Μεταφράσεις:

Άλλες σελίδες:

Ενότητες

Χάρτης Σελίδας

Λέξεις Κλειδιά

Επικοινωνία

Βοηθητικά Έγγραφα

Χρήσιμοι Σύνδεσμοι

Διατηρώντας τον Πολιτισμό

από τον Δρ. Φιλ Μπαρτλ

μετάφραση Μαρία Μαυροπούλου

αφιερωμένο στην Audra Taillefer, Ακτιβίστρια και Υπότροφο

Θέλετε λοιπόν να διατηρήσετε τον πολιτισμό σας.

Ωραίο ιδανικό! Μπορεί να εκπλαγείτε, όμως, όταν ανακαλύψετε ότι εσείς είστε ο κίνδυνος για τον πολιτισμό σας, εάν θέλετε να τον διατηρήσετε.

Σας ακούγεται ως παράδοξο; Όχι εάν κοιτάξετε προσεκτικά τι είναι ο πολιτισμός και πώς μπορείτε να τον δυναμώσετε. Η μεθοδολογία ενδυνάμωσης σε αυτόν τον ιστοχώρο εστιάζεται στη δυνάμωση και όχι στην προστασία.

Θέλετε να δυναμώσετε ή να προστατέψετε τον πολιτισμό σας; Η επιλογή είναι δική σας. Επιλέξτε μόνο ένα. Δεν μπορείτε να κάνετε και τα δύο.

Χαρακτηριστικά του Πολιτισμού:

Πριν να ξεκινήσουμε να συζητούμε την ιδέα για τη διατήρηση του πολιτισμού, ας εξασφαλίσουμε καταρχήν ότι συμφωνούμε πάνω στο νόημα που δίνουμε στον όρο "πολιτισμός". Ο πιο βασικός ορισμός στη έννοιας του πολιτισμού είναι ότι αποτελείται από οτιδήποτε μαθαίνουμε.

Αρκετά έγγραφα κατάρτισης σε αυτή την ιστοσελίδα συζητούν τον πολιτισμό. Δείτε δύο από αυτά: Πολιτισμός και Τι είναι κοινότητα; Και τα δύο δίνουν έμφαση στο ότι πολιτισμός είναι ένα κοινωνικοπολιτιστικό σύστημα ή κοινωνία, που είναι όλες οι πεποιθήσεις και ενέργειές μας που δε μεταφέρονται στις γενιές. Εγκαθίστανται και μεταφέρονται με σύμβολα. Περιλαμβάνουν έξι διαστάσεις: την τεχνολογική, οικονομική, πολιτική και θεσμική (αλληλεπδραστική) διάσταση και την πολιτιστική διάσταση της αισθητικής και των αξιών, όπως και της θεώρησης του κόσμου ή της προοπτικής αντίληψης της φύσης του σύμπαντος.

Η συνηθισμένη, απλή και καθημερινή ερμηνεία του πολιτισμού είναι ό,τι βλέπουμε στις κοινωνικές επιστήμες ως σύνολο των έξι διαστάσεων, η αισθητική. Οι τυμπανοκρουσίες και ο χορός στην Αφρική, στους ιθαγενείς της Βόρειας Αμερικής, το μπαλέτο και η όπερα στην Ευρώπη, όλα αυτά είναι μέρος του πολιτισμού, αλλά όχι όλος ο πολιτισμός.

Εφόσον αυτά τα παραδοσιακά τραγούδια, οι χοροί και η μουσική είναι σημαντικά στοιχεία ταυτότητας αυτών που τα εκτελούν και τα ευχαριστιούνται, υποστηρίζουμε έντονα την ιδέα της διατήρησής τους, όπως επίσης και στην αύξηση της παρουσίας τους σε όλες τις κοινωνίες και στον πολλαπλασιασμό και στη διεύρυνση του περιεχομένου τους. Μια έντονη αίσθηση ταυτότητας είναι ένα πολύτιμο στοιχείο στην ενδυνάμωση της κοινότητας και του πολιτισμού τους. Βλέπε Στοιχεία της Ενδυνάμωσης.

