Itzulpenak:
Beste orrialde batzuk:
|
letraz hasten diren hitzekiko lotura
GILTZA HIZAK "PRESTATU ZAITEZ" MODULOA
Amaia Donés Mendiak itzulia
HASERREA
Haserrea da gure lanean emoziorik arriskutsuena –– nola egiten diogun aurre. Gizakiak garenez, emozioak ditugu, eta haserrea horietako bat da. Haserre egotea normala da gizakiak baldin bagara. Haserrearen sentimendua izateagatik ez gara lotsatu behar edota gaizki sentitu behar. Haserrea giza-emozio arrunta da. Haserretzen garenean onartu behar dugun zerbait da hori.
Haserre gaudenean dugun jokabideak, ordea, gure lanari eragin diezaioke, bai komunitateak mobilizatzen ari garenean, zein boluntarioak koordinatzen ditugunean. Bezero, boluntario edo komunitateko kide batek akats bat duenean, batez ere gure helburuengan eragin negatiboa duen akats bat, gure haserrea erakusteko gogoa izan ohi dugu. Baina, horren ordez, momentu horretan bertan gure haserrea ezkutatu behar dugu, lasaitu.
Norbaitek guk nahi dugun emaitzari modu negatiboan eragiten dion akats bat egiten duenean, onartu behar dugu akatsa ikusteak haserretzen gaituela eta gure ardura dela haserre horri aurre egitea. Baina beherhalako ekintza onena da paseo bat ematera joatea. Ez baldin badugu nahikoa denborarik, behintzat saiatu beharko genuke ondoko gelara joan eta han lasaitzen, haserretu gaituen pertsonaren begiradapetik at.
Gure haserrea kontolatu dugunean, haserrea sorrarazi duen gauza edo ekintzari aurre egiteko egoera hobean egongo gara. Bezeroren, boluntarioren edo komunitateko kideren batek egindako akatsen bat baldin bada, giltza-hitzean deskribatu bezala, ekintzara pasa gaitezke.
Akatsa. Ekintza hori eraginkorra izango da soilik lasai eta bilduta gaudenean jartzen badugu martxan.
العربيّة:غضب,
বাংলা : রাগ,
Bahasa Indonesia: kemarahan,
Català: ira,
Deutsch: wut,
Ελληνικά: Θυμός,
English: anger, ire, choler,
Español: Ira,
Euskera: Haserrea,
Filipino: galit,
Français: colère,
Galego: anoxo,
हिन्दी : क्रोध,
Italiano: collera,
日本語: 怒り,
Kiswahili: hasira,
Malay: Kemarahan,
Português: ira,
Română: furie,
Pyccкий: злость,
Srpski: bes,
Tiên Việt: sự tức giận,
తెలుగు: ఆవేశము,
Türkçe: öfke,
中文 : 怒气
ANIMAZIOA
Gizarte animazioa ere deitua, Greziar hitz "anima" du jatorri (bizitza, arima, sua, auto-mugimendua). Bere kasa mobilizatuko den komunitate bat mobilizatu eta estimulatzea da, komunitatea bizi eta garatu dadin.
Batzutan "mobilizatzea"ren ordezkotzat erabili izan da. Animazioak esan nahi du komunitatea mobilizatzea berak nahi duena egin ahal dezan.
Komunitatea Indartzeko Metodologiak gizarte animazioan pausu bat aurrera egiten du kudeaketan trebatzeko metodoak erabiltzen baititu komunitateek edo komunitatean oinarritutako elkarteek beren garapena erabaki, kudeatu eta planifikatu dezaten. Komunitateko kide eta buruak kudeaketa tekniketan trebatzen ditu, ziurtatu dadin komunitateak berak bere garapenaren kontrola ondo eramango duela.
Bestalde, gobernuak, tokiko administrazioak eta komunitateetako buruzagiak karitate rola alde batera uztera bultzatzen ditu. Hauei irakasten die komunitateei azaltzen nola erabili behar dituzten baliabideak eta zer ekintza eraman behar duten aurrera komunitateko zerbitzuak modu erabilgarrian mantendu ditzan.
ANIMATZAILEA
Mobilizatzailea. Ikus animazioa
animazioa.
APATIA
Apatia da txirotasunaren eta dependentziaren bost arrazoietako bat.
Filosofia fatalistarekin lotu izan da. Hala ere, "Jainkoari otoi egin, baina aldi berean arraun egin ur-ertzera" Errusiako
atsotizak, erakusten digu Jainkoaren eskuetan gaudela, baina geure buruei laguntzearen ardura gurea dela.
