KADIN SÜNNETİ
Harekete Geçirici Kişinin Rolü
Yazan:
Çeviren: Bahadır Bora, M.A
Eğitim Notları
Toplum güçlendirme yöntemleri üzerinden bir strateji geliştirmek
Özet:
Toplumu
harekete geçirme yöntemlerini kullanarak kadın sünnetini(FGM) ortadan kaldırmak
için geçerli stratejiler geliştirmek.
Giriş; Harekete Geçirici kişi: FGM'ye yaklaşım:
FGM
(kadın sünneti), Afrika ve Orta Doğuda, ve bu bölgelerden Asya, Kuzey Amerika,
ve Avrupadaki göç eden kişilerin topluluklarında uygulanmaktadır; bu uygulamalar
sorun yaratmaktadır. Eğer bu bölgelerde yaşayan bir toplum görevlisiyseniz kadın
sünnetinden haberdar olmalısınız. Bu durumda, kadın sünnetinin başlangıcından,
kültürel etkilerinden uygulamadaki farklılıklarından, (fiziksel ve duygusal)
yarattığı tıbbi sorunlardan ve Birleşmiş Milletler (UN) ve diğer Sivil Toplum
Kuruluşlarının bu konudaki endişelerinden haberdar olmalısınız.
Bu
belge, yukarıdaki konulara odaklanmamaktadır. Bu konular üzerine kendinizi geliştirmeniz
tavsiye edilir (örneğin internet ve
diğer yazılı kaynaklar). Bu belge, toplum görevlisi olarak hangi stratejileri
alabileceğiniz ve hangi yöntemler ile toplulukları güçlendirebileceğiniz üzerine
odaklanmaktadır. Hedefiniz, toplum görevlisi olarak, kadın sünnetini ortadan
kaldırmak için kendinizi hazırlamanızdır.
Kadın
sünnetini ortadan kaldırmak büyük bir değişim ve bu uygulamanın normal kabul
edildiği topluluklarda kısa sürede gerçekleştirelemez. Stratejinizin ilk aşaması,
ailelere, sünneti uygulayanlara, liderlere tıbbi ve hijyen konularında bilgi vererek,
güven bağı kurmak olmalıdır. Burada önerildiği üzere, güven bağı kurmak,
kadın sünnetini ortadan kaldırmak için bazen gerekli, bazen de tek yöntemdir.
Kadın sünnetini ortadan kaldırmak için kurulan güven bağı, sorunu yatıştırmaktan
farklıdır (bakınız yoksulluğun
yatıştırılması )
;yatıştırmak, sorunun kimi kısımlarını sadece geçici olarak ortadan kaldırır.
Buradaki
hedef, sünneti uygulayanların, liderlerin (özellikle kadın liderler) ve ailerin
sizi dinlemesi için, güven bağı kurmaktır. Tıbbi ve hijyen eğitimi vermek
kadın sünnetinin ortadan kaldırılması için geçerli ve etkili bir giriş yapmanızı
sağlar.
Uygulamanın
Örnekleri:
Aileler,
topluluklar, toplumlar ve ülkeler arasında, sünnetin nasıl yapılacağı, kişinin
kaç yaşında olması gerektiği, ne kadar etin nereden kesileceği konularında
değişik uygulamalar vardır. Bu belge, uygulamanın kendisi üzerinde odaklanmamaktadır,
bu durumda Dünya Sağlık Örgütünün (WHO): " Kadın sünneti: toplum çalışanları
için el kitabı"nı okumanız tavsiye edilir. Kitapçık internetten erişilebilir: http://www.who.int/reproductivehealth/publications/fgm/fch_wmh_005/en/index.html.
FGM
genellikle 3 ila 11 yaşları arasındaki kızlarda uygulanmaktadır, fakat uygulama
daha erken ya da geç yaşlarda da uygulanmaktadır. İlerleyen zaman ile, yaş limiti
giderek azalmakta ve uygulamanın ergenlik ile olan bağlantısı giderek azalmaktadır.
Kadın sünnetinin ergenlik ile bağlantısına değinmek, sorunu ortadan kaldırmak
için etkili bir yöntem olabilir.
FGM,
klitoris'in ucunun kesilmesinden, klitoris'in tamamen kesilmesine, klitoris'i çevreleyen
etin kesilmesine, vajina'nın bir kısmının dikilmesine dönüşen değişik şekillerde
olabilir. Bir seferde tek bir kızın sünnet olmasından, bir çok kızın aynı
anda sünnet olması gibi, topluluklar arasında, değişen yöntemlerle uygulanabilir.
Uygulama
derin acılara ve derin şoklara (fiziksel ve duygusal) neden olabileceği gibi,
temizlenmemiş bıçakların, jiletlerin, cam parçalarının bir ya da birden fazla
kız üzerinde kullanılması hepatit, HIV/Aidsgibi
hastalıkların yayılmasına neden olabilir.
Batılı
tıp alanlarında eğitilmiş kimi doktor ve hemşireler, sünneti gerçekleştirebilir
(fakat UN bu kişilerin bu tip uygulamalar yapmamasını tavsiye eder). Sünneti
genel olarak gerçekleştiren, berberler, koca-karılar, halk hekimleri, ebeler nadiren
hijyen ve hastalıklar konusunda eğitimlidirler.
