Translations:
Inne strony:
|
PARTYCYPOWANIE JEST KLUCZEM DO UWŁASNOWOLNIENIA
napisane przez Ben Fleming
przetłumaczone przez Adama Chmielnickiego
Partycypowanie,
czyli współudział nie zawsze prowadzi do uwłasnowolnienia. Potrzebne jest sprzyjające
środowisko, w którym pielęgnuje się ludzkie aspiracje i umiejętności aby ostatecznie
mogło nastąpić uwłasnowolnienie. Niektórymi środkami pozwalającymi to osiągnąć
są:
- Nie
popełniaj błędu polegającego na nie docenianiu ludzi. Należy dać im narzędzia,
które umożliwią uporanie się ze złożonymi problemami, a nie chronić ich przed
nimi.
- Podziel problem na fragmenty, z którymi łatwiej się będzie uporać
- Zacznij od trosk przedstawionych ci przez samych ludzi, z którymi masz do czynienia i problemów dla nich istotnych
- Nie narzucaj swoich własnych idei i rozwiązań problemu
- Pomóż ludziom poszerzyć ich percepcję możliwych rozwiązań i wyjaśnij implikacje każdej z możliwych opcji
- Unaoczniaj sukcesy już we wstępnym stadium aby rozwinąć zaufanie we własne możliwości wśród uczestników
- Uszereguj hierarchicznie umiejętności, zaufanie i zaangażowanie w proces: zaproponuj rosnący zakres poziomów zaangażowania i pomagaj ludziom osiągać coraz wyższy poziom
- Bezpośrednie szkolenie zmierzające w stronę uwłasnowolnienia może nie być doceniane - możliwe, iż lepszym rozwiązaniem jest rozwinięcie umiejętności uczestników w sposób bardziej naturalny, a nie jako element procesu uwłasnowalniania
- Jeśli to tylko możliwe unikaj sięgania po ogólne, nieodwracalne rozwiązania. Zastosuj proces nauczania oparty na powtórzeniach, z krótkimi, szybkimi i odwracalnymi zadaniami i eksperymentami
- Nieustannie poddawaj analizie i rozszerzaj członkowstwo. Gdy nowe grupy interesów zostaną odkryte jak inaczej zostaną one zintegrowane w procesie?
- Pomagaj ludziom budować ich rozumienie złożonych i odległych w skutkach procesów decyzyjnych, które pozostają poza zasięgiem czynników partycypujących, które jednak mają wpływ na rezultaty ich dotyczące
- Pielęgnuj nowe powiązania i sojusze
- Plany muszą być sensowne i prowadzić do podejmowania konkretnych działań
- Zarządzaj powiązaniem między prywatymi zdolnościami różnych grup interesów do realizacji ich zobowiązań i publiczną odpowiedzialnością i kontrolą ich realizacji
- Stwarzaj okazje do refleksji i oceny
- Zadbaj, żeby ludzie mieli przy tym zabawę! (z "Przewodnika do efektywnej partycypacji" Davida Vilcoxa)
Dziesięć kluczowych idei dotyczących partycypacji (współuczestnictwa)
1. Poziom partycypacji
Sherry
Arnstein (1969) opisał drabinę partycypacji z ośmioma szczeblami. W skrócie są
nimi: 1 Manipulowanie i 2 Terapia. Nie opierają się one na partycypowaniu. Ich
celem jest uzdrowienie lub edukacja uczestników. Zaproponowany plan jest uważany
za najlepszy a zadaniem partycypujących jest uzyskanie poparcia publicznego w relacjach
publicznych. 3 Informowanie. Najistotniejszy pierwszy krok do rzeczywistej partycypacji.
Lecz zbyt często nacisk kładziony jest na jednokanałowy przepływ informacji tylko
w stronę uczestników. Nie ma natomiast miejsca na przepływ informacji zwrotnych
od uczestników. 4 Konsultacje. Badanie opinii, spotkania sąsiedzkie i publiczne
poznawanie opinii. 5. Pokonywanie animozji i nieufności. Idzie w parze ze staranną
selekcją "godnych zaufania osób" do organów decyzyjnych. 6. Partnerstwo. Władza
jest rozdystrybuowana za pomocą negocjacji pomiędzy obywatelami a podmiotami dzierżącymi
władzę. 7. Władza wydelegowana. Obywatele posiadają zdecydowaną większość
miejsc w organach decyzyjnych i udzieloną im władzę podejmowania decyzji. 8 Kontrola
Obywatelska. Obywatele grają wyłączną rolę w całym procesie planowania, tworzenia
decyzji i zarządzania programem.
2. Zainicjowanie i proces
Partycypowanie
nie zdarza się tak po prostu, jest ono inicjowane. Ktoś zarządza jakimś procesem
w danym okresie czasu i zezwala innym na pozyskanie pewnej kontroli nad tym, co się
wydarzy. Ten proces opisywany jest w czterech fazach: Inicjacja - Przygotowanie -
Partycypacja - Kontynuacja.
