MGA PAMPLET AT PAGBIBIGAY-ALAM
Pagsusulat ng Ulat upang maging Babasahin
isinalin ni Ernie Villasper
Ito ay alay para kay Gwen Shepherd
Pamplet para sa Pagsasanay
Paano ang pagsusulat ng mga pamplet para sa pagpupulong?
Isipin
lagi na ang karamihan ng mga tao, kung hindi man lahat, ay hindi mahilig na magbasa,
lalo na kung ito ay mangangailangan ng kanilang panahon. Ito ay lalong totoo kapag
ang paksa ay hindi alam o baguhan sa magbabasa. Ang inyong unang tungkulin bilang
isang manunulat ay gawin ang ulat upang iyon ay maging madaling basahin.
Kahabaan
ng Ulat:
Sa
simula ay maaari nating isipin na ang kailangan ay sumulat lamang ng mga maikling
dokumento. Ito ay tamang pag-iisip.
Alam
natin na ang mga tao ay nahihikayat na magbasa kung ang ulat ay maigsi lamang kaysa
kung iyon ay mahaba. Ang pamphlet na isang pahina lamang ay maigi para sa anumang
pagpupulong kung ang layunin ninyo ay magbigay-alam sa mga kalahok (o sa isang kasapi;
katulad ng inyong tagapamahala o kaya ay sinumang may mataas na katungkulan na dumadalaw)
tungkol sa anumang pinagtatalunan.
Upang
magawa itong maigsi, hindi dapat na magkakasama ang maraming bagay-bagay. Ang malabis
na pabatid ay mapipisa sa masyadong maliit na kalawakan; ito ay magpapahirap sa pagbabasa
ng ulat. Hindi dapat na isulat ang dokumento na para bang ang makaka-unawa lamang
ay ang mga tao na may kaalaman sa nilalaman ng ulat. Ang layunin ay mahikayat ang
mga ibang tao na wala pang kaalaman. Tandaan ang kasabihan na “Hindi na kailangang
mangaral sa koro”.
Iwasan
ang mga pangungusap na hindi buo, mga listahan ng bagay-bagay, o mga pagunita. Laging
gumamit ng buong pangungusap, at panimulan ang bawa’t paksa na kung baga ay hindi
pa iyon narinig ng mambabasa. Mas mainam na punuin ang isa’t kalahating pahina
kaysa isang pahina lamang, at talakayin ang paksa sa wastong pamamaraan upang makahikayat
ng mambabasa, kaysa mawalan sila ng gana dahil sa paggamit ng malabis na pabatid
sa maigsing ulat.
Ang
dokumento na isang pahina lamang ay magaling na layunin, nguni’t hindi dapat na
pagsiksikin doon ang maraming bagay-bagay.
Ang paggamit ng mga kulay:
Hindi
dapat na gumamit ng kulay upang bigyang-diin ang anumang bahagi ng ulat. Ito ay lalo
lamang na makakayamot ng mga mambabasa dahil ang ulat ay mag-mumukhang malabis na
pabatid.
Ang
paggamit ng iba-ibang kulay ay lalong hindi dapat na gawin dahil ang ulat ay magiging
mukhang mumurahin, katulad ng mga anunsiyo na pampolitika, panrelihiyon o pangkalakal.
Pumili ng isang kulay lamang, kagaya ng itim. Ang paggamit ng kulay ay maaaring gawin
sa pamagat dahil iba iyon kaysa sa pagkukulay ng mga piniling bahagi ng teksto sa
ulat. Iwasan din ang paglagay ng guhit sa ilalim ng anumang bahagi ng teksto, o ang
paggamit ng iba-ibang anyo ng titik o letra tulad ng italiko o malaking titik.
Manatili
sa isang kulay lamang para ang mambabasa ay hindi na kailangang hulaan kung ano talaga
ang inyong intensyon o pamamaraan ng palahudyatan. Ang paggamit ng maraming kulay
ay talagang makakainis sa mambabasa dahil sa mag-aaksaya lang iyon ng kanilang panahon.