Uygulamar
topluluklar arası değişiklikler gösterebilir. Örneğin, Somali toplumunda, erkeklere,
sünnet olmamış kızlar ile evlenmemeleri önerilir; sünnet olmamış kızların
ahlaki olarak güçsüz olduğuna inanılır.
Bazı
berberler ve halk hekimlerinin dışında, erkekler doğrudan kadın sünnetinde
etkin bir rol oynamaz, bazı durumlarda sünnete karşı çıkabilirler. Genelde,
kadınlar, sünneti planlar, uygular ve mecbur kılar. Kimi durumlarda, aileler,
kızları sünnet olmadığında, çeyiz ve saygınlık kaybeder. Kadınlar kültürel
olarak bu konuda daha baskındır ve sünnetin ortadan kaldırılmasına karşıt
olabilirler.
(Bu
bilginin kaynağı, birinciel tecrübelere ve Somali'da bu konu üzerine h çalışmalarını
yapan ve anonim kalmak isteyen bir kadına aittir). Kadınların uygulamadaki baskın
rolü ve erkeklerin bu konuya uzak olması, stratejinizde önemli rol oynayabilir;
bu durumda, çalışacağınız topluluğu önceden araştırmanız önemlidir.
Uygulamnın
İslam ile ilişkisi:
Kadın
sünneti uygulamsı (binlerce yıllık bir uygulama) İslam'ın başlangıcından
(yedinci yüzyıl) önceye dayanır, fakat istatiksel olarak günümüzde İslamik
topluluklar ile (özellikle Afrika'da) yakından ilişkilidir. Bu uygulama İslamik
olmayan, Hristiyan ve animist anlayışlarda da bulunmaktadır.
Kuran-ı
Kerim kadın sünnetinden bahsetmez. Bir hadiste, kadın sünnetine izin verilmiş
fakat hiç bir şekilde tavsiye edilmemiştir. Bir hadiste, Hz. Muhammed (S.A.V)
sünnet uygulayan bir kadını (Um Attiyah) uygulamayı yaparken nazik olması konusunda
uyarmıştır.
Kimi
imamlar kadın sünnetinin İslam tarafından kabul görmediğini dile getirse de,
okuma-yazma bilmeyen topluluklar sünneti İslamik bir uygulama olarak görmektedir.
Bu gibi durumlarda İslamik liderleri müttefikleriniz olarak kullanabilirsiniz;
fakat kimi durumlarda kadın sünnetini ortadan kaldırma çabası İslam'a karşı
bir saldırı olarak algılanabilir.
Bu
durum ile alakalı, İslam herhangi bir vücut parçasının kesilmesine karşıdır.
Ayrıca, vücuda zarar verecek tüm davranışlar yasaklanmıştır.
Kimi
durumlarda sünnet uygulanan mağdurların yaraları çok sonra kendini gösterir
ve eğitimsiz kişilerin bu durumlar arasında bağlantı kurması mümkün değildir;
mesajınızın bir parçası bu bağlantıları belirginleştirmektir. Bu gibi durumlarda
sağlayacağınız hijyen ve tıbbi eğitim size yararlı bir ortam yaratacaktır.
Müttefiklere ihtiyaç duyacaksınız, İslamik imamlar, İslam'ın vücudu kötürüm
etmeye karşi olan ve vücudu koruyan hadisini yaymakta yararlı olacaktır.
Uygulamayı
savunan kimi kişiler, uygulamanın kültürleri ile ilişkili olduğunu ve kültürel
dengeyi bozabileceğini savunabilir. Bu anlayışa aşağıda topluluğa uygun stratejilerimizi
yaratmaya başladığımizda bakılacaktır.
Hareketlilik
ve Sosyal Değişim:
Standard
harekete geçirme stratejilerinde, topluluğu fikir birliği ile bir araya getirmek
temel ilkelerden biridir ve genellikle topluluğun geneli ya da büyük kısmı için
yararlı sonuçlar yaratır. Kadın sünnetini ortadan kaldırmak için kullanılan
yöntemler bu anlamda sorun yaratabilir; kimi durumlarda topluluğun çoğunluğu
bu uygulamayı kültürel kimliklerinin bir parçası olarak algılayabilir. Bu durumda
harekete geçirici kişi duruma özel stratejiler belirlemelidir.
Uluslararası
örgütler, Birleşmiş Milletler ve alt bölümleri, Avrupa ve Kuzey Amerika'daki
kimi sivil toplum kuruluşları kadın sünnetini ortadan kaldırmak isteyen aktörlerdir
(bu aktörler, yerel topluluklar tarafından 'yabancı' olarak tanımlanabilir).
netinin uygulandığı yerlerde bu uygulamaya bağlı güçlü duygular mevcuttur.
Kadın sünnetini savunan bu tip insanlar, uygulamanın ortadan kaldırılması konusunu,
kendi kültürel değerlerine 'yabancıların' saldırısı olarak görebilir.
Bu
anlayışın aksine, diğer kişiler (özellikle batı kültürel bakış açısından)
kültürel değerleri göz ardı ederek bu uygulamanın ortadan kaldırılması gerektiğini
savunabilirler. Standart, toplumsal kalkınma yöntemlerinde, umumi su kaynağı
inşaa etmek, çok eski ve geleneksel bir uygulamayı ortadan kaldırmanın aksine
kabul edilir bir yaklaşımdır.