3. Kontrola
Inicjujący
ma silną pozycję do decydowania w jakim zakresie czynniki partcypujące będą
kontrolowane. Ta decyzja jest ekwiwalentem zajęcia pozycji na opisanej drabinie
albo zajęcia stanowiska dotyczącego poziomu partycypacji.
4. Władza i cel
Zrozumienie
partycypacji wymaga zrozumienia mechanizmu władzy: zdolności różnorodnych grup
interesów osiągania tego, czego chcą. Władza będzie zależeć od tego, kto dysponuje
informacją i pieniędzmi. Zależy ona również od ludzkiego zaufania we własne
możliwości i posiadanych umiejętności. Wiele organizacji niechętnie zezwala
na partycypację ludzi w ich działaniu ze względu na obawę utraty kontroli. Faktem
jest jednak, iż jest wiele sytuacji, w których współpraca pozwala na osiągnięcie
lepszych rezultatów, niż praca poszczególnych podmiotów z osobna. To jest właśnie
przykład korzyści płynących z partycypacji.
5. Rola facilitatorów
Facilitatorzy
(osoby, które pomagają grupie ludzi rozumieć jej wspólne cele i asystują przy
ich realizacji pomagając osiągnąć konsensus, jednak bez bezpośredniej ingerencji
i zajmowania stanowiska którejkolwiek ze stron w dyskusji) kontrolują dużo z tego,
co się wydarza. Jest istotne aby stale myśleć o roli, którą odgrywają.
6. Interesariusze i wspólnota.
Interesariuszem
jest każdy, kto jest zainteresowany tym, co się wydarzy. Kogo dotyczyłby jakikolwiek
proces, kto kontroluje informacje, potencjał i niezbędne pieniądze, kto może
pomóc lub może przeszkodzić. Każdy kogo proces dotyczy nie ma jednak równorzędnego
głosu. Użyj w/w drabiny aby rozwazyć, kto jest najbardziej wpływowy.
Wspólnota,
która partycypuje zależy od rodzaju projektu w którym bierze udział, jako, że
różni ludzie są zainteresowani różnymi zagadnieniami.
7. Partnerstwo
Korzystne
jest, gdy jakaś liczba różnych grup interesów z własnej woli gromadzi się w
sposób sformalizowany lub niesformalizowany, aby osiągnąć wspólny cel. Partnerzy
nie muszą być równorzędni w swym potencjale, funduszach a nawet obdarzeni takim
samym zaufaniem, lecz muszą oni ufać sobie wzajemnie i dzielić swe zaangażowanie.
Budowanie zaufania i zaangażowania wymaga czasu.
8. Zaanagażowanie
Zaangażowanie
jest przeciwieństwem biernościi: zaangażowani ludzie chcą coś osiągnąć, bierni
nie. Ale co prowadzi do zaangażowania? Nie mówienie ludziom: "Powinno ci zależeć"
przy okazji zapraszania ich do udzialu w publicznych spotkaniach lub bombardowanie
ich błyskotliwymi ulotkami. Ludziom zależy na tym, czym są zainteresowani i stają
się zaangażowani, kiedy czują, że są w stanie coś osiągnąć. Agresywne propagowanie
zaangażowania nie osiągnie tego celu. Jeśli ludzie pozostają bierni po wysłuchaniu
twoich propozycji, to może po prostu oznaczać, że nie podzielają twoich zainteresowań
i trosk.
9. Współtworzenie pomysłów
Jest
bardziej prawdopodobne, że ludzie zaangażują się w coś, jeśli będą mieli
współudzial w tworzeniu idei tego czegoś więc umożliwiaj ludziom powiedzenie:
"my pomyśleliśmy o tym". W praktyce to oznacza organizowanie warsztatów z "burzą
mózgów" pomagających ludziom w przemyśleniu praktycznych pomysłów i negocjowaniu
z innymi w efekcie rozwiązania, które jest akceptowalne dla tak wielu ludzi, jak
to tylko możliwe. Bierność jest wprost proporcjonalna do udziału jaki ludzie
mają w tworzeniu pomysłów i ich wyników (im mniejszy udział tym mniejsze zainteresowanie).
10. Zaufanie we własne możliwości i zdolności
Przekształcenie
idei w praktykę zależy od ludzkiego zaufania we własne możliwości i zdolności.
Wiele procesów partycypacji wymaga przełamywania starych zasad i tworzenia nowych.
Jest nierealne oczekiwanie od jednostek lub małych grup nagłego rozwinięcia zdolności
podejmowania złożonych decyzji i angażowania się w w znaczące projekty. One
wymagają treningu i okazji do nauczenia się, w sposób sformalizowany lub nieformalny,
rozwinięcia wiary we własne możliwości i wzajemnego zaufania.
zaczerpnięto z "Przewodnika do efektywnej partycypacji" Davida Wilcoxa: http://www.partnerships.org.uk/guide/index.htm
––»«––
Prawa autorskie ©1967, 1987, 2007 Phil Bartle Projekt stron: Lourdes Sada
––»«––Ostatnia aktualizacja: 24.11.2011
|