Hainbat gaitasun garatu ditugu: aukeratzearena, lankidetzarena, gure bizimoduen kalitatea hobetzearena; ezin ditugu Jainkoa edo Allah erabili ezer ez egiteko aitzakia gisa.
GAITASUNA
Komunitate edo elkarte baten gaitasun,
indar edo
kemena.
Indartzen dugunean, kementsuago egiten da.
GAITASUNAK GARATZEA
Komunitate edo elkarte baten
"gaitasuna"handitzea
Indartzea.
Sendotzea.
Ikus
Indarraren elementuak gaitasunak eraikitzeko hamasei elementuen zerrenda ikusteko.
Gaitasun garapen eta gaitasun eraikitzearen arteko desberdintasuna indarra sortzen duen eragilearen araberakoa da.
"Gaitasun eraikitzea" kontzeptuak komunitate kanpoko eragile bat egotea esan nahi du, honek ematen du handitzeko energia.
"gizarte ingeniaritza" kontzeptuak eratzen du.
"Gaitasuna garatzea terminoak", ordea, adierazi nahi du hazteko energia komunitate edo elkartearen barrutik datorrela.
Ikus
Julius Nyerere-ren eslogana;
komunitateak bere burua garatzen du.
OSPAKIZUNA
Opakizuna gertakari baten omenez (pertsona edo gauza baten estatusa aldatu duena) egindako festa alaia da
Mobilizatzailearen lanean garrantzitsua da ospatzea komunitateak lortutako proiektuak. Komunitatearen indartzeari begira garrantzitsua da komunitateak bere lan onaren onarpen publikoa duenean.
Hasiera berri bat asteko aukera ere bada, mobilizazio ziklo berri bat.
Ikus Mobilizazioa
Zikloa. Ikus
Ospakizuna.
KARITATEA
Txiroari laguntzea balore unibertsala da eta munduko erlijio nagusietan ageri da. Baina emateko modu asko dago.
Zure opariak onuraduna
mendeko egite badu, ez diozu hartzaileari laguntzarik ematen eta ez duzu sendotzen, ez duzulako sustatzen berak bilatzea baliabideak.
Kaleko eskale bati txanponak ematean, eskalea are eskaleago egitea eragiten duzu.
Zure laguntzari buruz ondo hausnartu baduzu, eta hartzailea indartzen laguntzen badu (ikus Mohammed eta sokaren istorioa
Istorioetan), oparia are erabilgarriagoa izango da.
KOMUNITATEA
"Komunitatea" hitza testuinguru ugaritan erabili izan da.
Biologoek komunitatea definitzen dute espezie bakoitzeko norbanakoen taldea bezala, edo espezie ugariren taldea bezala, bizi, leihatu, elkarri lagundu edo osotasuna handitzeko osatzen dena.
Internet eta informazioaren teknologiak gure bizitzetan agertu zirenetik, pertsona ugari, interes bakarra komunean zuten pertsona ugari, askotan, elkartu egin dira eta elektronikoki komunikatzen dira beraien artean, muga geografikoak atzean utzita.
Web gune honetako trebakuntza materialaren helburuak komunitatearen esanahi ortodoxoago bat darabil: gizakien komunitatea, geografikoki mugak badituena (komunitate nomaden kasuan izan ezik, mugak aldatzen baitira). Gizaki komunitate hauek era askotakoak izan daitezke, esate baterako hiri handi bateko auzko bateko kideak zein aldendutako nekazal herri bateko biztanleak. Ikus
Habitata.
Komunitatea ez da soilik gizaki talde bat. Talde handiago bat da
kulturaren parte dena, jendearen harteko hartuemanez osatua. Dena ikasten da. Bere sei dimentsioak honakoak dira: teknologia, ekonomia, indar politikoa, gizarte ereduak, balore komunak, sinismenak eta ideiak. Ez dira biologikoki transmititzen, ikasten dira.
Osatzen duten atomoetatik haratago doan zuhaitza bezala, gizakia ere heriotza, jaiotza eta migrazioaren bidetik igarotzen dira, eta komunitatea hala ere bizirik dirau. Ez da inoiz homogeneoa, zatiketa, zisma asko ditu, barnean leihaketa eta gatazkak daude. Komunitatea orokorrean hartuta osatzen duen parteetako bakoitzaren batura baino handiagoa da. Ikus:
"Zer da komunitatea."
Komunitatearen ezaugarriak.