Είναι στις άλλες διαστάσεις και στις άλλες πτυχές της διάστασης αξιών, εκεί όπου η διατήρηση του πολιτισμού μπορεί να προκαλέσει ζημιά στη δύναμη αυτού του πολιτισμού.

Χαρακτηριστικά της Διατήρησης:

Σκεφτείτε πράγματα που γνωρίζουμε ότι έχουν διατηρηθεί: πιπεριές σε βάζο, πεταλούδες σε γυάλινο κουτί, δέρμα σε πορτοφόλι, μαρμελάδα βατόμουρο σε βάζο, ξυλεία για χτίσιμο, έντομα σε κεχριμπάρι, βατράχια σε φορμαλδεΐδη. Όλα έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Κάποτε είχαν ζωή (ή ήταν μέρος κάποιου πράγματος με ζωή) και τώρα είναι νεκρά.

Η διαδικασία διατήρησης είναι αυτό που τροποποιεί κάτι για να κρατήσει για πάντα, ώστε να μην αλλάξει, να μη ζήσει. Για να είναι κάτι ζωντανό, πρέπει να κινείται και να αλλάζει. Έτσι, εάν θέλετε να κρατήσετε κάτι μακριά από την αλλαγή για μεγάλο χρονικό διάστημα, σκοτώστε το. Τελικά θα αλλάξει έτσι κι αλλιώς (ρωτήστε οποιονδήποτε Βουδιστή), όπως κι αν έχει διατηρηθεί.

Αφήστε τον Πολιτισμό να αναπτυχθεί και να γίνει δυνατότερος.

Εάν επιστρέψετε στα έγγραφα για τον πολιτισμό, θα δείτε ότι είναι ένα ζωντανό πράγμα. Έχει μορφοποιηθεί με σύμβολα, έννοιες και συμπεριφορές των ατόμων, αλλά μπορεί να ζήσει ξέχωρα από τις ζωής των ατόμων που τον μεταφέρουν. Είναι σαν ένας έμβιος οργανισμός, παρά το ότι δεν είναι βιολογικός. Ξεπερνά το βιολογικό.

Δεν μπορώ να σας δώσω ελευθερία. Εάν η ελευθερία μπορούσε να δοθεί, θα μπορούσε και να παρθεί πίσω (σύμφωνα με τη διδασκαλία του Lao Tsu) και τότε δε θα ήταν αληθινή ελευθερία.

Η κατάρτιση ενδυνάμωση σε αυτόν τον ιστοχώρο στοχεύει να πολεμήσει τη φτώχεια και την καταπίεση. Η μέθοδος σκοπεύει να δυναμώσει τις κοινότητες των φτωχών και καταπιεσμένων ανθρώπων. Για να γίνουν αυτές οι κοινότητες δυνατότερες, πρέπει να αλλάξουν, και γι΄αυτό πρέπει να αλλάξει και ο πολιτισμός τους. Πρέπει να το κάνουν μόνοι τους. Εμείς μπορούμε μόνο να τους οδηγήσουμε και να τους διεγείρουμε, αλλά μην το κάνετε γι' αυτούς ή μην τους το προσφέρετε. Εφόσον ο πολιτισμός είναι ό,τι μαθαίνουν οι άνθρωποι, οι αλλαγές που χρειάζονται να γίνουν, για να γίνουν δυνατότεροι απαιτούν αλλαγή του πολιτισμού. Το μεγάλωμα είναι αλλαγή (το ίδιο και η φθορά). Αφήστε τους να μεγαλώσουν.

Ένα λουλούδι θα μεγαλώσει, εάν έχει αρκετό νερό, ήλιο, έδαφος και μεταλλικά στοιχεία. Δε γίνεται ψηλότερο, εάν το τραβήξετε προς τα πάνω. Μπορούμε να παρέχουμε νερό και μεταλλικά στοιχεία, ίσως, αλλά είναι τα λουλούδια (όπως και οι φτωχές κοινότητες) που πρέπει να μεγαλώσουν. Το να τις τραβάτε από πάνω είναι σαν κοινωνική μηχανική. Η μεθοδολογία ενδυνάμωσης για τα λουλούδια είναι να τα παρακινήσετε δίνοντάς τους νερό και μεταλλικά στοιχεία, για να μεγαλώσουν και να γίνουν δυνατότερα.

