Μεταφράσεις:

Άλλες Σελίδες:
Λέξεις Κλειδιά
Ενότητες

Κοινωνιολογία:
Αρχική Σελίδα
Σημειώσεις Διδασκαλίας
Συζητήσεις
Κόμβος

Γενική Χρήση:
Χάρτης Ιστοσελίδας
Επικοινωνία
Κείμενα Γενικής Χρήσης
Χρήσιμοι Σύνδεσμοι

ΔΕΚΑΕΞΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΥΝΑΜΗΣ

του Φιλ Μπαρτλ, PhD

Μετάφραση: Εύη Παρμαζή

Εκπαιδευτικό Φυλλάδιο

Τι είναι αυτό που κάνει δυνατές τις κοινότητες, τις οργανώσεις και τις οικογένειες;

Όταν οι οργανώσεις, οι οικογένειες και οι κοινότητες είναι περισσότερο και καλύτερα οργανωμένες, είναι και πιο δυνατές. Όσο πιο πολύ μοιάζουν με ορθολογική, επίσημη οργάνωση, τόσο αυξάνεται και η δυνατότητά τους να πετυχαίνουν όσα θέλουν τα μέλη τους να πετυχαίνουν.

Όταν θέλουμε να ενδυναμώσουμε κοινότητες, οικογένειες ή οργανώσεις, πώς μπορούμε να ξέρουμε πότε πρέπει να το πετύχουμε και σε ποιο βαθμό;  Ως επιστήμονες που υπηρετούμε την κοινωνική έρευνα, πώς μπορούμε να μετρήσουμε την ενδυνάμωση τους και την αύξηση των δυνατοτήτων τους; Δυστυχώς, δε διαθέτουμε κανένα μικρό ηλεκτρονικό μέτρο το οποίο όταν μετακινείται από το 62 στο 79 να μας δείχνει ότι η δύναμη έχει αυξηθεί κατά 17 βαθμούς.

Μπορούμε να αναλύσουμε την έννοια «δύναμη», «ισχύς» ή «δυνατότητα» όπως αυτές εφαρμόζονται στις οργανώσεις, στις οικογένειες ή τις κοινότητες, να εξετάσουμε τα συστατικά που τις αποτελούν και να συγκεντρώσουμε μία σειρά παρατηρήσεων οι οποίες θα μας αποδεικνύουν ότι έχουν ενδυναμωθεί ή έχουν αυξήσει τις δυνατότητές τους σε κάποιο βαθμό.

Τα δεκαέξι στοιχεία είναι: αλτρουισμός. κοινές αξίες, κοινωφελείς υπηρεσίες, αυτοπεποίθηση, επικοινωνία, περιβάλλον, πληροφόρηση, παρέμβαση, ηγεσία, δικτύωση, οργάνωση, πολιτική δύναμη, δεξιότητες, εμπιστοσύνη, ενότητα και πλούτος.  Τα στοιχεία αυτά είναι κάπως πιο γενικά από τα πέντε στοιχεία γραφειοκρατικής δύναμης του Weber. Όμως, ο εντοπισμός τους βασίζεται στις ίδιες κοινωνιολογικές αρχές που χρησιμοποίησε ο Weber.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΉ ΤΟΥ ΚΆΘΕ ΣΤΟΙΧΕΊΟΥ ΔΎΝΑΜΗΣ:

Η ενδυνάμωση είναι κάτι πολύ περισσότερο από το πολιτικό και νομικό δικαίωμα συμμετοχής στο εθνικό πολιτικό σύστημα. Περιλαμβάνει τη δυνατότητα των μελών να κάνουν όλα όσα επιθυμούν να κάνουν καθώς και την ανάπτυξη των δυνατοτήτων και την αύξηση της δύναμης διαφόρων τομέων.   Τα δεκαέξι στοιχεία της κοινότητας τα οποία αλλάζουν καθώς η κοινότητα, η οργάνωση ή η οικογένεια δυναμώνει:

ΑΛΤΡΟΥΙΣΜΌΣ

Αλτρουισμός είναι το ποσοστό των ανθρώπων και ο βαθμός στον οποίο είναι έτοιμοι να θυσιάσουν το δικό τους ώφελος για το ώφελος της κοινότητας ως συνόλου και αντικατοπτρίζεται στο βαθμό της γενναιοδωρίας, της ατομικής ταπεινοφροσύνης, της φιλοτιμίας της κοινότητας, της αλληλοϋποστήριξης, της αφοσίωσης, του ενδιαφέροντος, της συντροφικότητας, της αδερφοσύνης. Δανειζόμαστε τον όρο από τη Βιολογία παρά από τη Φιλοσοφία.  Όσο αυξάνεται ο αλτρουισμός σε μία κοινότητα, τόσο αυξάνονται και οι δυνατότητές της.  Σε κοινότητες όπου επιτρέπεται σε άτομα, οικογένειες ή φατρίες να φέρονται άπληστα και εγωιστικά εις βάρος της κοινότητας ή της οργάνωσης, οι κοινότητες ή οι οργανώσεις αυτές αποδυναμώνονται.

ΚΟΙΝΈΣ ΑΞΊΕΣ

Οι κοινές αξίες ως παράγοντας δύναμης οργανώσεων ή κοινοτήτων είναι ο βαθμός στον οποίο τα μέλη της κοινότητας έχουν τις ίδιες αξίες, και ειδικότερα την αντίληψη ότι ανήκουν σε μία κοινή οντότητα η οποία υπερβαίνει το συμφέρον των μελών της.  Αυτό σχετίζεται με τη διάσταση των αξιών του πολιτισμού.  Όσο περισσότερα μοιράζονται τα μέλη, ή τουλάχιστον όσο περισσότερο καταλαβαίνουν και ανέχονται τις αξίες και τη στάση των άλλων τόσο πιο δυνατή θα είναι η κοινότητά τους.  Ο ρατσισμός, ο ηλικιακός ρατσισμός, ο σεξισμός, η προκατάληψη και η αδιαλλαξία αποδυναμώνουν τις κοινότητες ή τις οργανώσεις.

ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΊΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ

Στις ανθρώπινες μορφές οργάνωσης, οι κοινωφελείς υπηρεσίες είναι οι εγκαταστάσεις και οι υπηρεσίες (όπως δρόμοι, αγορές, πόσιμο νερό, πρόσβαση στην εκπαίδευση, υπηρεσίες υγείας), η συντήρησή (εξαρτώμενη από τις επισκευές), η βιωσιμότητά τους και ο βαθμός στον όποιο έχουν πρόσβαση σε αυτές όλα τα μέλη της κοινότητας.  Αυτό σχετίζεται με την τεχνολογική διάσταση του πολιτισμού.  Όσο μεγαλύτερη πρόσβαση έχουν τα μέληστις απαραίτητες για αυτά κοινωφελείς υπηρεσίες, τόσο μεγαλύτερη είναι η ενδυνάμωση των κοινοτήτων. Στον υπολογισμό των δυνατοτήτων των οργανώσεων περιλαμβάνεται ο εξοπλισμός γραφείου, οι προμήθειες, η πρόσβαση στις τουαλέτες και σε άλλες εγκαταστάσεις για το προσωπικό, τους χώρους εργασίας και τις συνολικές εγκαταστάσεις.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΊΑ

Μέσα στην κοινότητα και ανάμεσα σε αυτή και στο εξωτερικό περιβάλλον, η επικοινωνία περιλαμβάνει τους δρόμους, τα ηλεκτρονικά μέσα (τηλέφωνο, ραδιόφωνο, τηλεόραση, διαδίκτυο), τα έντυπα μέσα (εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία), τα δίκτυα, τις αμοιβαία κατανοητές γλώσσες, το γραμματισμό καθώς και την προθυμία και ικανότητα επικοινωνίας γενικά (οι οποίες περιλαμβάνουν την ύπαρξη τακτ, διπλωματίας, προθυμίας τόσο ακούς όσο και να μιλάς).  Καθώς η επικοινωνία μέσα στην κοινότητα γίνεται καλύτερη, αυτή δυναμώνει.  Σε μία οργάνωση επικοινωνία είναι ο εξοπλισμός, οι μέθοδοι και οι πρακτικές επικοινωνίας που έχει στη διάθεσή του το προσωπικό.  Η ύπαρξη ανεπαρκούς επικοινωνίας δείχνει ότι η κοινότητα ή η οργάνωση είναι αδύναμη.