KOMUNITATEAN OINARRITUTAKO
Proiektu edo erakunde bat komunitatean oinarritua egoteko, komunitatean sortua izan behar du, komunitateko kideek izan behar dute arudarun, eta erabakiak (politiko eta exekutiboak) komunitateko kideek eraman behar dituzte aurrera.
Kanpotik komunitatean ezarritako proiektu bat ez dago komunitatean oinarrituta. Bestalde, komunitate-buruekin etengabe konsultatzeak ez du esan nahi komunitatean oinarritua dagoenik.
Desberdintasuna dago komunitatean oinarritu eta komunitatean kokatu kontzeptuen artean. Agentzia batek zerbitzu bat komunitatean ezartzen badu (ospitale bat, adibidez), komunitatean kokatua dagoela esaten dugu.
Modu egokian komunitatean oinarritutakoa dela esateko, ekintza, eraikuntza, zerbitzu edo antolakuntza komunitateak orokorrean behar du aukeratu eta kontrolatu (ez soilik komunitatearen zati batzuek). Garrantzitsuena da erabakiak komunitatean oinarrituta hartzea, erabakiak komunitate barruan eta komunitateak hartu behar ditu.
Ikus Errefuxiatu guneetan komunitatean oinarritutako gizarte lana.
KOMUNITATEAN OINARRITUTAKO ELKARTEA
Komunitatean oinarritutako elkartea komunitate barruan garatu da. Erabakiak komunitateak orokorrean hartu ditu (kudeaketa eta planifikazioa).
Kanpoko agentzia batek, erabakiak kanpoan hartzen dituena, komunitatean kokatua izan daiteke, baina ez komunitatean oinarritua.
KOMUNITATEAN OINARRITUTAKO ERREABILITAZIOA
Komunitatean oinarritutako erreabilitazioa izan daiteke fisikoa (biologikoa), emozionala edo mentala (edo habilitazioa), fisikoki, emozionalki edo mentalki gaitasun urritasuna daukaten pertsonei zuzendua
Testuinguru honetan erreabilitazioa komunitatean oinarritzen denean, erabakiak hartzea eta gaitasun urriko norbanakoen habilitazioa komunitatearen barruan egiten dira, eta konponbideak ez dira kanpotik etortzen.
KOMUNITATEAREN EKARPENA
Esaten baldin badugu ere komunitatearen parte-hartzea ez dela komunitatearen ekarpena (nahiz eta askotan okertu eta hala dela uste dugun), ez dugu ahazten biak oso garrantzitsuak direla.
Komunitatearen parte-hartzea da ekintza bat komunitatean oinarritutakoa izatea eragiten duen erabakiak hartzea; komunitatearen ekarpena, ordea, beharrezkoa da kideek sentitu dezaten proiektua beraiena dela, beren ahaleginak proiektuari eman dizkiotela, eta ez dutela kanponko norbaitengandik jaso.
Gure gomendioa da komunitateko proiektuaren %50 behintzat komunitateko kideekin beraiekin garatzea. Komunitateko kideek, hasieran etsipena eta beldurra senti dezakete proiektuarekiko. Horrelakoetan esaten diegu komunitate osoak lan egiten badu harrituko direla proiektuaren emaitzarekin.
Azpimarratu behar dugu komunitateko kideek emandako denbora (batez ere batzorde betearazleko kideek emandakoa proiektuari buruzko erabakiak hartu eta proiektua bera diseinatzen) gaitasun betearazle eta kudeatzailearen eta denbora eta lanaren dohaintzak direla. Lan honi saria eman beharko litzaioke. Gainera, lurra eta zikinkeria dohaintzen balioa ere askotan gutxiesten dugu, baina goraipatu behar bezala goraipatu beharko genuke eta komunitatearen ekarpen bezala ikusi.
KOMUNITATEAREN GARAPENA
Komunitatea garatzean hazten da. Ikus
Garapena. Honek ez du zertan handiagoa edo aberatsagoa egingo dela esan nahi. Konplexuago eta sendoago bihurtzea nahi du esan.
Loreak, beraietatik tiratzean hazi egiten ez diren bezala, komunitate ba ez du mobilizatzaileak garatzen. Komunitatea (instituzio sozial gisa) bakarrik garatzen da. Mobilizatzaileak egin dezakeena estimulatzea da, komunitateko kideak animatu eta gidatzea.
Jende askok uste du komunitatea garatzearen esanahia, besterik gabe, aberatsago egitea dela. –– Per capita irabaziak edo diru-sarrerak handitzea. Hori izan daiteke, baina ez bakarrik.