Kadın
sünnetini ortadan kaldırmak, uygulamanın kabul edildiği toplulukta sosyal değişim
yaratır. Sosyal canlılık ya da toplulukları güclendirmek için harekete geçirmekte
o topluluk için sosyal değişimdir. Bu durumda siz, sosyal harekete geçirici olarak,"toplum"
ve "sosyal
değişim
"doğası hakkında bilgi sahibi olmalısınız. Sosyal bakış açısına dair giriş
niteliğindeki bilgilere bu web-sayfasında bulabilirsiniz, ama bu sadece tanıtım
niteliğindedir.
Topluluğun
doğası ve kültürü hakkındaki tartışma, gözlemleme, okuma ve düşünme,
sosyal canlılık için ana unsurlardır. Her toplumsal konu gibi kadın sünneti
de bu anlamda tartışma yaratan ve hassas bir konudur.
Kültürü
Koruma:
Kadın
sünnetine karşı olan insanlar, bu uygulamanın yerel kültürleri ile derin bağları
olduğunu ve uygulamanın kaldırılmasının kültürel kimliği ve onuru negatif
etkileyeciğini savunabilir. "Kültür"kelimesi
bir çok anlamda kullanılabilinir, bu durumda sizin 'kültür' kelimesinin hangi
anlamda kullanıldığını bilmeniz gerekir. Bakınız:"Kültür
ve Sosyal Canlılık".Ayrıca
"Kültürü
Koruma."
Tartışmanızı
bu şekilde yapabilirsiniz:
"Kültür
yaşayan ve değişen bir varlıktır. Hayatta kalabilmek için, kültür gelişmeli
ve değişmelidir. Eğer bizler konuları, sirke içindeki turşular, kehribar içindeki
böcekler, donmuş yılanlar gibi saklarsak sadece bir sonuça varabiliriz - bu tarz
saklanan şeylerin hepsi cansız, ölü şeylerdir. Eğer kültürü öldürmek istiyorsak,
onu bu şekilde saklayabiliriz. Eğer kültürün büyümesini ve gelişmesini istiyorsak,
kültürün değişmesine ve ilerlemesine izin vermeleyiz."
Her
topluluk, dünyanın farklı kültürleri ile yakınlaştıkça, yeni yöntemlere
kendini adapte etmelidir. Farklı toplulukların üyeleri, kendi yöntemlerini en
önemli korumaya yönelebiliirler fakat zaman içinde önemli görülmeyen kimi gelenekler
yok olacaktır. Birleşmiş Milletlerin değişmeyen, şekillenmiş değerleri vardır
ve bu değerler uluslararası toplulukların geleneksel dillerine, gelenek-göreneklerine
ve kültürlerine saygı gösterir ama bu değerler aynı zamanda önemli İnsan
Haklarını'da desteklemektedir.
Genç
kızları, kadın sünnetinin yarattığı korkulardan, acılardan, tehlikelerden
ve sorunlardan korumak, uluslararası toplumun desteklediği, evrensel bir değerdir.
Kadın
sünetini destekleyenler, sizi kendi kültürlerine saygı duymamak ile suçlayabilir,
bu durumda sizin savunmanız aksi yönde olmalıdır. Siz, onların kültürlerine
derin saygı duyuyorsunuz.Siz savunmanız bu şekilde olmalıdır, kültürü yaşayan,
büyüyen ve adapte olan canlı bir olgu olarak görüyorsunuz, kültürün değişmesine
ve adapte olmasına izin vermezseniz onun ölmesine neden olursunuz. Sizin hedefiniz,
kendinizi kültüre yardımcı bir kişi olarak göstermenizdir, siz kültürü güçlendirdiğinizde
onların topluluğu da güçlenecektir.
Topluluk
içindeki kişilere ukalalık ya da ders vermeden, kadın sünnetinin değişen evrensel
zamanlarda geçerli bir uygulama olmayacağını ve topluluklarının güçlenmesine
izin vermyeceğini, göstermeli ya da kendilerinin anlamasını sağlamalısınız.
Kültür Emperyalizmi:
Hiç
kimse, yabancıların değerlerinin ve uygulamarının, kendilerine zorla dikte ettirilmesinden
mutluluk duymaz. Kadın sünnetini savunan kişiler, bu uygulamanın ortadan kaldırılmasını
yabancı bir değer olarak görürler. Bu durumda, kadın sünnetinin ortadan kaldırılmasının,
yabancı bir değer olmadığını, yabancılar tarafından dikte edilmediğini ve
kendi kültülerin çıkarına olacağını stratejiler yaratmalısınız. Bu tercih
topluluğun kendisi tarafından alınmalıdır.
