Μεταφράσεις:
'العربية / al-ʿarabīyah
Català
English
Español
Français
Italiano
بهاس ملايو / Bahasa Melayu
Português
Pycкий
Română
Srpski
Tiên Việt
中文 / Zhōngwén
Άλλες Σελίδες:
Λέξεις Κλειδιά
Ενότητες
Κοινωνιολογία:
Κεντρική Σελίδα
Σημειώσεις Διάλεξης
Συζητήσεις
Κόμβος
Χρήσιμα:
Χάρτης Σελίδας
Επικοινωνία
Βοηθητικά Έγγραφα
Χρήσιμοι Σύνδεσμοι
Η ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
Βασικό Έγγραφο σε αυτή την Ενότητα
από τον Phil Bartle, PhD
Μετάφραση: Δαγδεβερένης Δημήτρης
Εκπαιδευτικό Φυλλάδιο
Μερικά πράγματα διαφέρουν ανάλογα με τον τρόπο που τα κοιτάς
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ένα Ζήτημα του Πως Κοιτάς σε Αυτό
Από πολλές απόψεις, η κοινωνιολογία είναι η μελέτη των πραγμάτων που βλέπουμε στην καθημερινή ζωήαλλά που δεν βλέπουμε με τον ίδιο τρόπο. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό σε πολλές επιστήμες.
Για παράδειγμα, μιλάμε για τον "ήλιο που βγαίνει κάθε πρωί" ή "που πέφτει κάθε βράδυ."
Ωστόσο, η επιστήμη της αστρονομίας μας δίδαξε πολύ καιρό πριν ότι ο κόσμος δεν είναι επίπεδος ούτε το κέντρο του σύμπαντος, αλλά ότι είναι μια υδρόγειος που περιστρέφεται γύρω από τον άξονα της και καθώς γυρίζει απλά εμφανίζεται ότι ο ήλιος ανεβαίνει ή κατεβαίνει: δεν ανεβαίνει ούτε κατεβαίνει.
Όταν κοιτάμε γύρω μας και βλέπουμε τοίχους ή και αντικείμενα τα βλέπουμε ως συμπαγή πράγματα.
Ωστόσο η πυρηνική φυσική μας διδάσκει ότι αυτό που βλέπουμε ως συμπαγές και συνεχές αποτελείται κυρίως από το τίποτα.
Κενό χώρο.
Είναι κυρίως ατομικοί πυρήνες που περιβάλλονται από κενό και που γύρω τους περιστρέφονται μικροπράγματα, όπως τα ηλεκτρόνια.
Σε σχετικά μεγέθη είναι σαν μια μύγα σε ένα ποδοσφαιρικό γήπεδο.
Με την περιορισμένη δυνατότητα των ματιών μας κοιτάμε εκατομμύρια πυρήνες και ηλεκτρόνια και βλέπουμε συμπαγή ύλη.
Οι εμπειριστές είναι άνθρωποι που υποστηρίζουν ότι μπορούμε να καταλάβουμε μόνο πράγματα που μπορούμε να παρατηρήσουμε, ότι δεν χρειαζόμαστε την θεωρία για να ερμηνεύσουμε αυτά τα πράγματα.
Η αστρονομία, η πυρηνική φυσική και η κοινωνιολογία μας διδάσκουν ότι χρειαζόμαστε την προοπτική πριν να μπορούμε να δούμε τα πράγματα - ότι οι ακατέργαστες παρατηρήσεις δεν μπορούν από μόνες τους να οδηγήσουν στην κατανόηση.
Στην καθημερινή ζωή μπορεί να νομίζουμε την κοινωνία να αποτελείται από άτομα.
Στην κοινωνιολογία, η κοινωνία δεν είναι τα άτομα.
Τα άτομα φέρουν την κοινωνία στην πεποιθήσεις τους και τις δράσεις (και τις διαδράσεις), αλλά δεν αποτελούν τα ίδια κοινωνία.
