης και εξέλιξης συνεχίζεται μέχρι το θάνατο. Εάν δε μαθαίνεις, είσαι νεκρός. 15. Η Διασύνδεση έχει μια Πρακτική Χρήση: Για τον κοινωνικό εμψυχωτή και για καθέναν που είναι εμπλέκεται σε οποιεσδήποτε δραστηριότητες ανάπτυξης, το σημαντικό μέρος όλων αυτών είναι η ποικιλία των διασυνδέσεων μεταξύ των πολιτιστικών διαστάσεων. Μπορούν αιτιακά και λειτουργικά να συσχετιστούν. Για παράδειγμα, η τεχνολογία (σε αντίθεση με τις ιδέες που επικρατούν γενικά), τα εργαλεία και οι δεξιότητες που χρησιμοποιήσει, είναι ένα μέρος του πολιτισμού, όπως είναι οι πεποιθήσεις, οι χοροί, και οι τρόποι απόκτησης πλούτου. Το να γίνουν αλλαγές σε οποιαδήποτε διάσταση έχει αντίκτυπο σε καθεμιά μια από τις υπόλοιπες διαστάσεις. Η εισαγωγή μιας νέας μεθόδου άντλησης νερού, για παράδειγμα, απαιτεί την εισαγωγή νέων θεσμών, για να συντηρούν το νέο σύστημα νερού. Η εκμάθηση οποιωνδήποτε νέων τρόπων πρακτικής θα απαιτήσει την εκμάθηση και των νέων αξιών και των νέων αντιλήψεων. Εάν αγνοήσουμε τέτοιες διασυνδέσεις, καθώς προωθούμε τη μεταφορά τεχνολογίας, το κάνουμε υπ' ευθύνη μας εάν προκύψουν κίνδυνοι (μπορεί να παραχθούν απροσδόκητα ή/και ανεπιθύμητα αποτελέσματα). 16. Η Διασύνδεση επηρεάζει την Κοινωνική Αλλαγή: Η αλλαγή σε κάτι, σε μια από τις πολιτιστικές διαστάσεις, δεν απαιτεί απλώς, αλλά και προκαλεί αλλαγές στις άλλες διαστάσεις. Αυτός είναι και ο λόγος του γιατί η εκτίμηση της κοινωνικής επίπτωσης πρέπει να γίνεται σε όλα τα έργα, μικρότερα ή μεγαλύτερα. 17. Συμπέρασμα. Η σπουδαιότητα του Πολιτισμού στην Εμψύχωση: Οι διασυνδέσεις ανάμεσα σε αυτές τις πολιτιστικές διαστάσεις δεν είναι ούτε απλό ούτε εύκολο να προβλεφθούν. Ο εμψυχωτής πρέπει να είναι σε ετοιμότητα για το όταν υπάρξουν και να ενθαρρύνει συνεχόμενα την παρατήρηση, την ανάλυση, τη διαμοίραση των ιδεών, την εκμάθηση και την παρακολούθηση διαλέξεων ή σεμιναρίων. Καθώς ο εμψυχωτής εργάζεται με τις κοινότητες, πρέπει να μαθαίνει συνεχώς για τον πολιτισμό τους και τη δυναμική των πολιτιστικών διαστάσεών τους. ––»«––Στην αγορά: © Πνευματικά δικαιώματα 1967, 1987, 2007 Φιλ Μπαρτλ
––»«–– |
Αρχική σελίδα |
Ενδυνάμωση Κοινότητας |