Baş
örtüsünü örnek olarak alabilirsiniz. Kapanmak, tüm vücudu, yüzü ya da sadece
saçları, kadınlar arasında alçakgönüllüğün bir simgesidir. Bir takım,
batılı ya da batıda eğitim görmüş kadınlar bu uygulamayı kadına baskı
olarak görebilir ve ortadan kaldırmak isteyebilir. Fransa'nın eski sömürgesi
olan Cezayirdeki kadınlar, kapanma uygulamasının kaldırılması için kendi toplumları
ile mücadele etti ve sonuç olarak askerler kapanan kadınların baş örtülerini
zorla üstlerinden aldı. Bir takım yerel kadın, baş örtülerinden vazgeçmedi.
Cezayirde bugün bir çok kadın halen başörtüsünü kullanmaktadır. Müslüman
kadınların çoğunluğu başörtüsünü, alçakgönüllüğün sembolü olarak
gördüğü için, bu uygulamanın ailelerini desteklediğini ve çocuklarını büyütmekte
kolaylık yarattığını düşünmektedir. Bu kadınlar, aile içi şiddeti, çocukların
insanları öldürmesini, bağımlılık yapan uyuşturucuları, gelişi güzel cinsel
ilişkileri, batılı yaşam tarzının yarattığı bir edepsizlik ve kadınların
alçakgönüllü olmamasına bağlar.
Bir
deyişin dile getirdiği gibi "Birinin yemeği bir başkasının zehiridir"
Sanmayın
ki, siz kadın sünnetinin ortadan kaldırılması gerektiğini düşündüğünde
başkaları da bu düşünceye katılacaktır. Eğer kadın sünneti uygulamasını
ortadan kaldırmanıza yardımcı olacak bir strateji geliştirmek istiyorsanız,
ukalalık yapmak öğüt vermek, hedefinizin önünde yeni engeller yaratabilir.
Topluluğun
kültürü ve tarihçesi ile derin ilişkilere sahip bir uygulamayı ortadan kaldırmak"Sosyal
Mühendislik"tir
(işlenmemiş ve zoraki kültürel değişim). Eğer, kültürü bir çiçekmiş
gibi ele alırsak, onu büyütmek için ancak su ve güneş ile basleyebiliriz; çiçeği
tepesinden çekiştirerek büyümesini sağlayamayız.
Müttefiklerinizi
Seçmek:
Kadın
sünneti gibi uygulamaların geniş çaplı uygulandığı topluluklarda, bu uygulamayı
hızlıca bir biçimde ortadan kaldırmaya çalışmak yarardan çok zarar neden
olur. Hayal kırıklığı ve hüsrana yol açmayacak, hedefinize doğru başarı
sağlayacak stratejiler yaratmalısınız.
Eğer
başlangıçta topluluğun genelinin desteğini sağlayamazsanız hedeflediğiniz
sonuca giderken size yardımcı olacak müttefik kadrosu yaratmalısınız. Bu müttefiklerin
kimileri, kadın sünnetinin ortadan kaldırılmasına kendilerince karar vermiş
bireyler olabilir. Diğer bir müttefik kadrosu, Birleşmiş Milletlerin, uluslararası
örgütlerin ve kadın sünnetine karşı olan diğer örgütlerin çalışanları
olabilir.
Müttefiklerinizin
sizi ne derece desteklediğini ve hedefinize ulaşmanızda size ne kadar yardımcı
olacağını dikkatlice belirlemelisiniz. Eğer olası müttefiklerinizin bir kimileri,
kadın sünnetine açıkça ve alenen karşı çıkıyorlar ise, stratejinizin erken
aşamalarında size ayak bağı olurlar.
Sosyal
hareketlilik tekniklerini kullanarak sizin tarafınızdan bakış açısı değiştirilmiş
kişilerin, sizinle birlikte çalışmasını sağlayarak güven bağı yaratabilirsiniz.
Bu aşamada son derece dikkatli olmalısınız çünkü topluluğun içinde hassas
konulara değiniyorsunuz, size yardımcı olan kişilerin, topluluğun geneli tarafından
düşman olarak görülmemesini sağlamalısınız.
Eğer
müttefikleriniz kadın sünnetinin ortadan kaldırılmasıyla ilgili vaaz vermeye
başlarlarsa (özellikle stratejinizin başlangıç aşamalarında), grubunuz geleneklerine
bağlı kişiler, sizi geleneklere karşı bir grup olarak tanımlayabilir ve size
karşı muhalefet olabilirler ve stratejinizin güçsüz bir başlangıç yapmasına
neden olurlar.
Kadın
sünneti, İslam tarafından şart koşulmadığı ve İslam'a göre vücuda zarar
vermek günah olduğu için, İslamik imamlar stratejiniz için verimli müttefikler
olabilirler.
Düşman
ile Dostluk Kurmak:
Eski
bir deyişin dediği gibi 'Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır'. Bu sözün
mesajı açık olduğu gibi sizin stratejinizde önemli bir rol oynamaktadır. Eğer
herhangi bir davranışı ya da uygulamayı (bu örnekte, kadın sünnetini) ortadan
kaldırmak istiyorsanız, o davranışa yönelik tutumları ve anlayışları değiştirmelisiniz.
Bu konuyla ilgili kültürün
boyutlarını bakarsanız,
değiştirilmesi zor olan gelenek ve görenekleri değiştirmek yerine, yeni araçların
ve uygulamaların yaratılmasının daha kolay olduğunu göreceksiniz.