Η κοινωνία είναι ένα σύστημα πεποιθήσεων και δράσεων που εκτελούνται από ανθρώπινα όντα, αλλά είναι και κάτι που υπερβαίνει και αυτούς τους ίδιους τους φορείς.
Συνεπώς, αυτό σημαίνει ότι οι κοινωνικοί οργανισμοί, όπως η οικογένεια ή η κοινότητα, δεν είναι άτομα.
Αυτά είναι συστήματα ή μοτίβα πεποιθήσεων και δράσεων από άτομα, που εκτελούνται από άτομα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να ορίσουμε την κοινότητα (ή τους κοινωνικούς θεσμούς) με όποιον τρόπο θέλουμε ή να την δούμε με όποιον τρόπο προσωπικά επιθυμούμε.
Η κοινωνιολογία είναι μια επιστημονική πειθαρχία και απαιτεί επιστημονική πειθαρχία για την κατανόηση της.
Για όσους εμπλέκονται με την εφαρμοσμένη κοινωνιολογία, (απαιτεί) παρεμβάσεις που θα επηρεάσουν οικογένειες ή κοινότητες.
Είναι απαραίτητο να κατανοήσετε την κοινωνιολογία. Αυτό σημαίνει να είστε σε θέση να κατανοήσετε την κοινωνιολογική προοπτική.
Η κοινωνία είναι στο μάτι του θεατή.
ΤΑ ΔΕΝΤΡΑ ΚΑΙ ΤΟ ΔΑΣΟΣ
Υπάρχει μια παλιά παροιμία που λέει ότι "Κοιτάμε τα δέντρα και χάνουμε το δάσος".
Μπορούμε να εφαρμόσουμε αυτή την ιδέα στην κοινωνιολογική προοπτική.
Η παροιμία υποδηλώνει ότι ένα δάσος είναι μεγάλο, πολύ μεγάλο για να το δει κανείς κατευθείαν ολόκληρο και ότι από κοντά το μόνο που μπορούμε να δούμε είναι δέντρα.
Μπορεί να βλέπουμε ένα κομμάτι του δάσους, αλλά αυτό δεν μας δίνει μια ικανοποιητική κατανόηση του δάσους ως σύνολο. Στην καθημερινή ζωή ερχόμαστε σε επαφή με άλλους ανθρώπους.
Μπορούμε να τους δούμε: μπορούμε (συνήθως) να μιλήσουμε μαζί τους.
Μερικές φορές μπορούμε να τους αγγίξουμε (αλλά θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί για το που).
Δεν μπορούμε να δούμε μια κοινωνία, μια κοινότητα ή μια οικογένεια και δεν μπορούμε να αγγίξουμε μια κοινωνία, μια κοινότητα ή μια οικογένεια.
Ακόμα κι αν μπορούσαμε να παίρναμε ένα αεροπλάνο και ανεβαίναμε στον ουρανό δεν θα μπορούσαμε να δούμε ένα δάσος επειδή είναι ένα οικοσύστημα και περιλαμβάνει όλες τις διαδράσεις ανάμεσα στο έδαφος, τα φυτά, τα ζώα και τον αέρα αυτού του συστήματος.
Είναι πολλά περισσότερα από μια συλλογή δέντρων.
Το ίδιο είναι και μια κοινωνία.
Δεν αποτελείται από ανθρώπους (που μπορούμε να δούμε) αλλά από πεποιθήσεις και δράσεις και είναι ένα σύστημα, δεν υπάρχει φυσική θέση από την οποία μπορούμε να δούμε μια κοινωνία.
Οι οικογένειες και οι κοινότητες είναι κοινωνικοί οργανισμοί και συνεπώς υπάρχει κάτι άλλο πέρα από τα άτομα μέσα τους.
ΜΙΑ ΑΤΟΜΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την λέξη "ατομιστική" για να υποδείξουμε μια μη κοινωνιολογική (ή αντι-κοινωνιολογική) προοπτική.
Από αυτά που γνωρίζουμε για τα άτομα, που τείνουν να ενώνονται μαζί, ίσως να μην είναι η κατάλληλη λέξη.
Υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι είναι ξεχωριστά άτομα και ότι δεν υπάρχει τίποτα πέρα από το άτομο.
Θα έλεγα ότι το καλύτερο παράδειγμα μιας ατομικιστικής προοπτικής είναι μια φράση της Margaret Thatcher, μιας δεξιάς, συντηρητικής πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου.
Αυτή είπε, "Δεν υπάρχει αυτό το πράγμα που ονομάζουμε κοινωνία. Υπάρχουν μόνο άτομα".
Από την στιγμή που δεν πιστεύετε ότι η κοινωνία υπάρχει, δεν θα την δείτε και είναι απίθανο ότι θα είστε σε θέση να ασκήσετε οποιαδήποτε επιρροή στην οργάνωση της ή στο να την κατευθύνετε προς την αλλαγή και την ανάπτυξη.
Ένας τρόπος για να συγκρίνετε τις διαφορές στις προοπτικές είναι να παρακολουθήσετε ένα ανταγωνιστικό παιχνίδι όπως το πόκερ.
Οι παίκτες είναι επικεντρωμένοι στην νίκη και στον ανταγωνισμό μεταξύ τους.
Για αυτούς, ο ανταγωνισμός επηρεάζει την προοπτική τους και βλέπουν τον ανταγωνισμό ως το σημαντικότερο στοιχείο του παιχνιδιού.
Εάν εμείς στεκόμαστε και παρατηρούμε μπορούμε να δούμε ότι υπάρχει σημαντικό ποσοστό συνεργασίας στο παιχνίδι.
Κοινές αξίες και κοινές έννοιες εκδηλώνονται σε αυτή την συνεργασία.
Για παράδειγμα, υπάρχει συμφωνία για την αξία κάθε κάρτας και ότι ένα τριάρι είναι μεγαλύτερο από ένα δυάρι.
Οι περισσότερες από αυτές τις συμφωνίες είναι άρρητες και θεωρούνται δεδομένες, το οποίο συνεισφέρει στο να μην είναι στο επίκεντρο της συνείδησης ή της προσοχής των παικτών. Βλέπε Παιχνίδι Πόκερ
Με παρόμοιο τρόπο, στην κοινωνία, οι "παίχτες" σε παιχνίδια όπως το "μάρκετινγκ" ή η "πολιτική" μπορούν να δουν τον ανταγωνισμό πολύ πιο εύκολα από τους βαθύτερους κανόνες του παιχνιδιού και τις κοινές έννοιες.
Η Margaret Thatcher, μια δηλωμένη οπαδός των εταιρειών και των ιδιωτικών επιχειρήσεων, είχε μια προοπτική που μεγέθυνε τον ανταγωνισμό και παρέβλεπε την συνεργασία.
ΤΡΕΙΣ ΚΛΑΣΣΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
Στην ιστορία και την ανάπτυξη της κοινωνιολογίας, τρεις ξεχωριστές προοπτικές αναπτύχθηκαν και επεξεργάστηκαν.
Όλες οφείλουν την καταγωγή τους στην σκέψη να εφαρμοστεί η επιστημονική μέθοδος στην μελέτη της κοινωνίας, μια σκέψη που εμφανίστηκε στα μέσα και τα τέλη του δεκάτου ενάτου αιώνα.
Ο Karl Marx, που ποτέ δεν αποκάλεσε τον εαυτό του κοινωνιολόγο, ενδιαφερόταν για τον βαθύτερο ανταγωνισμό για πόρους.
Επικεντρώθηκε στις διαφορές ανάμεσα στην τάξη των ανθρώπων που κατείχαν τα μέσα παραγωγής, την μπουρζουαζία, και την τάξη των ανθρώπων που το μόνο που είχαν ήταν να πουλούν την εργασία τους με αντάλλαγμα την επιβίωση τους, το προλεταριάτο.