ΑΥΤΟΠΕΠΟΊΘΗΣΗ

Ανεξάρτητα από την αυτοπεποίθηση μεμονωμένων ατόμων, πόση αυτοπεποίθηση υπάρχει συνολικά στα μέλη της κοινότητας ή της οργάνωσης;  Ο παράγοντας αυτός περιλαμβάνει την πεποίθηση ότι η οργάνωση ή η κοινότητα μπορεί να πετύχει ό,τι θέλει. Την πεποίθηση αυτή συνθέτουν η θετική στάση, η προθυμία, η ύπαρξη κινήτρου, ο ενθουσιασμός, η αισιοδοξία, η αυτάρκης και όχι η εξαρτητική στάση, η θέληση να παλέψει για τα δικαιώματά της, η αποφυγή της απάθειας και της μοιρολατρίας, και το όραμα για όσα είναι δυνατά.  Η αύξηση της δύναμης περιλαμβάνει κα τηνι αύξηση της αυτοπεποίθησης.

ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ (Πολιτικό και Διοικητικό)

Μία οργάνωση ή κοινότητα θα γίνεται πιο δυνατή ή πιο ικανή να γίνει δυνατότερη και να διατηρήσει αυτή τη δύναμη για περισσότερο καιρό όσο βρίσκεται σε ένα περιβάλλον το οποίο υποστηρίζει την ενδυνάμωσή της.  Αυτό το περιβάλλον περιλαμβάνει (1) πολιτικά (τις αξίες και τη στάση των εθνικών ηγετών, τους νόμους και τη νομοθεσία) και (2) διοικητικά (τη στάση των δημοσίων υπαλλήλων και τεχνικών όπως επίσης και τους κυβερνητικούς κανονισμούς και διαδικασίες) στοιχεία. Περιλαμβάνει το νομικό περιβάλλον.  Όταν οι πολιτικοί, οι ηγέτες, οι τεχνοκράτες και οι δημόσιοι λειτουργοί, όπως επίσης και οι νόμοι και οι κανονισμοί τους αποκτούν τη διάσταση διαταγών, η κοινότητα είναι αδύναμη. Αντιθέτως, εάν η προσέγγισή τους είναι τέτοια που να ενθαρρύνει την κοινότητα να δράσει στο πλαίσιο της αυτοβοήθειας, τότε αυτή γίνεται δυνατότερη.  Οι κοινότητες, οι οικογένειες και οι οργανώσεις δυναμώνουν όταν βρεθούν σε ενθαρρυντικό περιβάλλον.

ΠΛΗΡΟΦΌΡΗΣΗ

Η πληροφόρηση είναι πολλά περισσότερα από την απλή κατοχή ή λήψη πληροφοριών. Η δύναμη της οργάνωσης ή της κοινότητας εξαρτάται από την ικανότητα να επεξεργάζεται και να αναλύει πληροφορίες, από το επίπεδο της αντιληπτικής της ικανότητας, της γνώσης και της σοφίας των σημαντικών μελών και ολόκληρης της ομάδας.  Όταν οι πληροφορίες είναι αποτελεσματικότερες και πιο χρήσιμες, και όχι απλώς περισσότερες, η κοινότητα θα είναι πιο δυνατή.  (Να θυμάστε ότι αυτό σχετίζεται αλλά διαφέρει από στοιχείο επικοινωνίας που αναφέρθηκε παραπάνω).

Παρέμβαση

Ποιο είναι το μέγεθος και η αποτελεσματικότητα της εμψύχωσης (κινητοποίηση, εκπαίδευση διαχείρισης, ευαισθητοποίηση, ενθάρρυνση) η οποία στοχεύει στην ενδυνάμωση της οργάνωσης ή της κοινότητας;  Οι εξωτερικές ή εσωτερικές φιλανθρωπικές πηγές αυξάνουν το βαθμό εξάρτησης και αποδυναμώνουν την κοινότητα ή την ενθαρρύνουν να δράσει και επομένως να δυναμώσει;  Η παρέμβαση είναι βιώσιμη ή εξαρτάται από τις αποφασίσεις εξωτερικών δωρητών οι σκοποί και το πρόγραμμα των οποίων διαφοροποιούνται από την ίδια την κοινότητα;  Όταν μία κοινότητα ή οργάνωση έχει περισσότερες πηγές ενθάρρυνσης για την ανάπτυξή της είναι πιο δυνατή.