Daha
önce bahsettiğimiz gibi, stratejinizi uygulamanın ortadan kaldırılmasına güven
bağları yaratarak hedeflemelisiniz. Bu stratejinizin başlangıcı olmalı ve eğer
yeteri kadar güven ve geniş bakış açısı yaratabilirseniz, stratejinizin ilerleyen
aşamalarında kadın sünnetinin ortadan kaldırılmasına yönelik müzakere edebilirsiniz.
Somali'de,
geleneksel ebeler ve kimi koca-karılar genelde kadın sünnetini uygulamaktadır,
kimi diğer bölgelerde nadiren kimi erkek yetkililer de kadın sünnetini uygulamaktadır.
Uygulama, uygulamayı yapan kişilere maddi gelir ve sosyal statüde üstünlük
sağlamaktadır. Farkında olmalısınız ki, eğer uygulamayı yapan kişilerin
elinden bu maddi ve sosyal statü kaynağını alacaksanız, onlara alternatif kaynaklar
sunmalısınız. Örneğin, bu kişiler ergenliğe giriş, evlilik ve benzeri sosyal
durumlara geçişi organize edebilir ve sünnet kavramından uzaklaşabilirler.
Salgın
hastalıkların ve yaraların önlenmesi, kadın sünnetini ortadan kaldırma stratejinizde
önemli rol oynamaktadır. Batı tıbbında eğitim görmüş kişiler için, steril
edilmemiş araçların kullanılması, hastalıkların ana kaynaklarından biridir.
Bu geleneksel sünnetçiler için bariz olmayabilir. Siz bu bağlantının kurulmasına
yardımcı olabilirsiniz, kadın sünneti uygulanan bir çok kadın, sarılık, AIDS
ya da benzeri hastalıklar ile mücadele etmekte ve hastalanmaktadır.
Eğer
bu geleneksel sünnetçilere, tıbbi eğitim, hijyen ilkeleri ve hastalıkları engelleme
ya da azaltma ile ilgili bilgiler sağlayabilirseniz, bu kişilerin pratik olarak
kullanacağı değerler yaratabilirsiniz. Bu kişilere, bu konular ile ilgili sertifikalar
sunabilirseniz, düşmanlarınız ile dostluk kurmaya başlarsınız.
Sağlayacağınız
hijyen eğitiminin, kadın sünneti uygulamasına yönelik kullanılmaması için
önlem almalısınız. Kadın sünnetinin tıbbileştirilmesinden kaçınmalı ve
sağladığınız tıbbi eğitimin, kadın sünnetini vazgeçirmeye yönelik olduğundan
emin olmalısınız.
Müttefiklerinizin
oluşturduğu kadronun, kadın sünnetini destekleyenlere karşı, sizin stratejinizi
desteklediğinden emin olmalısınız; gerekirse, kadın sünnetinin ortadan kaldırılmasının
iki yüzlülük olmadığı konusunda onları ikna etmelisiniz. (Dünya Sağlık
Örgütünün Başkanı,
Kadın
Sünnetini tartışmakinternet
sayfasında, eğer bu konuda başarılı olmak istiyorsak, bizi eleştirel olmama
konusunda uyarıyor.)
Müttefiklerinizin
sosyal çalışma ve tıbbi konularda sahip olduğu bilgiler ile, kadın sünnetini
uygulayan kişileri, aile bireylerini, topluluğun komşularını, hastalıkların
engellenmesi konusunda eğitebilir ve kadın sünnetinin ortadan kaldırılmasını
sağlayacak güven bağlarını yaratabilirsiniz.
Boşluk
Yaratmayın:
Eğer
kadın sünnetinin yarattığı hastalıkları ve sorunları azalatacak yöntemler
kullanarak bir güven bağı kurabilirseniz, kadın sünnetini ortadan kaldırılmasını
sağlayacak yöntemleri kullanmaya başlayabilirsiniz. Yaratmış olduğunuz güven
bağı ile çalışmakta olduğunuz topluluk tarafından kabul edilecek bir strateji
belirlemeniz gerekir.
Bu
belge, her zaman, her yerde kullanılabilecek şekilde tasarlanmış reçete vermemektedir.
Bildiğiniz üzere, her topluluk birbirinden farklıdır - bir topluluk için geçerli
olan bir strateji, bir başka topluluk için verimli olmayacaktır.
Psikolojide
kullanılan bir kavramdan örnek alalım; terapistlerin uzun süredir bildiği bir
kavram olarak, eğer depresyonda olan bir hastanız varsa, bu kişiye negatif ve
sorunlu düşünceleri düşünmemesini söyleyebilirsiniz. Bu yaklaşım işe yaramayacaktır.
Bu yaklaşım yerine, hastanıza pozitif düşünceleri bilinçli bir şekilde belirtmelisiniz
(örneğin, gün içinde tekrarlanan pozitif anları belirginleştirmek). Pozitif
düşüncelerin, hastaya eklenmesi başlangıçta mekanik bir şekilde gerçeklese
de, zaman içinde negatif düşüncelerin ortadan kaldırılmasında ve depresyon
sorunun önüne geçmesinde yardımcı olacaktır.
Şimdi,
aynı yaklaşımı sosyal ve ekonomik değişimler için kullanalım.
Benzer
bir şekilde, kadın sünnetini ortadan kaldırma çabası işe yaramayacaktır.