Aldaketa soziala garapena, komunitatea konplexuago bihurtzea, erakunde berriak sortzea, indar kolektiboa handitzea; bere antolakuntza erabat aldatzea.
Garapenak kulturaren sei dimentsioak konplexutasun mailari begira haztea nahi du esan. Komunitatea sendotzearen desberdina da, honek komunitatea sendotzea nahi baitu esan. Definizioari erreparatuta bi kontzeptu desberdin badira ere, bata besteari lotuta daude beti.
KOMUNITATEA SENDOTZEA
Komunitateak gauzak bere kasa egiteko duen gaitasuna handitzea.
Errepideak, osasun zerbitzuak, ura edo heziketa bezalako zerbitzu komunak gehitzea baino zerbait gehiago da.
Gaitasun eta indarra handitzea nahi du esan. Gaitasun gehiago nahi du esan, konfiantza handiagoa eta antolakuntza eragingarriagoa. Ezin da kanpoko karitate keinu edo dohaintza gisa jaso. Komunitate proiektuak bezalako ekintzen bidez erraztu daiteke, baina soilik komunitateko kideek hasieratik hartzen dutenean delako proiektua garatzeko erabakia. Hasieratik amaierara komunitateko kideek garatutako zerbitzuen gaineko jabetza sentimendua, eta beraz, ardura sentimendua garatzea da.
Gobernuak komunitateari indar handiagoa emateko legeak sor ditzake. Baina lege hauek aplikatzeko gaitasuna komunitatean soilik dago, komunitateak berak soilik erabaki baitezake bere garapenari edo etorkizunari buruz. Indarra, sendotasuna, gaitasuna, ahalmena.
Sendotzea.
Komunitatea garatzeak esan nahi du kulturaren sei dimentsioetan konplexutasuna irabaztea. Komunitatea sendotzearen desberdina da, azken honek komunitatea sendoago egitea baitu helburu. Definizioz biak desberdinak badira ere, elkarri lotuta daude beti.
KOMUNITATE KUDEAKTEAREN TREBAKUNTZA
Komunitatearen
kudeaketaren trebakuntzak tixortasuna nahi du gutxitu, diru-sarrera txikiko komunitateak sendotu nahi ditu komunak diren zerbitzuak modu eraginkor eta erabilgarrian eraiki, garatu, mantendu eta kudeatu ditzaten. Ekintzarako trebakuntza da, eta ez gaitasun transferentzia soila, edo norbanakoei informazioa emateko jardunaldia.
Trebakuntza diru-sarrera gutxiko komunitateak sendotzeko bide gisa ikusita ez da inolaz ere trebatzaileak trebatuei emandako informazio eta gaitasunen elkartrukatzea soilik. Txirotasunaren aurka nahi da egin, komunitatearen parte-hartzea nahi da bultzatu, komunitate demokratiko eta deszentralizatuak nahi dira sortu. Trebakuntza honek bere gain hartzen ditu ere
mobilizazioa eta
antolakuntza. . Ez da trebakuntza mota ortodoxo bat.
Trebakuntza mota hau formalizatu eta instituzionalizatzeak arrisku bat dakar: trebakuntzan gaitasunen transferentziari ematea garrantzi handiagoa partaideak animatzeari baino, mobilizazioari eta trebakuntzaren antolaketa alderdiei baino.
Kudeatzaileen trebakuntza zentzu honetan garatua izan zen goi eta erdi mailako kudeatzaileen eraginkortasuna sendatzeko korporazioen errentagarritasuna bilatzeko orduan.
kekin integratu dugu. Helburua diru sarrera txikiko komunitateek elkartzeko, elkarri laguntzeko eta aldaketa soziala garatzeko gaitasuna handitu dezatela da.
KOMUNITATEAREN PARTE-HARTZEA
Komunitatearen parte-hartzea ez da bakarrik kideek lan egitea; erabakietan ere parte-hartu behar dute, komunitateko proiektu bat aukeratu behar dute, planifikatu, martxan jarri, kudeatu, gidatu, kontrolatu. Ez da komunitatearen ekarpenarekin nahastu behar.
Giarte animazioa: Komunitate baten ekintzak bultzatzen ditu, horrela, komunitateak bere buruaren garapenaren ardura handiagoa izan dezan (zein proiektu martxan jarri erabakitzetik hasi eta ekintzak antolatu eta baliabideak mobilizatzera arte).
Komunitatearen parte-hartzeak ziurtatzen du komunitateari buruzko erabakiak ez ditzatela hartu soilik komunitateko kide gutxi batzuek, baizik eta guztiek, ez eta kanpoko eragile batek.