ΗΓΕΣΊΑ

Οι ηγέτες διαθέτουν δύναμη, επιρροή και την ικανότητα να κινητοποιούν την κοινότητα.  Όσο πιο αποτελεσματική είναι η ηγεσία μιας κοινότητας, τόσο πιο δυνατή είναι και η κοινότητα.  Παρ' όλο που εδώ δεν είναι ο χώρος για να επιχειρηματολογήσουμε ιδεολογικά υπέρ της δημοκρατικής ή της συμμετοχικής διακυβέρνησης, και κατά των ολοκληρωτικών και δικτατορικών μοντέλων, ο πιο βιώσιμος και αποτελεσματικός τρόπος διακυβέρνησης (για την ενδυνάμωση της κοινότητας, όχι για την ενδυνάμωση μόνο των ηγετών της) είναι αυτός που λειτουργεί ακολουθώντας τις αποφάσεις και τις επιθυμίες της κοινότητας ως σύνολο και αποκτά το ρόλο της ενθάρρυνσης και της διευκόλυνσης.  Οι ηγέτες πρέπει να είναι ικανοί, πρόθυμοι και κάπως χαρισματικοί.  Όσο πιο αποτελεσματική είναι η ηγεσία, τόσο περισσότερες δυνατότητες έχει η κοινότητα ή η οργάνωση. Η έλλειψη καλής ηγεσίας την αποδυναμώνει.

ΔΙΚΤΎΩΣΗ

Πηγή δύναμης μπορεί να αποτελέσει όχι μόνο το «τι ξέρεις» αλλά και το «ποιον ξέρεις».  Λέγεται, καμιά φορά, ότι βρίσκεις δουλεία όχι μόνο με τις γνώσεις αλλά και με τις γνωριμίες σου).  Σε ποιο βαθμό τα μέλη της κοινότητας και ιδιαίτερα οι ηγέτες της γνωρίζουν ανθρώπους (καθώς και τις υπηρεσίες και τους οργανισμούς αυτών) οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν χρήσιμους πόρους για την ενδυνάμωση της κοινότητας ως σύνολο;  Οι χρήσιμες διασυνδέσεις, οι δυνητικές ή οι υπαρκτές υφίστανται μέσα στην ίδια την κοινότητα αλλά και με ανθρώπους έξω από αυτήν.  Όσο πιο αποτελεσματικό το δίκτυο, τόσο πιο δυνατή η κοινότητα, η οικογένεια ή η οργάνωση.  Η απομόνωση οδηγεί στην αποδυνάμωση.

ΟΡΓΆΝΩΣΗ

Το επίπεδο της οργάνωσης μιας κοινωνίας είναι ο βαθμός στον οποίο τα διάφορα μέλη της κοινότητας αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ως έχοντες την ευθύνη να υποστηρίξουν το σύνολο (σε αντίθεση με το να είναι μια ομάδα από μεμονωμένα άτομα), και περιλαμβάνει (υπό την κοινωνιολογική έννοια) οργανωτική ακεραιότητα, δομή, διαδικασίες, διαδικασίες λήψης αποφάσεων, αποτελεσματικότητα, καταμερισμό της εργασίας, ανεξαρτησία και συμπληρωματικούς ρόλους και λειτουργίες.  Αυτό σχετίζεται με τη διάσταση των θεσμών της αλληλεπίδρασης του πολιτισμού με την κοινωνία.  'Όσο καλύτερα ή όσο αποτελεσματικότερα οργανωμένη είναι η κοινότητα ή η οργάνωση, τόσο μεγαλύτερη δύναμή και δυνατότητες έχει.

ΠΟΛΙΤΙΚΉ ΔΎΝΑΜΗ

Η δύναμη μίας κοινότητας ή μιας οργάνωσης είναι ο βαθμός στον οποίο μπορεί να συμμετάσχει σε εθνικές και τοπικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων.  Αυτό σχετίζεται με την πολιτική διάσταση του πολιτισμού. Όπως ποικίλει η δύναμη στα μέλη της κοινότητας έτσι ποικίλει και η δύναμη και η επιρροή που έχουν οι κοινότητες και οι οργανώσεις σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο.  Όσο περισσότερη πολιτική δύναμη και επιρροή μπορεί να ασκήσει μία κοινότητα ή μία οργάνωση, τόσο υψηλότερο το επίπεδο των δυνατοτήτων της.