Bunun yerine, kadın sünnetiyle yer değiştirecek ve netice olarak kadın sünnetinin
ortadan kaldırılmasına yardımcı olacak yeni aktiviteleri teşvik etmelisiniz.
Benzer bir şekilde, kadın sünneti uygulamasını, bu uygulamayı yapan kişiler
para karşılığı yaptığı sürece yasaklayamazsınız, bu kişiler için alternatif
kazanç yolları bulmalısınız.
Bir
çok toplulukta, ergenliğe geçiş önemli bir andır ve topluluğun genel kabulü
ile çocuğun yetişkinliğe geçişi kabul edilir. Örneğin, birçok sosyal bilim
insanı ,topluluğun sosyal olarak yapılandırdığı erkeklerin sünnet olmasını,paralel
anlamda benzer olan kızların ilk periyod durumlarının yerini aldığını düşünür.
Öteki
yandan, kadın sünneti, erkek sünnetinden farklı olarak, kadınların cinsel ilişkiden
zevk almasını engellemeyi, daha pasif olmalarını, ve uysal olmalarını hedefler.
Birçok Afrika topluluğu herhangi bir kesme işlemi olmadan çocukların erkekliğe
girişini kutlar. Bu aktiviteler sosyal aktivitelerdir ve genelde topluluktan uzakta
yer alır.
Bu
dökümanda, sizlere, henüz kadın sünneti uygulanmamış kızların, erkeklerin
yöntemlerine benzer, ergenliğe geçiş törenleri yapmasını tavsiye edemeyiz.
Fakat, çalıştığınız topluluğun kültürünü ve geleneklerini güvendiğiniz
yerel kişilerle dikkatlice çalışırsanız, etkili olabilecek stratejiler bulabilirsiniz,
bu durumda bu planları uygulamanızı tavsiye ediyoruz.
Altın
Çağlarında, 17. yy'da Gana, Burkina Faso, Togo ve Fil Dişi Sahillerini kapsayan,
Batı Afrika'nın Ashanti toplumu, İslam'ın tehlikeli düşmanları olarak görülmekteydi.
Kadın ve erkek sünnetine karşı kuvvetli yasakları vardı ve eti kesilen kişiler şef olarak
seçilemezdi. Eskiden, çocukların erkekliğe girişini kutlarlardı fakat Hristiyan
misyonerlerin bölgeye varışından sonra (bu kişiler mevcut kutlamaları Hristiyanlığın
cemaata katılma seremonisi ile değiştirdi)bu kutlamalar ortadan kalktı.
1970
ve 80'lerde, Gana'daki üç farklı üniversitede genç kadınlar, kadınlık hakları
ve Afrikalıklarını yeniden canlandırmak için çalışmalara başladı. Bu kadınlar,
geçmişte yapılan seremonilere ulaşmak için kendi anneleri, büyük anneleri,
halk doktorları ve yerel Tanrılar (akomfo) ile konuşan kadınlar ile iletişime
geçtiler. Geçmişte yapılan seremonileri, kopyalamaya çalışmak yerine, seremonilerin
kabul edilebilecek ögelerini canlandırdılar.
Bu
tarz bir yaklaşım sizin içinde yararlı olabilir, fiziksel kesim yerine daha farklı
aktiviteleri ön plana çıkartabilirsiniz. Bu tarz seremoniler, bilinçli bir şekilde
ergenliğe geçiş seremonileri daha modern bir hale getirebilir.
Unutmayın,
kadın sünnetini uygulayan kişiler bu servis ile para kazanmaktadır. Bu kişiler
eğer bu yöntem ile para kazanamazlar ise bu bir boşluk yaratır. Siz bu kişilere,
kadın sünneti ücreti yerine, ergenliğe geçiş seremonilerindeki hizmetleri için
ödeme yapabilirsiniz ve bu yöntem ile, sünneti uygulayan kişiler kadın sünneti
ücretinden vazgeçebilir.
Din,
(özellikle İslam) stratejinize için giriş niteliği taşır. Şeriat kuralları
vücuda edebi ya da geçici şekilde verilecek tüm zararlara karşıdır. Bu bağlamda,
kadın sünneti İslamın geçerli kurallarıdan biri olmadığı için, stratejinize
imamlar ve benzeri dini kişiler ile camilerde başlayabilirsiniz. Eğer dini eğitim
veren kişileri tanır ve güven bağı kurabilirseniz, bu kişiler kadın sünnetinin
dindeki anlamını topluluklara anlatabilir ve bu bağlamda sizin için önemli müttefikler
olabilirler. Unutmayın, erkekler kadın sünneti ile ilgili konulardan tiksinirler
ve bu konuyla ilgili tartışmalardan kaçınırlar. İslam'da baskın ve etkin rol
oynayan dini kişilerin çoğu erkeklerden oluşmaktadır. Siz, bu erkekleri teşvik
etmedikçe kadın sünneti ile ilgili konular hakkında konuşmayacaklardır. Eğer,
kadın sünneti hakkında çekingen olan erkeklerin bir kısmını, kadın sünneti
uygulamasının İslam'ın kurallarına karşı olduğu konusunda bilgilendirebilirseniz,
bu kişilerin dini bir görev olarak kadın sünnetini ortadan kaldırma konusunda
çalışmasını sağlayabilirsiniz.