Από την ανάλυση του αναπτύχθηκε η προοπτική που στην κοινωνιολογία τώρα ονομάζουμε "Σύγκρουση". Οι δυναμικές και οι αλλαγές στην κοινωνία συνδέονται με διάφορες συγκρούσεις. Βλέπε Karl Marx.
Ο Emile Durkheim υιοθέτησε μια διαφορετική προοπτική.
Υποστήριξε ότι μπορούμε να κοιτάξουμε σε δείκτες συμπεριφοράς και να βρούμε εξηγήσεις έξω από τα άτομα που κάνουν την πράξη.
Είδε μια μορφή συνείδησης η οποία δρούσε σαν να ήταν εξωτερική από τα άτομα ακόμα κι όταν εκτελούνταν στην σκέψη των ατόμων.
Υποστήριξε, σε αντίθεση με τον Marx, ότι διάφορα χαρακτηριστικά των κοινωνικών στοιχείων συμβάλλουν στην ύπαρξη και την ανάπτυξη της κοινωνίας και των θεσμών της.
Η ιδέα αυτή συνεχίζεται μέχρι σήμερα ως η "Λειτουργική" προοπτική στην κοινωνιολογία. Βλέπε Durkheim
Ο Max Weber επίσης διαφώνησε με τον Marx αλλά ακολούθησε μια διαφορετική κατεύθυνση.
Είπε ότι δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την κοινωνία αν δεν κατανοήσουμε τις έννοιες που οι άνθρωποι δίνουν στις πράξεις και τις πεποιθήσεις τους.
Υποστήριξε ότι η βιομηχανική επανάσταση προκλήθηκε από μια αλλαγή στις αξίες και τις πεποιθήσεις, αλλαγή που σχετιζόταν με τις ιδέες του John Calvin και της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης.
Από την ανάλυση του προέρχεται η τρίτη βασική κοινωνιολογική προοπτική, η "Συμβολική Διάδραση". Βλέπε Weber
Για πάνω από έναν αιώνα οι κοινωνιολόγοι αντιμάχονταν βάσει αυτών των τριών και ριζικά διαφορετικών τρόπων για την αντίληψη της κοινωνίας.
Μερικές φορές αυτές οι μάχες αντηχούν σε σημερινές διαμάχες.
Όπως το διάσημο ζευγάρι εχθρών των μεγάλων οικογενειών στα Αππαλάχια, των Hatfield και των McCoy, οι μάχες έχουν πλέον καταλαγιάσει και πραγματοποιείται μεγάλη προσπάθεια στην εξεύρεση τρόπων για την συμφιλίωση τους.
Υποστηρίζω την ιδέα ότι και οι τρεις είναι πολύτιμες και ότι πρέπει να τις εσωτερικεύσουμε απλά ως διαφορετικούς τρόπους για να κοιτάμε στα ίδια πράγματα.
Βλέπε την ιστορία Οι Τυφλοί Άντρες και ο Ελέφαντας.
Σε κάθε μία από τις ιστορικές ή κλασσικές προοπτικές, η πρόθεση είναι να δικαιολογήσουμε ή να χρησιμοποιήσουμε μια κοινωνιολογική προοπτική.
Η κοινωνική συμπεριφορά δεν εξηγείται από ψυχολογικές θεωρίες ούτε είναι προϊόν γενετικής κληρονομιάς. (Αυτό ονομάζεται "αναγωγισμός").
ΦΕΜΙΝΙΣΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ
Ενώ ορισμένοι άνθρωποι προσπάθησαν να αποκαλέσουν την Φεμινιστική Κοινωνιολογία ως μια τέταρτη προοπτική, αυτοί που ασχολούνται με την πρακτική εφαρμογή της κοινωνιολογίας χρησιμοποιούν και τις τρεις ιστορικές προοπτικές στις αναλύσεις τους.
Ενώ υπάρχουν ανισορροπίες και ανισότητες βάσει του φύλου, αυτές είναι παρόμοιες με αυτές που βασίζονται στην ηλικία ή την φυλή.