ΔΕΞΙΌΤΗΤΕΣ

Η ικανότητα, όπως αυτή εκδηλώνεται στα μεμονωμένα άτομα, της συνεισφοράς στην οργάνωση της κοινότητας και ολοκλήρωσης των εργασιών που είναι απαραίτητο ή επιθυμητό να γίνουν. Είναι, επίσης, οι τεχνικές δεξιότητες, οι διοικητικές και οργανωτικές ικανότητες, οι ικανότητες κινητοποίησης. Όσο περισσότερες δεξιότητες (σε ομαδικό ή ατομικό επίπεδο) μπορεί να αποκτήσει και εφαρμόσει μία κοινότητα ή οργάνωση, τόσο πιο δυνατή είναι.  Οι δεξιότητες αυτές πρέπει να είναι σχετικές με το σκοπό της οργάνωσης. Για παράδειγμα, ένας πολύ ικανός ζογκλέρ μπορεί να μην είναι ο καταλληλότερος άνθρωπος για να δουλέψει σε εταιρία ή στην αστυνομία.

ΕΜΠΙΣΤΟΣΎΝΗ

Εμπιστοσύνη είναι ο βαθμός στον οποίο τα μέλη μιας κοινότητας ή οργάνωσης εμπιστεύονται το ένα το άλλο και ιδιαίτερα τους διοικητές, τους ηγέτες και τους κοινοτικούς υπάλληλους, ο οποίος με τη σειρά του αντανακλά το βαθμό της ακεραιότητας των παραπάνω (τιμιότητα, υπευθυνότητα, ειλικρίνεια, διαφάνεια, αξιοπιστία). Ο μεγαλύτερος βαθμός εμπιστοσύνης και υπευθυνότητας αντανακλά τις πολλές δυνατότητες της κοινότητας.  Η ατιμία, η διαφθορά, η κατάχρηση και ή εκτροπή των πόρων της κοινότητας συμβάλλουν στην αποδυνάμωση της κοινότητας ή της οργάνωσης.

ΕΝΌΤΗΤΑ

Η Ενότητα είναι το κοινό αίσθημα του ανήκειν σε μία οντότητα (την ομάδα που συνθέτει την κοινότητα), παρά τις διαφορές (θρήσκευμα, τάξη, κοινωνικό στάτους, εισόδημα, ηλικία, φύλο, εθνικότητα, φυλή) ή τις προσωπικές αντιπαλότητες.  Είναι ο βαθμός στον οποίο τα μέλη μιας κοινότητας ή οργάνωσης είναι πρόθυμα να ανεχθούν τις διαφορές των υπολοίπων και την ποικιλομορφία στην κοινότητα και να δείξουν την προθυμία να εργαστούν μαζί με κίνητρο έναν κοινό στόχο, ένα όραμα ή τις κοινές αξίες.  Η ενότητα μεταξύ των μελών της κοινότητας ή της κοινωνίας την καθιστά δυνατότερη.  Ενότητα δε σημαίνει ότι όλοι είναι ίδιοι, αλλά ότι όλοι ανέχονται τις διαφορές των άλλων και εργάζονται για το κοινό ώφελος.

ΠΛΟΎΤΟΣ

Πλούτος είναι ο βαθμός στον οποίο η οργάνωση ή η κοινότητα ως σύνολο (σε αντιδιαστολή με τα άτομα που ζουν σε αυτή) ελέγχει τους υπάρχοντες και τους δυνητικούς πόρους και την παραγωγή και κατανομή των δυσεύρετων και χρήσιμων αγαθών και υπηρεσιών, χρηματικών και μη συμπεριλαμβανομένων της εργασίας, της γης, του εξοπλισμού, των παροχών, της γνώσης και των δεξιοτήτων. Αυτό σχετίζεται με την οικονομική διάσταση του πολιτισμού.  Όσο περισσότερο πλούτο διαθέτει μία κοινότητα ή μία οργάνωση, τόσο πιο δυνατή είναι.  Η συσσώρευση πλούτου από άτομα, οικογένειες ή φατρίες εις βάρος της κοινότητας ή της οργάνωσης ως σύνολο αποδυναμώνει την κοινότητα ή την οργάνωση.  Οι οικογένειες οι οποίες διαθέτουν πολύ περισσότερο πλούτο έχουν περισσότερες πιθανότητες να συνεχίσουν να υπάρχουν για περισσότερες από μερικές γενιές. Δείτε: Οικονομική Διάσταση.

Δείτε: Τι είναι η Κοινότητα;

© Πνευματικά δικαιώματα 1967, 1987, 2007 Phil Bartle
Σχεδιασμός ιστοσελίδας: Lourdes Sada

──»«──

Τελευταία ενημέρωση 2012.06.26