Müslüman
olmayan topluluklar tarafından uygulanan kadın sünnetini ortadan kaldırmak için,
o topluluğun, dinsel yaklaşımlarını ve kültürlerini öğrenmelisiniz. Bu bilgileri
stratejinizde kullanmak ya da kullanmamak size kalmıştır.
Kadın
sünneti sonucu gelişen tıbbi sorunların kaynağı olarak, bu uygulamayı yapan
ebeleri. halk hekimleri, hemşireleri ve koca karıları ve geniş anlamda topluluğu
hedefleyerek, tıbbi sorunları stratejinizde kullanabilirsiniz. Hijyen ve hastalıklar
hakkında eğitim verirken, bu hastalıkların kadın sünneti uygulaması sırasında
nasıl yayıldığını gösterebilirsiniz.
Birleşmiş
Milletler, kadın sünneti uygulamasının 'tıbbileştirilmemesi' hakkında uyarmaktadır.
Bu, uygulamanın daha steril bir ortamda devam edebileceği anlamına gelmektedir.
Sizin stratejinizdeki önemli bir unsur, bu uygulamanın tıbbi ve ahlaki açıdan
gereksiz olduğunu ve oğretilen hijyen ve sağlık uygulamalarının başka alanlarda
kullanılması gerektiğini, yaratmış olduğunuz güven bağları ile topluma vurgulamaktır.
Stratejinizin önemli bir diğer unsuru, uygulamayı yapan kişilere, uygulamanın
İslam tarafından dikte edilmediği ve sünnet olan kadınların ahlaklı ve sadık
olacağını garanti etmediğini açıklamaktır. Bu uygulamayı yapan kişiler,
uygulama karşılığı ücretlendirildiği için, kadın sünnetinin beklentileri
karşılayamayacağını belirtmelisiniz.
Kadronuzda
bulunan kişilerin, kadın sünnetini ortadan kaldırma konusunda yapacağı tartışmalar
gereklidir; bu tartışmalar ve stratejiniz, çalıştığınız topluluğa uyarlanabilecek
şekilde tasarlanmalıdır. Bu konu hassas bir konudur; dikkatli ilerlemelisiniz.
Stratejinizi Tasarlama:
Şimdi,
yukarıda değinilen tüm konulardan sonra, stratejinizi tasarlamak için uygun bir
zamandır. Sizin stratejinize kılavuz olacak bu taslak, genel bir reçeteymiş gibi
gözü kör bir şekilde uygulanmamalıdır.
Topluluklar
birbirlerinden farklılık göstereceği, zaman içinde topluluklar ve değerler
değişebileceği için, siz ve sizin grubunuz kendi stratejilerini yaratmalı ve
örnek stratejileri kullanmamalıdır. Stratejiniz, değişen ve esnek (yaşayan
ve gelişen) bir olgu olmalıdır. Kadronuzdaki, müttefiklerinizin ve destekleyicilerinizin
sayısı arttıkça, yeniden gözden geçirmeler ile, stratejinizi değiştirebilirsiniz.
Stratejinizin aşamaları ya da adımları buna benzer bir şekilde olmalıdır:
- Çalıştığınız
toplulukta kadın sünnetinin hangi anlamda ve ne şekilde uygulandığıyla ilgili
araştırma yapmalısınız. Birden fazla kaynak kullanmalısınız: kütüphaneler,
kitaplar, İnternet, profesyoneller, resmi evraklar, yerel kişiler. Araştırmanıza
devam ediniz ( bakınız Kendinizi
Hazırlamak);
- Bulunduğunuz
topluluğun, sosyal organizasyonunu, değerlerini, dini inançlarını ve seremonilerini,
ekonomisini, demografik durumunu, aile yapısını araştırın; notlar tutun; bulgularınızı
soyalayın; bakınız Hedef
Toplumunuzu Tanıyın;
- Sizinle
çalışması uygun olan kişileri belirleyin ve kadronuza ekleyin. Başlangıçta,
hedef grubunuz ile güven bağları kurmanız gerektiği için, kadın sünnetine
açıkça karşı olan kişilerden kaçınmalısınız. Topluluğu
Hazırlamak);
- Grubunuzu
iyice tanıyın, kişiliklerini, tecrübelerini ve motivasyonlarını öğrenin.
Güçlü ve güçsüz oldukları noktaları değerlendirin ve ne tür görevleri
gerçekleştirebileceklerini belirleyin, size stratejinizde yardımcı mı yoksa
sorun mu yaratacaklarını hesaplayın;
- Grup
ile toplantılar yaparak, kadronuzun stratejinizde kullanacağınız prensiplerinizi
anladığından emin olun (bakınız Atölye
Planlaması).
Gruba vaaz vermek yerine, önemli noktalara değinin. Kolaylaştırmak;
- Grubunuza,
kendi kendini değişen konularda bilgilendirmesine ve geliştirmesine yardımcı
olacak, eğitici toplantılar organize edin. Ara sıra dışarıdan katılımcılar
davet edin. Toplantılarınıza rapor verecek, kişisel ve grup araştırmaları
teşvik edin (bakınız Çalışma
Yöntemleri);
- Grup
stratejinizi belirlemek üzere strateji toplantıları düzenleyin. Bu toplantıları
beyin fırtınası olarak görün (bakınız Beyin
Fırtınası).