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν σε ένα μυθολογικό παρελθόν, όπου ο παραδοσιακός πολιτισμός ήταν ουτοπικός. Τα στοιχεία είναι διαφορετικά. Οι "καλές παλιές μέρες" δεν υπήρξαν ποτέ. Καμία προαποικιακή δεν έμεινε αμετάβλητη. Υπήρξε βία, υπήρξαν πόλεμοι, υπήρξαν άδικα πράγματα, υπήρξε αλλαγή και προσαρμογή. Δεν πρέπει να πιστέψουμε σε ένα αναληθές παρελθόν και να προσπαθήσουμε να συντηρήσουμε κάτι που δεν υπήρξε ποτέ. Τότε και τώρα, η δύναμη, η ανάπτυξη και η επιβίωση απαίτησαν και απαιτούν την αλλαγή και το δυναμισμό.

Διαλέξτε και επιλέξτε

Είπαμε παραπάνω ότι ενθαρρύνουμε τη διατήρηση των τραγουδιών, των χορών και της μουσικής, γιατί αναπτύσσουν την αίσθηση της ταυτότητας, ένα σημαντικό παράγοντα της ικανότητας για ανάπτυξη. Πιστεύουμε όμως ότι κάποιες πρακτικές και αξίες πρέπει να αλλάξουν, εάν θέλουμε να γίνει δυνατότερη η κοινότητα.

Σκεφτείτε για λίγο τον πολιτισμό σαν το ρουχισμό. Στην πραγματικότητα, τα ρούχα είναι τεχνολογία, μέρος του πολιτισμού μας. Βάζουμε διαφορετικά ρούχα σύμφωνα με τις συνθήκες του περιβάλλοντος. Δε φοράμε ένα μπικίνι για να κυνηγήσουμε φώκιες στον πάγο, ούτε και ένα αρκτικό πανωφόρι για να κολυμπήσουμε σε τροπική θάλασσα. Για να μεγαλώσουμε και να προσαρμοστούμε σε συνθήκες που αλλάζουν, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να "φορέσουμε" διαφορετικές όψεις του πολιτισμού μας σε διαφορετικές καταστάσεις.

Μια άλλη μεταφορά: σκεφτείτε τον πολιτισμό σαν τα μέσα μεταφοράς μας. (Τα μέσα μεταφοράς μας είναι άλλη μια τεχνολογική όψη του πολιτισμού μας). Δεν οδηγούμε ένα 4x4 τζιπ σε έναν ωκεανό για να ψαρέψουμε σολωμό. Δεν επιβιβαζόμαστε σε ένα ψαράδικο σκάφος για να κυνηγήσουμε καμηλοπαρδάλεις την έρημο Καλαχάρι. Διαλέγουμε και επιλέγουμε ό,τι είναι κατάλληλο και αποτελεσματικό. Εάν κάποια διάσταση του πολιτισμού μας δυσχεραίνει στην επιβίωση, στην ανάπτυξη και στο να κερδίσουμε το περιβάλλον μέσα στο οποίο τώρα βρίσκουμε του εαυτούς μας, πρέπει να κάνουμε νέα χαρακτηριστικά πολιτιστικά γνωρίσματα. Βλέπε το έγγραφο στο Γυναικείο Γεννητικό Ακρωτηριασμό (ΓΓΑ).

Μερικά από τα πολιτιστικά γνωρίσματα είναι αξιότιμα και αξιέπαινα. Εάν όμως υπάρχουν άλλα που μας αναγκάζουν σε αποδυνάμωση και θάνατο, πρέπει να αλλαχτούν, όπως ένα νέο κοστούμι ή ένα νέο μέσο συγκοινωνίας. Εάν λέμε "δεν αμφισβητούμε και δεν παλεύουμε" και είμαστε περήφανοι για τον πολιτισμό κάποια πτυχή του πολιτισμού μας, τότε, όταν έρθει ο χρόνος να παλέψουμε και να αμφισβητήσουμε για ό,τι είναι δικό μας, και δεν το κάνουμε, χάνουμε αυτό που είναι σωστό για μας.