Metodologia honek komunitatearen ekarpena bultzatzen du, komunitateari laguntzen baitio arduratsu bihurtzen beren baliabideak jarri dituzten ekintzekiko. Gobernua ere bultzatzen dugu, kanpo kudeatzaileek komunitate barruan komentatu ditzaten beren ekintzak; hau komunitatearen aholkularitza da.
Komunitatearen parte-hartzea ez genuke erabili beharko komunitatearen ekarpen edo komunitatearen aholkatze terminoen ordezko gisa (laguntza agente askok egiten duten bezala); parte hartzeak esan nahi du erabakiak hartzeko momentuan parte hartzea, ekintzak kontrolatu eta koordinatzeko unean.
AHOLKATU
Laguntza agente edo ekarpenak egiten dituen talde batek komunitateko buruei aholkua eskatzen dienean, ohiko galdera izan ohi da komunitateak proiekturen bat nahi ote duen. Erantzuna, gehienetan "bai" da. Agente honek orduan esan dezake komunitateak parte hartu zuela. Baina hau okerra da.
Egin den bakarrak aholkularitza izan da, komunitateak ez baitu inolako interesen truke parte hartu erabakiak aukeratzeko momentuan edota proiektu bat aukeratu eta planifikatzeko momentuan eta komunitatearen interes eta lehentasunen arabera (eta ez agentziaren lehentasunen arabera).
EKARPENA
Jende askok parte-hartzea eta ekarpena nahasten ditu. Jende askok, komunitate parte-hartzea terminoa entzutean uste du komunitatearen ekarpena baino ez dela. Kideek proiektua garatzeko jarriko duten lan komuna soilik dela uste dute.
Tamalez, askotan gertatu da iraganean komunitateko kideak morroi gisa hartuak izan direla eta lanean parte hartzera behartu izan dituztela (edo beste baliabide batzuk ematera, janaria edo lurra, esaterako). Eskuliburu honetan proposatutako metodologia nahiko desberdina da. Parte-hartzeak hemen esan nahi du erabakiak hartzerakoan parte hartzea, eta ez soilik baliabideak eman edo uztea. Ikus
Komuniatearen ekarpena.
KRITIKA
Ikasi beharreko jakinduriaren alderdietako bat da gaizki egindako zerbait ikustean kritikatzeak ez duela zuzentzen edo arazoa konpontzen. Ordea, arazoa okertu besterik ez du egiten.
Zergatik? Jendeak mehatxatuta daudela sentitu baitezake, kritikatzen dituenak atakatuko balitu bezala. Kritikak autoestimua eta norberarenganako konfiantza ahultzen ditu. Kritika bat jasotzean gure burua defendatzeko jarrera hartzen dugu akatsa konpondu ordez defendatzen baitugu.
Komunitateak mobilizatzen ari garenean, boluntarioak koordinatzen ari garenean, jakin behar dugu ziurrenik akatsak egingo dituztela, eta prest egon behar dugu akats horiei aurre egin eta gure helburuekin jarraitzeko.
Gure haserrea erakusteak, akatsa egin duen pertsona kritikatzeak egingo duen bakarra da jendeak ezagutaraztea, baina pertsona horrek gugan izango duen konfiantza murriztuko da. Ikus giltza hitzak:
Akatsak,
Haserrea, eta
Sandwich, eta akatsa zuzendu ezazu kritika negatiboa erabili gabe.
Ikus:
Sarritan goraipatu.
KULTURA
Kanta eta dantza sorta bat baino, kultura, zientzia sozialetan, sistema sozial osoa nahi du esan, portaera eta jarrera oro, sei dimentsiori dagozkion sistema sozio-kulturalen arabera:
teknologikoa,
ekonomikoa,
politikoa,
interaktiboa,
ideologikoa eta
munduaren ikuspegia.
Komunitatearen unitate minimoa "sinboloa" da. Kultura ez da genetikoa; sinboloak komunikatzearen poderioz transmititzen da. Batzutan deitu izan da
"superorganikoa," izaki biologikoen izaera baino haratago doazen sistemek osatzen dutelako; gizakiek kultura osatu eta mantentzen dute.
Ikus:
"Kultura." Komunitate bat kulturala da. Ikus:
Arrain arraroa. Ikus
Kultura; Esanahi desberdinak.
MENDEKOTASUNA (Sindromea)
Mendekotasunaren sindromea da komunitate baten jarrera uste duenean ezin duela arazo bat konpondu kanpo laguntzarik gabe.