Etkili güven bağı kurma yöntemlerini belirleyin (örneğin operasyondan sonra
mağdurlar için bakımı kliniği, mağdurlar için grup desteği, uygulamayı yapan
kişiler için sağlık ve hijyen eğitimi, mağdurların aileleri için toplantılar).
Güven bağı kurmak için uzun soluklu olacak yöntemleri tanımlayın.
- Güven
bağı yaratmak için planladığınız yöntemlerin, pratik olarak nasıl uygulanabileceğine
dair detaylı planlama toplantıları yapın. Kaynaklarınızı (finansal, insani,
parasal olmayan) nasıl kullanacağınızı belirleyin (bakınız Proje
Tasarımı).
Bu kaynakları kimin, ne zaman nasıl kullanacağını belirleyin.
- Kızlar
için ergenliğe geçiş kutlamaları olacak sosyal aktiviteleri tanımlayın. Bu,
içinde tarihsel ve geleneksel ögelerin bulunduğu ve sünnetin bulunmadığı,
ergenliğe giriş kutlamasının planlanması için (kadınlardan oluşan) bir grup
organize edin. Kadın sünnetini önceden uygulayan kişilerin bu sosyal kutlamalara
adapte olması için, onlara küçük ücretler verin ya da o kişileri onursal konuk
olarak tanımlandırın; kutlamaları elinizden geldiğince, eğlenceli ve mutluluk
dolu bir şekilde tasarlayın.
- Kızlar
için ergenliğe geçiş kutlamaları olacak sosyal aktiviteleri tanımlayın. Bu,
içinde tarihsel ve geleneksel ögelerin bulunduğu ve sünnetin bulunmadığı,
ergenliğe giriş kutlamasının planlanması için (kadınlardan oluşan) bir grup
organize edin. Kadın sünnetini önceden uygulayan kişilerin bu sosyal kutlamalara
adapte olması için, onlara küçük ücretler verin ya da o kişileri onursal konuk
olarak tanımlandırın; kutlamaları elinizden geldiğince, eğlenceli ve mutluluk
dolu bir şekilde tasarlayın.
- Uygulayın
(aşamalarınızda ve farklı elementler ile farklı zamanlarda) ve uygulamanızı
takip edin (bakınız İzleme).
- Bilgilendirme
oturumları, araştırma, planlama ve izlemeye devam edin. Aktivitelerinizin ve aktivite
sonuçlarınızın (bakınız Rapor
Yazmak)
kayıtlarını tutun ve kayıtlarını saklayın.
- Mesajınızı,yani
kadın sünnetinin gereksiz olduğunu, İslam'da geçerli olmadığını (eğer topluluk
Müslüman ise) ve topluluk için zararlı olduğunu ce topluluğun dünya ile bütünleşmesinde
sorun yaratacağını, ilk mağdurlara, sonra ailelere, sonra uygulamayı yapanlara
ve son olarak topluluğun kendisine belirtmelisiniz.
Grubunuz
tarafından belirlenen stratejinizi kaleme alın. Tüm aktivitelerinizin kayıdını
tutun. Netice ve sonuçlarınızı tanımlayın. Zaman içinde grup ile çalışmalarınızı
askıya alın ve stratejinizi gözden geçirerek, değişmesine ihtiyacı olup olmadığını
gözlemleyin.
Netice; Kadın Sünnetini Ortadan Kaldırmak:
Kadın
sünneti, hayatın gerçek bir parçası. Siz, uygulamayı insanlık dışı bulabilirsiniz
fakat uygulamayı gerçekleştiren kişiler, sünneti manevi ve ahlaki bir gereksinim
olarak değerlendirmektedir. Uygulamanın ortadan kaldırılması özellikle uygulamanın
mevcut olduğu topluluklarda evrensel bir hedef olarak görülmektedir.
Kadın
sünnetinin ortadan kaldırılması için bu sitede bulunan harekete geçirici yöntemlerini
kullanarak katkıda bulunabilirsiniz, fakat bu hedefe ulaşmak için çalıştığınız
topluluğu detaylı bir şekilde incelemelisiniz, hedefinize kendilerini adamış
müttefiklerden kadro oluşturmalısınız ve bulunduğunuz topluluğa özel özellikler
taşıyan stratejiler yaratmalısınız. Bu belge, olası stratejilerin tasarısıdır
ve bulunduğunuz topluluğa yönelik yaratacağınız stratejinizde genel kılavuz
olarak görülmelidir.
––»«––
Sağlık ve Hijyen Eğitimi:
Kimi internet örnekleri:
http://www.amnesty.org/en/library/asset/ http://www.feminist.com/resources/artspeech/inter/fgm.htm http://www.fgmnetwork.org/ http://www.religioustolerance.org/fem_cirm.htm http://www.who.int/reproductive-health/fgm/eliminating.htm
© Telif Hakkı 1967, 1987, 2007 Phil Bartle Site Dizaynı Lourdes Sada
––»«––Son Güncelleme: 18.06.2013
|