Paano Sisimulan ang Inyong Dokumento:
Anumang
dokumento, para maging babasahin, ay kailangan na mayroong pangungusap o salita na
manununggab ng atensiyon ng inyong mga mambabasa. Ang panimula na walang kasiglahan
ay tiyak na hindi makakahikayat na ipagpatuloy ang pagbabasa. Simulan ang ulat sa
pamamagitan nang paggamit ng nakakagulat na pananalita o kaya ay isang tanong na
kaakit-akit. O kaya naman ay anumang panimula na mahihikayat ang mambabasa upang
magbasa nang dalas-dalas. Ang paggamit ng biro, sa tamang paraan, ay maaari ding
gawin.
Sa
ating propesyon ng pag-boboluntaryo, ang suliranin ng sambayanan, o kaya ang pamamaraan
sa paglutas ng mga suliranin ng komunidad, ay magagaling na panimulang paksa upang
makahuli ng atensiyon ng mga mambabasa.
Isang
halimbawa ng magaling na panimula ay ang pagbibigay ng mga katakatakang estatistiko:
kagaya nang ilang tao sa kasaklawan ng proyekto ang malubha o naghihingalo na, kung
ihahambing sa ibang lugar? Ilan sa ating mga kabataan ang nakakaalam nang tamang-tama
kung paano mapipigilan ang sakit na AIDS nguni’t ugali pa rin na hindi magingat
sa kanilang pagtatalik?
Sunggaban ang kawilihan ng mambabasa. Hikayatin siya na magpatuloy sa pagbabasa.
Sa Panggitna ng Ulat:
Kapag
nakuha na ninyo ang atensiyon ng mambabasa, mahalaga na mapanatili ninyo iyon. Isang
paraan ay ang paglalahad ng pagtatalo. Ito ay hindi tunay na alitan. Ito ay pulutong
ng mga pangungusap na naka-ugnay sa bawa’t isa at uma-akay sa mambabasa mula sa
isang punto hanggang sa iba pang sumusunod.
Panatilihin
na ang inyong mga pangungusap ay madaling unawain, maikli lamang, makauliran, buo
at may masiglang tinig. Iwasan ang mga pagunita at ituro ang mga anyo sa mga pangungusap
na hindi buo.
Para
sa akin, mas gusto ko ang maiikling pukto, at paggamit ng maraming pangalawang pamagat
sa ulat upang ipahiwatig ang ibang paksa. Padaliin para sa inyong mambabasa na makita
ang pagkakalatag, dibuho at nilalaman ng inyong ulat.
Sa Dulo ng Dokumento:
Lahat
ng paksa na inyong binanggit ay dapat na maghatid sa isang konklusyon, at ang konklusyon
ay dapat na magwakas ng inyong paksa.
Pasayahin
ang mambabasa na natapos niyang basahin ang dokumento; na siya ay makaramdam na nasisiyahan
at sigurado. Tandaan lamang na kapag naibigay na ninyo ang ulat, ang atensiyon ng
mga kalahok ay malilipat palayo sa inyo bilang isang tagapagsalita. Alinman sa dalawa,
bigyan ninyo sila ng sapat na panahon upang basahin ang dokumento bago talakayin
ang ibang paksa, o kaya ay ipagkahulugan ang dokumento sa ibang pangungusap para
saliwan ang kanilang pagbabasa.
Konklusyon:
Ang dokumento na hindi nabasa ay walang silbi.
Kung
gusto ninyong magsulat ng pamphlet o pagbibigay-alam, isulat iyon sa isang pamamaraan
na magiging madaling basahin at nakakawili sa mambabasa. Panatilihin na ang ulat
ay maigsi lamang, at hindi magkakasama ang magkakaibang bagay-bagay sa pabatid. Iwasan
ang paggamit ng kulay, ang paglagay ng guhit sa ilalim, italiko o malalaking titik
sa inyong teksto. Gumamit ng mga pangungusap o salita na manununggab ng atensiyon,
maglahad ng pagtatalo na sa banding huli ay maghahatid sa wastong konklusyon.
Ang dokumento na binasa ay makakatulong sa pagpapatuloy ng inyong layunin.
––»«––
© Copyright 1967, 1987, 2007 Phil Bartle
Web Design: Lourdes Sada
––»«–– Huling Ulat: 29.05.2011
|