Karitateak sustatutako ahultasuna da. Ikus:
Mendekotasunaren sindromea.
GARAPENA
Jende askok uste du garapenaren esanahia handitze kuantitatiboa dela. Ordea, aldaketa kualitatibo bat da.
Garatzea haztea da, hazteak handitzea baino gehiago esan nahi du; ere esan nahi du komunitatea konplexuago eta sendoago bihurtzea.
Komunitatea garatzean,
indartsuago eta konplexuago egiten da.
Aldaketa soziala pairatzen du.
Ikus:
"Kultura." Ekonomilari batek garapena ikusi dezake aberastasunaren eta diru-sarreren hazkunde gisa (absolutoa edo per capita). Ingeniari batek energia kontrolatzeko ahalmena handitze bezala, edo tresna sofistikatuagoak erabiltzea bezala.
Mobilizatzailebatentzat, ordea, horiek
komunitate batean aldatzen diren sei dimentsioetako bi baino ez dira. Garapenak esan nahi du gizarte aldaketa gertatzea kulturaren sei dimentsioetan: teknologikoan, ekonomikoan, politikoan, interaktiboan, ideologikoan eta munduaren ikuskeran.
Komunitatea garatzea.
KULTURAREN DIMENTSIOAK
Dimentsioetako bakoitza sistema sozio-kulturalek osatzen dute (adb. sistema ekonomikoa). Hauek konbinatzen dira sistema super-organiko bat osatzeko.
Sei dimentsioak dira:
teknologikoa,
ekonomikoa,
politikoa,
interaktiboa,
ideologikoa eta
kontzeptuala.
Komunitatea entitate kulturala da eta beraz dimentsio hauek komunitateei aplikatzen zaizkie. Ikus:
Dimentsioak.
GAIXOTASUNA
Gaixotasuna da
txirotasunarenbost faktore garrantzitsuenetako bat.
Merkeagoa da, gizatiarragoa eta produktiboagoa gizarte edo komunitate batentzat gaixotasunak ekiditea horiek sendatzea baino, eta biztanleriaren gehiengoak pairatzen dituen gaixotasun gutxi batzuk sendatzeko botiketan inbertitzea jende aberats gutxi bati laguntzeko tresna sofistikatu eta garatuetan inbertitzea baino (horregatik Osasunaren Munduko Erakundeak lehentasuna ematen dio lehen mailako osasun arretarako baliabideak garatzeari).
Hau jakinez gero, zuk, mobilizatzaile gisa, komunitatea bultzatu dezakezu ur eta komuna egokiak aukeratzera, urak zabaldutako gaixotasunak zabal daitezela ekiditeko.
Zintzotasun eza
integritate eta zintzotasun eza
Zintzotasun eza
txirotasunaren bost arrazoi nagusietako bat da.
Izen ugarirekin ezagutzen dugu, besteak beste korrupzioa eta lapurreta. Hau gertatzen da gizarte baten garapenera bideratu beharreko ekarpenak modu ilegalean eta sekretuan norbanakoen mesederako erabiltzen direnean, gizarteak beraiengan jarritako konfiantzari muzin eginez
Konfiantza gabeziak apatia eta txirotasuna bultzatzen dute. Horregatik, zuk, komunitate antolaketen mobilizatzaileak, transparentzia, integritatea eta zintzotasuna bultzatu behar duzu antolatzen dituzun taldeetako kideen artean.
EGITEA (eginez ikastea)
Ikasketa mota guztien artean (irakurriz, entzunez, ikusiz), eraginkorrena "egitea" da. Ikus
Trebatzeko metoroak.
Egiez ikastea trebatzaile batek kontrolatutako ekintza bat egitea izan daiteke. Edota modu ez zuzenean egitea, rol joko baten bidez parte hartzen ari zarela irudikatuz.
GENEROA
"Generoa" hitza bi kategoria desberdintzeko erabiltzen da: "gizonezkoa" eta "emakumezkoa."
Ez da
sexua" hitzarekin nahastu behar, "arra" eta "emea" kategorien artean desberdintzeko erabiltzen baita.
Generoa, eta gizonezkoa eta emakumezkoa zer diren interpretatzeko moduak bezala, kulturatik kulturara desberdina da, komunitatetik komunitatera.
Generoaren ikuspuntutik guretzat garrantzitsua dena da nola eragiten dioten genero ezberdintasunek indar banaketari, harreman ekonomikoei eta desberdintasun sozialei.
