Traducións:

Outras páxinas:

Palabras clave

Módulos

Socioloxía
Páxina principal
Apuntes á lectura
Debates

Mapa do sitio

Contacto

Documentos útiles

Enlaces de interese

Palabras clave que comezan coa letra C

polo Doutor Phil Bartle

traducido por Nahir Seijo, Iria Castiñeiras Pérez

CAPACIDADE

A habilidade, poder ou forza dunha comunidade ou organización. Cando se potencia, gaña máis forza.

CARIDADE

A axuda aos pobres e aos necesitados é un valor universal, reflectido en tódalas grandes relixións. Pero hai xeitos e xeitos de dar.

Se a súa dádiva fai a quen a recibe dependente de vostede, entón non o está a axudar a fortalecerse ou a valerse por sí mesmo.

Cando vostede dá esmola a un mendigo, estao ensinando a seguir sendo un mendigo.

Se a súa axuda está ben pensada, e sirve para fortalecer a quen a recibe (ve-la historia de Mohammed e a corda en contar historias), entón é unha dádiva moito máis útil.

CELEBRACIÓN

Unha celebración é o feliz recoñecemento dun suceso, a miúdo dun que cambia o estado dunha persoa ou cousa. Unha celebración é unha festa pública.

Para un activista, a celebración do remate dun proxecto comunitario é un elemento importante da potenciación comunitaria, onde a comunidade recibe o recoñecemento público polo éxito acadado no seu compromiso coa autoaxuda.

Tamén supón unha oportunidade para emprender un novo comezo, outro ciclo de mobilización.

Ver ciclo de mobilización. Ver celebración.

COMUNIDADE

A palabra «comunidade» emprégase en distintos contextos.

Os biólogos falan de comunidade para referirse a varios individuos dunha ou máis especies vivindo, competindo e cooperando para formar un conxunto maior.

Coa chegada de internet e as tecnoloxías da información, foron surxindo diversos grupos de persoas (a miúdo compartindo un interés común), sen barreiras xeográficas, e comunicándose electrónicamente

O eixe deste sitio web nesta serie de módulos, reside nun significado máis ortodoxo de comunidade; unha comunidade de seres vivos, na que a miúdo hai barreiras xeográficas (agás as que poidan estenderse, coma no caso das comunidades nómades), asociadas, por exemplo, en comunidades que van dende pequenas veciñanzas en grandes áreas urbanas, ata remotas vilas rurais. Ver hábitat.

Unha comunidade non é simplemente un grupo de seres humanos. É un super-organismo que pertence e forma parte da cultura, integrado polas relacións entre a xente e os coñecementos acadados. As súas dimensións engloban: tecnoloxía, economía, poder político, estrutura social, valores comúns, crenzas e ideas. Non se transmite de xeito biolóxico, senón pola aprendizaxe.

Ao igual que unha árbore ou calquera outra forma de vida que transcenda os átomos que a compoñen, os seus membros humanos poden ir e vir, a través da morte, do nacemento ou a migración, e ela segue a vivir e medrar. Nunca é homoxénea, senón que comprende moitas faccións, cismas, competencias e conflitos. Unha comunidade é un todo que é maior que a suma das súas partes. Ver Qué é unha comunidade?.

Ver  características dunha comunidade.

CONCIENCIACIÓN

Unha das súas maiores responsabilidades é transmiti-la información dun xeito simple e preciso; quere transmitir que, efectivamente, hai un problema, pero que a solución téñena eles na comunidade.

Ver Concienciación. Sensibilización. Poida que asuman que vostede lles vai levar recursos ou que vai resolve-los seus problemas (así é como se crean expectativas), pero debe frear esas suposicións.

CONTRIBUCIÓN COMUNITARIA

Cando sinalamos que participación comunitaria non é o mesmo que contribución comunitaria (aínda que moitos asumen que si erroneamente), tamén indicamos que ámbalas dúas son necesarias.

Mentres que participación comunitaria se refire á toma de decisións, que fai que unha actividade estea baseada ou centrada na comunidade, a contribución comunitaria é necesaria para asegurar que os membros da comunidade sintan o proxecto como algo seu, é dicir, que invertiron nel en troques de simplemente recibilo.