Εάν λέμε "σεβόμαστε πάντα και υπακούμε σε εκείνους που έχουν δύναμη", κι αν οι έχοντες δύναμη είναι διεφθαρμένοι και κακοί, πρέπει να βάλουμε προσωρινά στην άκρη εκείνο το πολιτιστικό γνώρισμα και να κάνουμε ένα χρησιμότερο σύνολο γνωρισμάτων. Εάν όχι, τότε θα χρησιμοποιηθούμε, θα ληστευτούμε και θα καταπιεστούμε από τους κατακτητές ή τους ηγέτες μας.

Επομένως δεν πρέπει να πούμε ότι πρέπει να επιλέξουμε το καλύτερο του παραδοσιακού πολιτισμού μας και να το διατηρήσουμε. Οφείλουμε να πούμε ότι πρέπει να διατηρήσουμε την ταυτότητά μας, αλλά πρέπει να είμαστε σε θέση να προσαρμόσουμε τις αξίες μας, τις συνήθειές μας, τους τρόπους σκέψης και δράσης, για να χρησιμοποιήσουμε εκείνα που θα μας καταστήσουν ισχυρότερους (όχι εκείνα που μας καθιστούν αξιότιμους, αλλά αδύνατους). Ενώ η ζακέτα είναι ένα αξιότιμο σύνολο ιματισμού, δε θα μας εξυπηρετήσει καλά, εάν κολυμπούμε σε έναν τροπικό ωκεανό.

Οι σύγχρονες μετα-αποικιοκρατικές Αφρική και Λατινική Αμερική, οι κοινότητες των ιθαγενών σήμερα στις Δυτικές ή Ευρωπαϊκές κοινωνίες, οι φτωχές χώρες στον κόσμο, όλοι αυτοί ζουν σε περιβάλλοντα που απαιτούν αλλαγές σε κάποιες πολιτιστικές πτυχές τους. Πρέπει συνειδητά να επιλέξουμε αυτές που είναι κατάλληλες για να μας κάνουν δυνατότερους, για τη δική μας ενδυνάμωση.

Συμπέρασμα. Λοιπόν, θέλετε να διατηρήσετε τον Πολιτισμό;

Στην κατάρτιση για την ενδυνάμωση σ' αυτήν την ιστοσελίδα υπογραμμίζουμε ότι με το να ενθαρρύνουμε την κοινοτική συμμετοχή και την κοινοτική λήψη απόφασης, δε σημαίνει ότι αυτόματα και παθητικά δεχόμαστε ό,τι μας λένε ότι χρειάζονται τα μέλη της κοινότητας. Σημαίνει ότι προκαλούμε και ενθαρρύνουμε τα μέλη της κοινότητας να διευκρινίσουν και να εξετάσουν προσεκτικά τι χρειάζονται και τι θέλουν να κάνουν. Τελικά αυτοί πρέπει να πάρουν την ευθύνη.

Μέρος της πρόκλησής σας ως ακτιβιστές είναι το να είναι σαφές στο μυαλό σας τι σημαίνουν μερικά από αυτά τα πράγματα, τι υπονοούν και τι μπορούν να φέρουν. (Γι' αυτό απορρίπτουμε την ανακούφιση της φτώχειας και στοχεύουμε στην εξόντωσή της).

Η ιδέα της "πολιτιστικής συντήρησης", όταν δεν εξετάζεται, περιέχει ένα συμπαθητικό, θερμό και συγκεχυμένο συναίσθημα. Καταρχήν σκεφτόμαστε ότι μπορούμε να το υποστηρίξουμε. Παρ' όλα αυτά η πιο προσεκτική εξέταση αποκαλύπτει ότι είναι ακριβώς το αντίθετο απ' αυτό που θέλουμε πραγματικά.

© Πνευματικά δικαιώματα 1967, 1987, 2007 Φιλ Μπαρτλ
Σχεδιασμός Ιστοσελίδας: Lourdes Sada

––»«––

Τελευταία ενημέρωση: 26.01.2012