Οι βιολογικές διαφορές στους ανθρώπους (ηλικία, φυλή, φύλο) παρεκβάλλονται από ανθρώπους που κάνουν κοινωνικές υποθέσεις για κάθε μια από αυτές.
Αυτά είναι σημαντικά θέματα στην κοινωνιολογία, αλλά δεν είναι ξεχωριστές προοπτικές.
Αναζητήστε για: Harriet Martineau.
Εδώ η κοινωνιολογία δανείζεται ορολογία από την γλωσσολογία.
Οι βιολογικές (γενετικά κληροδοτούμενες) διαφορές ανάμεσα στα αρσενικά και τα θηλυκά αποκαλούνται διαφορές στο "φύλο"(sex).
Οι κοινωνιολογικές διαφορές (που μεταδίδονται και αποθηκεύονται μέσω συμβόλων) ανάμεσα στο αρσενικό και το θηλυκό γένος αποκαλούνται διαφορές στο " φύλο (gender)".
ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
Εάν ορίσουμε την κουλτούρα και την κοινωνία ως το συνολικό άθροισμα όσων συμβόλων μαθαίνουμε, τότε είναι χρήσιμο να προσδιορίσουμε έξι διαστάσεις της κουλτούρας ή της κοινωνίας.
Στα μαθηματικά ορίζουμε τις τρεις διαστάσεις ως ύψος, πλάτος και βάθος.
(Ορισμένοι μαθηματικοί έχουν προσθέσει και τον χρόνο ως τέταρτη).
Αυτά είναι αναλυτικά κατασκευάσματα και δεν υπάρχουν από μόνα τους στην εμπειρική πραγματικότητα.
Θεωρώ ότι πολλές από τις προοπτικές και τις θεωρίες μπορούν να γίνουν καλύτερα κατανοητές χρησιμοποιώντας τον όρο των διαστάσεων.
Όπως και στα μαθηματικά, αυτά είναι κατασκευάσματα που υπάρχουν στο μυαλό των παρατηρητών.
Στα μαθηματικά, αν απομακρύνουμε οποιαδήποτε διάσταση, ας πούμε το ύψος, τότε εξ ορισμού και εξ αναλύσεων όλο το αντικείμενο εξαφανίζεται.
Το ίδιο συμβαίνει και με τις κοινωνικές ή πολιτισμικές διαστάσεις..
Αυτές είναι τεχνολογικές, οικονομικές, πολιτικές, θεσμικές ή αλληλεπιδραστικές αξίες και πεποιθήσεις.
Δεν είναι απλά πλευρές της κοινωνίας, αλλά διαστάσεις.
Εάν κάποια αφαιρθεί, τότε αφαιρούνται και οι έξι.
Όλες εκτείνονται από την ευρεία σάρωση του συνόλου της ανθρωπότητας και των μακρο-θεωριών και φτάνουν μέχρι την μικρο-κοινωνιολογία και την τοπική διάδραση ακόμη και μεταξύ δύο ανθρώπων.
Αυτές περιγράφονται με μεγαλύτερες λεπτομέρειες στο τμήμα "Τι είναι Κοινότητα;"
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Η κοινωνιολογική μελέτη της κοινωνίας είναι μια ενδιαφέρουσα και προκλητική περιπέτεια.
Για τον "καθαρό" επιστήμονα, αποκαλύπτει πολλά για το πως λειτουργούν τα πράγματα και οι κοινωνιολογικές προοπτικές μας δίνουν μια τεράστια κατανόηση για τα κοινωνικά φαινόμενα.
Για τον επιστήμονα που ασχολείται με την εφαρμογή της κοινωνικής επιστήμης, ιδίως για κάποιον που ενδιαφέρεται για παρεμβάσεις σε οικογένειες, κοινότητες ή οργανισμούς, οι κοινωνικές προοπτικές παρέχουν αρκετά πολύτιμο υλικό για την κατανόηση αυτών των θεσμών και για την πρόβλεψη των αποτελεσμάτων αυτών των επεμβάσεων.
––»«––
Μία Εκπαιδευτική Συνεδρία:
|