Pagsasalinwika:

Ibang mga Pahina:

Mga Modyul

Mapa ng Site

Mga Keyword

Ipagbigay-alam

Ginagamit na mga Dokumento

Mga Magagamit na Link

ni Phil Bartle, PhD

isinalin ni Myla Burke

9. Bigyang Diin ang mga Wika at Baybaying Karaniwang Ginagamit:

Sa pag-aaral ng basikong literasiya, hindi dapat makabuluhan kung anong wika o alpabeto ang gamit sa iyong programa ng kaalaman. Walang isang wika ang pinakamahusay kaysa sa iba. Ang pagpili ay base sa kung ano ang karaniwang naiiintindihan at alam sa pamayanan. Sa muling banggit, ang kahulugan at kagamitan ang nararapat na batasan mo. Kailangan mong malaman ang pamayanang iyong tutulungan.

Minsan, mayroong mahigit sa isang alpabeto para sa isang wika. Ang Hindi at Urdu, halimbawa na lang, ay likas na parehong wika, ang Hinduismo ay nag-impluwensiya sa Hindi at ang Islam ay nag-impluwensiya sa Urdu. Ang alpabeto ng Hindi ay galing sa Sanskrit na nagmula sa sinaunang kabihasnan ng Persia, habang ang alpabetong Urdu (sinusulat mula kanan patungong kaliwa) ay galing sa Arabiko, ngunit nagmula sa impluwensiya ng Persia. (Ang wikang ito ay hango sa Persia). Ang makabagong alpabeto ng Japan (may tatlong alpabeto ang Japan, isa nito ay Intsik) ay isang kaayusan kung saan ang bawa't simbolo ay ang pagsasama ng isang katinig na sinusundan ng isang patinig. Katulad din ito sa 240 na simbolo ng wikang Amharic ng Ethiopia. Ang pagkakaiba talaga ng katinig at patinig ay isang katangian ng mga wikang taga-Europa, karaniwang base sa alpabetong Romano.

Maaaring gamitin ang iilang alpabeto sa iyong gawain, na nagpapakita kung paano ang isang salita ay maaaring masulat sa iba't ibang paraan kapag gamit ang bawa't alpabeto. Ang tanging kailangan lamang ay ang mga alpabeto na iyong gagamitin ay dapat karaniwang maiintindihan saan man sa pamayanan.

Kadalasan sa Afrika, iisang alpabeto ang gamit, base sa wikang taga-Europa at madalas ay pakilala ng mga misyonaryong Kristiano. Dahil gamit mo ito, hindi ibig sabihin na kailangan kang umasal na parang mahigpit na pinuno na nagpipilit sa "tamang" baybayin at balarilang taga-Europa. Ang nararapat na patnubay mo ay kung ano ang praktikal, naiintindihan, at magagamit (hindi kinakailangang "tama").

Komentaryo tungkol sa lahat ng prinsipyong nasa itaas (mahabang dokumento)

Balik sa listahan ng mga prinsipyo

Balik sa listahan ng mga prinsipyo - handout

© Pagaari 1967, 1987, 2007 Phil Bartle
Web Design: Lourdes Sada

––»«––

Huling Ulat: 08.05.2011