Komunitateetan eragina duten bariable garrantzitsuak dira hauek, eta mobilizatzaile ororen lanean eragina dute.
Mobilizatzaileak ulertu behar ditu zein balore, jarrera eta sinismen dituzten komunitate bateko kideek (komunitate baten ezaugarriak ikasteko garaian).
Mobilizatzailea generoen arteko ezberdintasun politiko eta ekonomiko bidegabeak ezabatzen saiatu behar da. Lan hau ezinbestekoa da komunitatea sendotzeko garaian. Ikus trebakuntza modulua:
Generoa. Ikus ere:
Adina, arraza eta sexua.
EZJAKINTASUNA
Txirotasunaren bost arrazoi garrantzitsuenetako bat
ezjakintasuna da. Askorentzat, "ezjakin" hitza iraina da. Guk adierazi nahi dugun bakarra da pertsona batzuek gauza batzuk ez dakizkitela; ez dago zertan horregatik lotsatu beharrik.
Ezjakina izatea eta ergela izatea ez dira gauza bera. Helduek ikasi dezakete, baina ez itzazu hartu umetzat edo ez gutxietsi horregatik, bestela, beren ikasketa prozesua etengo duzu.
Ezjakintasuna zerbait ez jakitea da; ergeltasuna da zerbait ez jakiteko gai izatea eta tontoa izatea da hobeto egiten jakin arren, behar bezain ondo ez egitea. Ezjakintasuna, ergeltasuna eta tontoa izatea oso gauza ezberdinak dira.
MOBILIZATU
Mobilizatzea,
ekintza sustatzea da talde edo komunitate batean.
Estimulatzea. Eta ez
antolatzea, ekintza gertatu behar delako (jendea mobilizatzeko, mugiarazteko) mobilizazioa deitu baino lehen.
Gizarte animazioaren antzekoa da, baina animazioak bere gain hartzen ditu bai mobilizatzea zein antolatzea. Ikus
"Ekintza."
MOBILIZATZAILEA
Mobilizatzen duen pertsona da, gauzak mugiarazten dituena. Gizarte animatzailea. Komunitatearen garapenean laguntzen duena.
Komunitate-langilea. Aktibista. Komunitatearen parte hartzea bultzatzen duena. Ikus: Mobilizatzailea izatea.
DIRUA
Dirua eta aberastasuna ez dira gauza bera. Dirua erabilgarri izateko jende guztiak sinistu behar du beregan; sinbolo kulturala da
Aberastasuna neurtzeko erabili daiteke, aberastasuna partekatzeko metodo gisa edota aberastasuna metatzeko modu gisa. (Ikus
"aberastasuna," eta
Aberastasunaren printzipioak).
Dirua ez da aberastasuna.
বাংলা : টাকা,
Bahasa Indonesia: uang,
Català: diners,
Deutsch: geld,
Ελληνικά: χρήμα,
English: money,
Español: dinero,
Euskera: dirua,
Ewe: owo,
Filipino/Tagalog: pera,
Français: argent,
Galego: diñeiro,
Italiano: denaro,
日本語: 金銭,
Malay: wang,
Português: dinheiro,
Română: bani,
Somali: lacag,
Srpski: pare,
తెలుగు: డబ్బు,
Tiên Việt: tiền bạc,
Türkçe: para,
中文 : 金钱
ONDDOAREN TRATAMENDUA
Nola hazten dituzu onddoak? "Iluntasunean mantentzen dituzu eta behi ongarriarekin elikatzen dituzu.
Esamolde kolokial honek
gardentasunarenkontrakoa adierazten du.
Behi-gorotza izendatzeko hitz askoz zatarrago bat erabili ohi da.
TXIROTASUNA
Txirotasuna diru eta sarrera gutxi izatea baino zerbait gehaigo da, ura, errepideak, heziketa edo osasun zerbitzuak ez izatea baino zerbait gehiago. "Izpirituaren pobreziaren" ondorio da, itxaropen eza izatea, hurbil dauden baliabideak ezagutu ez eta erabiltzen ez jakitea, beste batzuen ganako mendekotasuna izatea, konfiantzarik eza, gaitasun eza, integritate eza, antolaketa eraginkor eza da. Hitz gutxitan, kudeaketa ona ez izatea da. Ikus
Txirotasunaren arrazoiak.