Nós recomendamos que polo menos o cincuenta por cento das achegas de calquera proxecto comunitario que apoiamos procedan da propia comunidade. Ao principio, moitos membros da comunidade a miúdo ven isto con preocupación e desesperanza. Entón aclarámoslles que o traballo común doado calcúlase dun xeito xusto, e que, de facer isto, sorprenderíanse gratamente do incremento de valor engadido á achega da comunidade.

Explicamos que o tempo adicado polos membros da comunidade (especialmente os que forman parte do comité executivo) decidindo e planeando o proxecto, son doazóns de tempo, traballo, e habilidade executiva e de xestión. O cálculo do traballo doado debería ser valorado dun xeito xusto. Ademais, sinalamos que o valor das doazóns de area e terra están tamén a miúdo subestimadas e deberían ser recoñecidas como achegas comunitarias, con estimacións de costes xustas.

CONSULTA

Cando unha axencia de axuda ou organización doadora consulta aos líderes ou representantes da comunidade, a miúdo lles preguntan se a comunidade quere un proxecto. Probablemente a resposta será que «si». Entón, a axencia informaría aos seus administradores ou doadores de que houbo participación comunitaria. Iso non é correcto.

O que tivo lugar é unha consulta, e non unha verdadeira participación comunitaria na toma de decisións, escolla e planificación dun proxecto de entre as prioridades da comunidade (en contraste coas prioridades da axencia).

CONTRIBUCIÓN

Hai xente que confunde participación con contribución. Moitos, cando oen o termo «participación comunitaria», dan por feito que se refire só á contribución comunitaria. Só pensan no traballo comunitario que dedican os membros ao proxecto.

Por desgraza, producíronse no pasado moitos casos nos que os membros da comunidade foron tratados coma servos ou escravos e forzados a aporta-lo seu traballo (ou outros recursos, como por exemplo terra ou comida). A metodoloxía promovida neste caderno é xusto a contraria. A participación siginifica aquí participar na toma de decisións, non só contribuir con recursos. Ver contribución comunitaria.

CRÍTICA

Unha das cousas máis importantes que deberiamos aprender é que cando vemos algo que está mal, criticalo a miúdo non mellora a situación nen corrixe o problema; pola contra, adoita empeoralo.

Por qué? Porque os seres humanos síntense ameazados e atacados cando alguén os critica. As críticas diminúen a confianza en nós mesmos e a autoestima. Poñémonos á defensiva cando nos critican e, no canto de correxi-lo erro, tendemos a defendelo.

Cando estamos a mobilizar comunidades, coordinando voluntarios ou dirixindo xente, debemos asimilar que cometerán erros, e estarmos preparados para manexalos de xeito que favorezan os nosos propósitos.

Mostra-lo noso anoxo criticando á persoa que comete o erro pode cumpli-lo propósito de "desabafarnos", pero pagamos un alto prezo por ese alivio persoal. Consulta as palabras clave: erros, anoxo, e sándwich, e busca xeitos de correxir erros sen críticas negativas.

Ver eloxia a miúdo.

O CULTIVO DO CHAMPIÑÓN

Cómo se cultivan os champiñóns? «mantelos na escuridade e bótaslles esterco».

É unha expresión coloquial que significa o contrario que transparencia.

Úsase a miúdo unha expresión máis obscena no canto de «esterco».

CULTURA

Cultura, nas ciencias sociais, máis que a cancións e danzas simplemente, refírese a todo o sistema social, o total das actitudes e comportamentos aprendidos, que consisten en sistemas socio-culturais que pertencen a seis dimensións: tecnolóxica, económica, política, interactiva, ideolóxica e visión do mundo.

A unidade básica da cultura é o «símbolo». A cultura non é xenética; transmítese por símbolos de comunicación. Ás veces chámase «súper-orgánica», porque se compón de sistemas que transcenden as entidades biolóxicas, humanas, que compoñen e sustentan a cultura.

Ver «cultura». Unha comunidade é cultural. Ver peixe estraño. Ver cultura; distintos significados.

© Direitos de autor 1967, 1987, 2007 Phil Bartle
Web Design: Lourdes Sada

──»«──

Última actualização: 2015.10.01