Txirotasuna arazo soziala da, eta konponbide soziala behar du; txirotasuna ez da bakarrik norbanakoek diru-sarrera txikiak izatea. Txirotasuna gutxitu daiteke jendea antolatu eta gidatuz gero, jendea beren burua antolatzeko bidean lagunduz gero, indartsuago eginez gero
(sendotzea) borroketan konpromisoa hartuz gero eta erronkak elkarbanatuz gero. Txirotasuna ezabatzeak, beraz, kudeaketa ona izatea eskatzen du.
TXIROTASUNA ARINTZEA
"arindu" hitzak esan nahi du denbora baterako mina eta deserosotasuna ezabatzea. Txiroei dirua emateak ez du txirotasuna ezabatzen.
Txirotasunaren arrazoien aurka eta ez sintomen aurka egiten dugun mobilizatzaileak garenez gero, hurbilketa hau ekidin behar dugu (dirua emanez arintzea).
TXIROTASUNA EZBATZEA
Mobilizatzaile giza, gure helburua txirotasuna erabat ezabatzea da, eta horretarako bera egotearen arrazoiak aztertzen ditugu, eta arrazoi hauen aurka egiten dugu. Txirotasuna arazo soziala denez, arazo horri konponbidea ere soziala da.
Txirotasuna ezabatzearekin bat egiten duten beste hurbilketa batzuk (komuna eta pribatua) ondoko moduluetan aurkituko dituzu:
Komunitatea mobilizatzeko zikloa, eta
Diru-sarrerak sortzeko eskema.
TXIROTASUNA MURRIZTEA
"Murriztu" hitzak zerbait txikiago egitea nahi du esan. Ikus
Komunitatea sendotzeko printzipioak.
"Arindu"-rekin konparatuta (denbora baterako ezabatzen baititu
txirotasunarensintomak, murriztea erabat ezabatzearen bidean eman beharreko pausu bat bezala hartzen da.
LEHEN MAILAKO OSASUN ARRETA
Lehen mailako osasun arretaren kontzeptua, Munduko Osasunaren Erakundeak bultzatzen duena, politika eta praktika batzuen multzoa da, diru-sarrerak txikiak diren herrialdeetako jendearengan interesa piztu dezaketenak.
Multzo honetako printzipioek beste batzuen artean honakoa biltzen dute: osasun arreta merkean inbertitzea gaixotasun arruntak sendatzeko, biztanleen gehiengoarengan eragina dutenak, eta ez jartzea baliabide ekonomikoak tratamendu garesti eta sofistikatuetan (teknologia sofistikatuak erabiltzen dituztenak), aberatsek soilik erabiltzen dituztenak.
Bestalde, prebentzioa sendatzea baino askoz merkeagoa dela defendatzen du, heriotza gutxiago sortzen baititu (heriotza-tasa txikiagoa) eta ez delako hain erigarria (gaixotasun-tasa). Gainera, ekonomiarengan eragin hobea du, eta gizatiarragoa da.
Bestalde, defendatzen du jende gehiagok ikasi ditzakeela lehen mailako osasun arretak eta horrela urruti eta aldenduta dauden komunitateetan ere osasun hobea zirutatu daitekeela. Tratamendua zailagoa denean soilik bidaliko lituzkete gaixoak hiri eremuetako mediku espezialistengana.
Herrialde txiroetako mobilizatzaileen lanean lehen mailako osasun arreta kontzeptu garrantzitsua da, jende guztiak ulertu behar baitu eta baliabide urriak modu eraginkorrean erabiltzeko oso metodo baliagarria baita.
Lehen mailako osasun arretaren atzean dauden printzipioak komunitatean oinarritutako beste ekintza batzuei ere aplikatu ahal zaizkie, adibidez, komunitatean oinarritutako gizarte lanari.
GIZARTE ANIMAZIOA
Gizarte animazioak esan nahi du bizitza ("anima") apur bat jartzea komunitatea bezalako gizarte erakunde bati.
Askotan "animazio" bezala ezagutu izan da (eta ez dugu nahastu behar zinemarako marrazki bizidunak egitearekin). Ikus
Animazioa.
INDARTZEA
Sendotzea.
Gaitasuna edo helburuak lortzeko gaitasuna handitu.
Egin zaitez
indartsu.
──»«──
Orrialde honetako testuak kopiatzen badituzu, mesdez, jakinarazi iezaiozu egileari eta linka erantsi
www.cec.vcn.bc.ca
Eztabaida beharra duen hitzen bat aurkitzen baduzu,
idatzi mesedez.
Vancouver Community Network
(VCN) da webgune honen egoitza
© Copyright 1967, 1987, 2007 Phil Bartle Lourdes Sadak diseinatutako web gunea
──»«──Azken eguneraketa:
2012.10.01
|